De voorbereidingen voor een notice and takedown procedure lijken nieuw momentum te krijgen door het politieke debat over bedreigingen en islamitische radicalisering op internet.

Het ministerie van justitie overlegt sinds begin 2003 met internetproviders, de bestaande meldpunten en de Stichting Brein over de inrichting van een centraal meldpunt voor klachten over de inhoud van internetpagina’s. Het ging daarbij oorspronkelijk om kinderporno, discriminatie en inbreuken op auteursrechten. Donner wil daar nu bedreigingen en oproepen tot de jihad aan toevoegen.

“Ik heb al gezegd dat het internet niet aan de aandacht is ontsnapt. Dat hebben wij in de brief van november ook al aangegeven. Inmiddels is onderzocht of het systeem van Notice and Take Down, dat bij de kinderporno aan de orde is, bruikbaar is. Eind februari, begin maart hoop ik met de serviceproviders te spreken over de maatregelen die genomen kunnen worden. De Kamer kan voorstellen ter zake verwachten. In de afgelopen maanden is zelfs al een klein aantal sites uit de lucht gehaald. Een eerste element is een meldpunt. Vervolgens is er het vraagstuk van de monitoring. Hoe bewaken wij wat er verder gebeurt?”, aldus Donner in het debat over terrorismebestrijding in de Tweede Kamer op 9 februari.

Sinds de inwerkingtreding van de Aanpassingswet richtlijn inzake elektronische handel (op 18-06-2004) is de aansprakelijkheid van internetproviders wettelijk geregeld. Met deze wet is de Europese e-commerce richtlijn (2000/31/EG) in Nederlandse wetgeving vastgelegd. In principe zijn de internetproviders niet aansprakelijk voor het gedrag van hun klanten, behalve in hele specifieke hostinggevallen. Daarbij geldt een driestappentoets. Providers riskeren alleen aansprakelijkheid als ze een klacht hebben ontvangen, als uit die klacht blijkt dat de onrechtmatigheid onmiskenbaar is en als ze dan niet ingrijpen. In de praktijk leidt die regel tot grote verwarring, wanneer een provider moet ingrijpen, en hoe de balans gewaarborgd kan worden tussen vrijheid van meningsuiting en rechten van derden.

De notice and takedown procedure komt in grote lijnen neer op een overeenkomst tussen de internetproviders, justitie en belanghebbenden zoals Brein waarbij alle meldingen van onrechtmatige of strafbare sites door een groep onafhankelijke deskundigen worden beoordeeld. De providers leggen zich bij die beoordeling neer en zijn van alle aansprakelijkheid gevrijwaard. Het is onduidelijk of in een dergelijk systeem de weg naar de rechter (bijvoorbeeld voor een beroepsprocedure) nog wel open blijft en hoe het principe van hoor en wederhoor wordt toegepast.

Minister Donner overlegt met de NLIP over het nieuwe meldpunt. Dat is opmerkelijk omdat de NLIP eind vorig jaar via een persbericht liet weten dat haar leden hadden besloten “dat [de] NLIP niet langer representatief is voor de bedrijven die opereren in de consumentenmarkt en dat de branchevereniging als belangenbehartiger op dit punt dan ook geen bestaansrecht meer heeft. Dit betekent dat de branchevereniging besloten heeft niet langer in die rol op te treden naar de overheid en andere partijen”.

• Brief van Remkes en Donner over terrorismebestrijding (24.01.2005) Kamerstuk 2004-2005, 29754, nr. 5, Tweede Kamer http://www.minbzk.nl/contents/pages/11000/bestandzeventig.pdf
• Verslag van de plenaire vergadering d.d. 9 februari 2005 Terrorismebestrijding http://www.tweedekamer.nl/images/stenogram_tcm22-44312.doc

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.