De FOBID, de Federatie van Organisaties in het Bibliotheek-, Informatie- en Documentatiewezen, heeft een advies gepubliceerd hoe bibliotheken dienen om te gaan met verzoeken en vorderingen van politie en justitie om gegevens te verstrekken over gebruikers van de bibliotheek.

Het advies volgt op de instemming van de Eerste Kamer met de Wet vorderen gegevens op 5 juli 2005. De Wet vorderen gegevens geeft politie en justitie meer bevoegdheden om persoonsgegevens op te vragen bij maatschappelijke instellingen en bedrijven, waaronder bibliotheken. De wet is nog niet in werking getreden. De Vereniging van Openbare Bibliotheken heeft zich sterk verzet tegen de nieuwe wet onder de noemer: “Geef Big Brother geen toegang tot de bibliotheek!” De bibliotheken zijn zeer bezorgd dat de lees- luister- en kijkvrijheid van studenten en algemene bibliotheekbezoekers bedreigd wordt. Volgens de FOBID kan het daarbij gaan om “simpele zogenaamde identificerende gegevens (NAW-gegevens), maar ook om gegevens over het gebruik van de bibliotheek, dwz geleende boeken en geraadpleegde databases”.

Het advies bestaat uit een tiental ‘geboden’ en loopt vooruit op een uitvoerig advies in de loop van volgend jaar “over hoe bibliotheken het beste kunnen omgaan met vorderingen van justitiële instanties om gegevens over gebruikers te verstrekken”. In het advies raadt de FOBID de bibliotheken aan om verzoeken en vorderingen altijd naar het hoogste niveau binnen de bibliotheek door te verwijzen en altijd advies in te winnen bij een jurist of de FOBID. Ook dient de vertegenwoordiger van politie of justitie zich te identificeren en het verzoek te onderbouwen. Bovendien vraagt de FOBID om melding van ieder verzoek zodat zicht ontstaat op de omvang en aard van de informatieverzoeken door politie of justitie. De Federatie wijst de bibliotheken er bovendien op dat zij nooit méér informatie moeten verstrekken dan gevraagd wordt. Bibliotheken kunnen zelf actie ondernemen om de gebruikers van de bibliotheek te beschermen door zo weinig mogelijk gegevens op te slaan. “Beperk het bewaren van gegevens tot hetgeen echt nodig is voor de bedrijfsvoering en voor de dienstverlening.”

Zolang de Wet vorderen gegevens nog niet in werking is getreden, kunnen politie of justitie de bibliotheken vragen om vrijwillige medewerking. Minister Donner heeft de Tweede Kamer toegezegd dat onder de nieuwe wet deze verzoeken zullen worden gestaakt en uitsluitend gebruik zal worden gemaakt van vorderingen.

• De tien geboden: aanwijzingen voor bibliothecarissen bij de omgang met Justitie inzake verzoeken om gegevens te verstrekken over gebruikers van de bibliotheek (oktober 2005) http://www.surf.nl/fobid/
• Wet vorderen gegevens door de Eerste Kamer (08.07.2005) http://www.bof.nl/nieuwsbrief/nieuwsbrief_2005_13.html

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.