Het Europees Parlement heeft op 14 december in Straatsburg de Richtlijn voor de bewaarplicht verkeersgegevens van de Europese Commissie aangenomen. Het totale pakket voorstellen en amendementen kreeg 378 stemmen voor en 197 stemmen tegen met 30 onthoudingen. De aanname van de bewaarplicht was het resultaat van grote druk vanuit de lidstaten op de fracties in het Parlement. Uiteindelijk hebben de Fractie van de Europese Volkspartij (Christen-democraten) en de Sociaal-democratische Fractie gezorgd voor een meerderheid.

De twee fracties zijn met de lidstaten een zogenaamd compromis overeengekomen waardoor via een reeks amendementen het voorstel van de Europese Commissie aanzienlijk verzwaard is. De uitkomst komt daardoor veel dichter in de buurt van het oorspronkelijk voorgestelde Kaderbesluit van de Europese ministers van justitie. Op dit Kaderbesluit was nu juist vanuit het Europees Parlement veel kritiek, zowel ten aanzien van de inhoud als de gevolgde procedure. Het Europees Parlement eiste dat de bewaarplicht via de Eerste Pijler werd behandeld zodat het Europees Parlement het recht van instemming en amendering kreeg. Een effectieve campagne van het Brits voorzitterschap heeft ervoor gezorgd dat de uitkomst via het Europees Parlement weinig afwijkt van wat de lidstaten eerder zelf in de Derde Pijler voorstelden.

Het Europees Parlement verwierp eerder tot twee maal toe het ontwerp-Kaderbesluit voor de bewaarplicht van de lidstaten door een zeer kritisch rapport van de Europarlementari?r Alexander Alvaro aan te nemen. Alvaro toonde zich dan ook uitermate teleurgesteld in de uitkomst van de stemming en heeft gevraagd zijn naam van het rapport te laten verwijderen. Tijdens een hoorzitting op 7 december georganiseerd door de Groenen fractie in het Europees Parlement liet Alvaro zijn ongenoegen over de deal tussen de christen-democraten en de sociaal-democraten al blijken: “They ripped us off”. Op de hoorzitting sprak ook Sjoera Nas van Bits of Freedom namens European Digital Rights.

In de aangenomen Richtlijn worden aanbieders van telefonie en internet verplicht om de verkeersgegevens van vaste en mobiele telefonie, e-mail en Voice-over-IP (VoIP) te bewaren. Hieronder vallen ook de locatiegegevens van GSM en de oorsprong en bestemming van e-mail, SMS en VoIP berichten. De aangenomen richtlijn harmoniseert de opslag van verkeersgegevens in Europa nauwelijks. De lidstaten mogen zelf een bewaartermijn kiezen tussen de 6 en 24 maanden, maar er blijven ook mogelijkheden om langer te bewaren. Bovendien worden de lidstaten niet verplicht om de aanbieders een vergoeding te betalen voor de opslag. De opgeslagen verkeersgegevens mogen worden gebruikt bij de opsporing en voorkoming van ernstige misdrijven zoals gedefinieerd in de nationale wetgeving. Een voorgestelde inperking naar een vaste lijst van misdrijven is door het Europees Parlement afgewezen. Ook de onder telefonie-aanbieders gevreesde verplichting om de verkeersgegevens van onsuccesvolle beloproepen vast te leggen, is door het Parlement aangenomen.

Een hele serie verzachtende voorstellen van de commissie voor burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (LIBE) van het Europees Parlement zijn in de stemming gesneuveld. De LIBE commissie wilde extra waarborgen op het gebied van privacy-bescherming, de beveiliging van de opgeslagen gegevens en een onafhankelijke evaluatie.

Bits of Freedom heeft samen met Europese zusterorganisaties (in European Digital Rights (EDRI), de Foundation for a Free Information Infrastructure (ffi.org) en Privacy International alle Europarlementari?rs een stemadvies gegeven voor de afzonderlijke amendementen. Geen enkele aanbeveling van de Europese burgerrechtenorganisaties is uiteindelijk door het Europees Parlement opgevolgd. Tijdens een debat over de bewaarplicht in het Europees Parlement op 13 december bleek al dat een grote meerderheid achter het zogenaamde compromis voorstel stond.

Bits of Freedom heeft samen met de Consumentenbond haar teleurstelling geuit over de uitkomst. “De Consumentenbond en Bits of Freedom hebben een lange campagne tegen de bewaarplicht gevoerd zowel bij het Nederlandse als het Europese Parlement. De uitkomst is daarom een teleurstelling. Vooral omdat velen zich, met succes, hebben ingezet voor een besluitvorming via het Europees Parlement en niet door de Europese ministers van justitie. Daarom is het moeilijk te verteren dat het Europees Parlement uiteindelijk een besluit neemt dat de Europese ministers van justitie op vrijwel alle punten hun zin geeft. Een meerderheid van het Europees Parlement heeft zich blind gestaard op de procedure en de inhoud van het besluit veronachtzaamd. Bovendien is nog nooit een richtlijn in zo’n korte tijd door het Parlement geloodst. Dit lijkt de Consumentenbond en Bits of Freedom niet stroken met de complexe en verstrekkende gevolgen van een bewaarplicht voor alle Europese consumenten”, aldus een gezamenlijk persbericht.

• Uitslag stemming (14.12.2005) http://www.europarl.eu.int/omk/sipade3?PUBREF=-//EP//NONSGML+PV+20051214+RES-VOT+DOC+PDF+V0//EN&LEVEL=2&NAV=S&L=EN
• Uitslag hoofdelijke stemming (14.12.2005) http://www.europarl.eu.int/omk/sipade3?PUBREF=-//EP//NONSGML+PV+20051214+RES-RCV+DOC+PDF+V0//EN&LEVEL=2&NAV=S&L=EN
• Video registratie van het debat (13.12.2005) http://europa.eu.int/streamebs/cgi/ebs.pl?p=50448&s=81394&key=9211904D40E2B27A57DDF505CF3C69B45AF888E1
• Verslag van de hoorzitting over de bewaarplicht van de Groenen (07.12.2005) http://wiki.ffii.org/DataRetentionGreenConf051207En
• Stemadvies van EDRI, FFII en PI (13.12.2005) http://www.bof.nl/docs/votinglist%20EDRI-FFII-PI.pdf
• Persbericht BOF en Consumentenbond (14.12.2005) http://www.bof.nl/docs/persbericht14122005.pdf

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.