De Stichting Brein (de belangenbehartiger van de Nederlandse entertainment-industrie) is in maart 2005 begonnen met het versturen van vorderingen aan individuele peer-to-peer gebruikers. Brein heeft een overeenkomst gesloten met vijf internetproviders om de vorderingen door te sturen aan hun klanten. Bits of Freedom hoopt via onderstaande lijst vragen en antwoorden duidelijkheid te bieden over wat er wel en niet mag.

Is downloaden verboden? Nee. Iedereen mag voor eigen gebruik kopieën maken van muziek, films of teksten, ook als de bron illegaal is. Iedereen mag dus alles wat op Internet voorhanden is, vrijuit downloaden. Software is de enige uitzondering; die is extra beschermd via de Europese software richtlijn en mag niet zonder toestemming gedownload worden.

Is uploaden verboden? Ja en nee. Het is niet toegestaan om zonder toestemming auteursrechtelijk beschermde werken aan te bieden. Wie een uitwisselprogramma gebruikt als KaZaa, Limewire of Grokster moet er dus goed op letten dat hij alles mag downloaden, maar niet zomaar -via de shared folder- aan mag bieden aan derden. Maar natuurlijk mag iedereen wel eigen werk aanbieden via uitwisselprogramma’s, van home-video tot foto-collecties. Bovendien mag iedereen vrijuit gebruik maken van werken die tot het publieke domein behoren. Dat kunnen nieuwe werken zijn die onder Creative Commons of public domain licentie zijn vrijgegeven, boeken waarvan de schrijver meer dan 70 jaar geleden is overleden of films, tv-series en concerten die meer dan 50 jaar geleden zijn opgenomen.

Moeten we bang worden van de acties van Brein? Nee. Brein probeert bestandsuitwisseling in een kwaad daglicht te stellen en mensen te intimideren met dreigende rechtszaken. Maar internet is here to stay met bestandsuitwisseling als een zeer efficiënte nieuwe distributievorm. Tientallen miljoenen mensen maken dagelijks gebruik van bestandsuitwisseling. De heksenjacht die de entertainment-industrie heeft geopend, strandt op het feit dat rechtbanken onmogelijk honderdduizenden rechtszaken in behandeling kunnen nemen. Vandaar dat Brein in Nederland probeert om al die vermeende heksen aan te zetten tot zelfverbranding, door ze schikkingsvoorstellen te sturen en draconische onthoudingsverklaringen met boetebeding.

Mag Brein zomaar gegevens verzamelen over internetgebruikers? Dat hangt er vanaf. Er is weinig bekend over de methode die Brein gebruikt om auteursrechtinbreuken op te sporen en IP-adressen te verzamelen. Naar verluidt laat Brein het opsporen van vermeende auteursrechtschendingen door commerciële detectivebureaus verrichten. Deze zullen gespecialiseerde software gebruiken om hun opsporingen te verrichten. Het gebruik van deze methodes kan strijdig zijn met het recht op privacy. Volgens een uitspraak van het College Bescherming Persoonsgegevens van april 2004 is het in ieder geval niet toegestaan bestanden aan te leggen met IP-nummers van van mensen die mogelijk onrechtmatig handelen, indien deze niet hierover worden geïnformeerd. Aangezien Brein in principe alleen IP-nummers heeft, en dus geen naam-adres-woonplaatsgegevens, kan zij moeilijk aan deze verplichting voldoen.

Ik heb een vordering ontvangen, wat moet ik doen? Helemaal niets. Vul in geen geval de draconische onthoudingsverklaring in met het boetebeding. Daarmee maakt u zichzelf bekend en geeft u al uw rechten op. Op dit moment beschikt Brein alleen over uw IP-adres, niet over uw naam-adres-woonplaatsgegevens en kan u dus niet rechtstreeks bereiken. U bent kennelijk klant van Tiscali, Planet Internet, Het Net, Wanadoo of @Home. Deze vijf providers sturen vorderingen door, zonder dat ze zelf op enigerlei wijze hebben kunnen controleren of de klacht van Brein wel klopt. Providers zijn niet verplicht om uw gegevens te verstrekken aan klagers als Brein en het is onwaarschijnlijk dat ze uw gegevens vrijwillig verstrekken. Onder de Wet Bescherming Persoonsgegevens moeten houders van persoonsgegevens een zorgvuldige afweging maken tussen het privacy-belang van hun klanten en eventuele gerechtvaardigde belangen van derden.

Wat gebeurt er als ik niet meewerk? Dan hangt het van uw provider af wat er verder gebeurt. Als uw provider uw gegevens vrijwillig verstrekt, kan Brein een rechtszaak tegen u beginnen. Als uw provider dat niet doet, zal Brein de provider voor de rechter moeten dagen om uw gegevens op te eisen. Of Brein daarin gelijk krijgt, valt niet te voorspellen. Het zal sterk van de individuele bewijslast afhangen en de uitleg door de rechter van verplichtingen in Europese regelingen ten aanzien van provideraansprakelijkheid voor activiteiten waar de provider geen enkele controle over heeft. De Hoge Raad buigt zich op dit moment over een smaadzaak waarin provider Lycos gemaand werd om adresgegevens te verstrekken van een anonieme gebruiker. Brein financiert de tegenpartij in deze cassatie, juist omdat het zo onduidelijk is wanneer een provider persoonsgegevens zou moeten verstrekken aan derden. De uitspraak hierover wordt verwacht in de zomer van 2005. Overigens gaat het in deze zaak over de aansprakelijkheid van de provider in het geval van ‘hosting’ (opslag van gegevens), terwijl het bij peer-to-peer slechts om doorgifte van internetverkeer gaat.

Als Brein eenmaal uw adres heeft en u voor de rechter daagt, zal het van geval tot geval verschillen hoe de rechter uw zaak beoordeelt. In ieder geval is het nooit de bedoeling van de wetgever geweest om het hele auteursrechtenstelstel van toepassing te verklaren op doorsnee consumenten. Auteursrecht, en in bredere zin intellectuele eigendomsbescherming, is altijd bedoeld als middel, niet als doel. Het auteursrecht wil makers belonen voor hun inspanningen om ze op die manier te stimuleren om belangrijke nieuwe creatieve werken te maken. Het doel van auteursrecht is bescherming van een algemeen publiek belang, niet het spekken van de kas van een grotendeels in de V.S. gevestigde entertainment-industrie.

Waar kan ik muziek en films vinden die ik vrijuit mag delen met derden? Een rijke bron is het Internet Archive (http://www.archive.org). Dit kolossale archief heeft als doelstelling om alle mogelijke publieke domein content gratis ter beschikking te stellen aan de wereld. Iedereen kan zelf content toevoegen, maar de bedenkers spannen zichzelf in om het archief te vullen door allerlei oude boeken, films en platen te digitaliseren, o.a. in samenwerking met de Library of Congress in de Verenigde Staten. De zoekmachine van Creative Commons (http://search.creativecommons.org) biedt toegang tot allerlei nieuwe werken die door de makers voor een groot deel vrij beschikbaar worden gesteld (met naamsvermelding als enige vereiste bij hergebruik). Daarnaast zijn er op muziekgebied talloze independent labels die in bestandsuitwisseling juist een enorm P.R. voordeel zien en grote collecties vrij aanbieden (http://www.enorgis.com/pmwiki/pmwiki.php). In Nederland belooft Simuze (http://www.simuze.org) een alternatief platform voor open muziekuitwisseling te worden.

• Vragen en antwoorden peer-to-peer bestandsuitwisseling (01.04.2005) http://www.bof.nl/p2p/

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.