Bits of Freedom heeft een aantal bouwtekeningen op haar website gezet van de Nationale Sigint Organisatie. De NSO gaat voor de Nederlandse inlichtingendiensten satellietverkeer afluisteren. Uit de bouwtekeningen blijkt dat het ministerie van Defensie een deel van het terrein van KPN-dochter Xantic in Burum gaat kopen.

Op de bouwtekeningen, die bij de aanvraag voor een bouwvergunning horen, staat het ontwerp voor 15 schotels. Zeven schotels gaan naar Intelsat satellieten luisteren en acht naar Inmarsat. Bovendien vermelden de tekeningen technische details over de positie en het type van de schotels. Twee bestaande grote schotels van Xantic (Burum 1 en 3) worden gesloopt en vervangen door twee schotels met een middellijn van 18 meter die Intelsat gaan afluisteren.

Minister Remkes heeft in een brief de Tweede Kamer op 24 januari 2005 geïnformeerd over de stand van zaken met betrekking tot de Nationale Sigint (Signals Intelligence) Organisatie (NSO). De minister noemde daarbij Xantic en Burum niet. De NSO is in 2003 opgericht als een project-organisatie van AIVD en MIVD voor het afluisteren van satellietverkeer. Het Kabinet wil de NSO verzelfstandigen zodat een derde geheime dienst ontstaat in Nederland. In de brief beschrijft de minister de activiteiten van de NSO als volgt: “Deze organisatie gaat de verwerving van alle verbindingsinlichtingen voor de AIVD en voor de MIVD ondersteunen. Dit betreft de interceptie van niet-kabelgebonden telecommunicatie te weten satellietcommunicatie en hoogfrequent radioverkeer. Ook zal de organisatie de bijbehorende signaal-en trafficanalyse leveren en wordt er crypto-onderzoek uitgevoerd. De analyse van het geïntercepteerde materiaal blijft bij de onderscheiden diensten.”

Defensie is sinds eind 2004 op zoek naar een lokatie waarop nieuwe schotels kunnen worden gebouwd. In Zoutkamp, waar Defensie al twee schotels heeft staan, wilde het ministerie het aantal uitbreiden tot 20 stuks. Omwonenden in Zoutkamp hebben echter met succes geprotesteerd en de toestemming tot uitbreiding ongedaan gemaakt via de Raad van State. Met de aankoop van een deel van het Xantic grondstation in Burum hoopt Defensie op minder procedurele problemen omdat het bestemmingsplan aldaar is toegesneden op de bestaande schotels. Het grondstation werd in 1976 gebouwd door de toenmalige PTT. KPN heeft een 65% belang in Xantic. Ook in Burum hebben omwonenden nu bezwaarschriften ingediend.

De hardnekkige pogingen van Defensie om een terrein te vinden in de buurt van het Xantic grondstation kunnen erop wijzen dat de NSO met haar installatie de downlink van de Xantic verbindingen wil afluisteren: de signalen van satellieten aan Xantic worden dan ook door de NSO opgevangen. De schotels in Zoutkamp staan ook slechts op 10 km afstand van Burum. Eerder heeft het kabinet de Tweede Kamer uitgebreid voorgelicht over deze mogelijkheid. In de notitie ‘Grootschalig afluisteren van moderne telecommunicatiesystemen’ van januari 2001 (Kamerstuk 2000-2001, 27591, nr. 1, Tweede Kamer) schrijft het kabinet: “Om deze reden hebben vrijwel alle grote telecommunicatiebedrijven (PTT’s) eigen satellietgrondstations waarmee men de internationale verbindingen exploiteert. Over deze verbindingen worden per dag een zeer groot aantal telefoongesprekken, faxberichten, dataverkeer en ook in toenemende mate Internetverkeer verzonden. In Nederland is in Burum een satellietgrondstation van KPN-telecom operationeel. Dit satellietgrondstation wordt aangeduid als ‘Station 12’. De grondstations van deze telecommunicatiebedrijven staan opgesteld binnen de footprint van de telecommunicatiesatelliet waarvan men de radiostraling wil ontvangen. Als een derde partij, bijvoorbeeld een gespecialiseerde inlichtingendienst van een overheid, een eigen satelliet-grondstation in de ‘footprint’ opstelt, is ook deze partij in staat om de radiostraling, die oorspronkelijk alleen voor PTT’s was bedoeld, te ontvangen.”

Met de aankoop van een deel van het Xantic terrein staat Defensie heel goed in die footprint. Hierdoor ontstaat de opmerkelijke situatie dat telecommunicatie die via de schotels van Xantic wordt verzonden en ontvangen, enkele meters verderop door de NSO wordt afgeluisterd. Xantic en de NSO kruipen dus heel dicht tegen elkaar aan, zonder dat daartoe voor Xantic overigens een wettelijke verplichting geldt.

• Nationale Sigint Organisatie bouwtekeningen http://www.bof.nl/nso.html

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.