Het Gerechtshof Amsterdam heeft bepaald dat de zoekmachine zoekmp3.nl onrechtmatig was jegens auteursrechthebbenden. Het Hof vernietigt daarmee het vonnis van de rechtbank Haarlem in deze zaak tussen Stichting Brein en de exploitant van zoekmp3.nl, Techno Design. Uit dit vonnis volgde geen aansprakelijkheid voor zoekmp3.nl. Hoewel zoekmp3.nl al op 11 juni 2004 was gesloten, had Brein tegen dit vonnis hoger beroep ingesteld. Dit diende dus weinig praktisch belang meer. Het was door Brein ingesteld om wille van voor haar gunstiger jurisprudentie.

Het Hof blijft uitgaan van de hoofdregel dat er in beginsel de vrijheid is “om een zoekmachine te exploiteren en daarmee winst te behalen, ook als dit een zoekmachine is gericht op mp3-muziekbestanden”. Deze handelwijze “is niet zonder meer onrechtmatig jegens al diegenen aan wie het auteursrecht […] op de mp3-muziekbestanden toekomt, ook al is zij bekend met het feit dat degenen die de bestanden openbaar maken inbreuk plegen op de auteursrechten […] van derden”. Het Hof onderzoekt vervolgens of de handelwijze van Techno Design “in de bijzondere omstandigheden van dit geval desalniettemin als onrechtmatig moet worden gekwalificeerd”. Het Hof komt tot de conclusie dat dit het geval is, nadat zij bewezen acht dat Techno Design haar inkomsten met zoekmp3.nl verwierf door “structureel gebruik te maken van de beschikbaarheid op het ‘World Wide Web’ van ongeautoriseerde mp3-muziekbestanden, klaarblijkelijk zonder rekening te houden met de belangen van de auteurs- en nabuurrechthebbenden”. Hiermee handelt Techno Design in strijd met de in de maatschappij voorgeschreven zorgvuldigheid tegenover de auteursrechthebbenden en daarmee onrechtmatig.

Van belang is dat Techno Design het in hoger beroep heeft nagelaten verweer te voeren, zodat belangrijke stellingen van Brein door het Hof moesten worden aangenomen, omdat zij onvoldoende weersproken waren. Dit gold bijvoorbeeld voor de stelling dat “het leeuwendeel van de openbaarmakingen op het ?World Wide Web? van mp3-muziekbestanden waarin Techno Design is ge?nteresseerd en ten aanzien waarvan Techno Design het zoeken door middel van haar zoekmachine faciliteert, ongeautoriseerd is en dat Techno Design dit weet”. En ook voor de stelling “dat het overgrote deel van de bezoekers van haar website op zoek is naar ongeautoriseerde mp3-muziekbestanden en dat zij, Techno Design, daarvan op de hoogte is”. Juist deze overwegingen zijn cruciaal voor de aansprakelijkheid. Christiaan Alberdingk Thijm van SOLV advocaten, die de zaak voor Techno Design met succes had bepleit bij de rechtbank, reageert op Planet.nl: “De rechtbank in Haarlem kwam tot een heel goed afgewogen oordeel. Dat heeft het hof door het gebrek aan verweer niet kunnen maken.” Het Parool meldt in haar bericht van 20 juni 2006 over de opmerkelijke nevenfunctie van een van de rechters van het Hof bij een auteursrechtorganisatie, dat hij overweegt cassatie in te stellen.

Het Hof heeft zich niet uitgesproken over de vraag of de zoekmachine zelf in strijd handelt met de Auteurswet door het aanbieden van links naar ongeautoriseerde mp3-bestanden. De uitspraak geeft dus geen principieel verbod voor het aanbieden van links. De rechtbank had al eerder bepaald dat zo’n verbod niet bestond, aangezien het aanbieden van links geen openbaarmaking is. Bits of Freedom schreef hierover in de nieuwsbrief van 12 mei 2004 naar aanleiding van de uitspraak van de rechtbank. De directeur van Brein zit er dus naast als hij tegenover planet.nl verklaart: “Het vonnis van de lagere rechter is op alle punten afgewezen.”. Voor zoekmachines die niet hoofdzakelijk en bewust gericht zijn op het geld verdienen aan het linken naar illegale bestanden op het internet heeft het vonnis geen consequenties. Het vonnis laat wel zien dat zoekmachines niet in alle gevallen slechts als doorgeefluik beschouwd worden en zo aansprakelijkheid kunnen ontlopen.

De Nederlandse strafrechter zal zich binnenkort voor het eerst moeten buigen over de praktijk van het aanbieden van links naar illegale kopie?n. Vrijdag 23 juni 2006 begint namelijk het proces tegen vier verdachten in de zaak tegen de downloadsites Releases4u.com en Shareconnector.com, die links boden naar illegale kopie?n van films, computerspellen en muziek op het uitwisselnetwerk eDonkey. Het is voor het eerst dat zo’n geschil voor de strafrechter komt. Nu de links op zich geen inbreuk maken op auteursrecht en de verdachten stellen zelf geen illegale kopie?n te hebben aangeboden of in bezit te hebben gehad, is het de vraag hoe de rechter zal oordelen. Het Openbaar Ministerie beschuldigt de betrokkenen van het beroepsmatig inbreuk maken op de Auteurswet in de context van een criminele organisatie. Hiervoor geldt een maximum straf van 6 jaar. Het betreft een proefproces waar de lobby van Brein een grote invloed op lijkt te hebben gehad. Een van de advocaten stelde zelfs tegenover het ANP: “Justitie heeft zich voor het karretje van de stichting laten spannen. Ze had haar eigen verantwoordelijkheid moeten nemen.”

• Vonnis van het Hof te Amsterdam (19.06.2006) http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=AX7579
• Beroep ZoekMP3 was wassen neus (19.06.2006) http://www.planet.nl/planet/show/id=118880/contentid=723759
• ZoekMP3 alsnog verboden (16.06.2006) http://www.planet.nl/planet/show/id=118880/contentid=722939
• Hyperlinks naar MP3 bestanden zijn rechtmatig (12.05.2004) http://www.bof.nl/nieuwsbrief/nieuwsbrief_2004_10.html
• Vonnis van de Rechtbank Haarlem (12.05.2004) http://www.rechtspraak.nl/ljn.asp?ljn=AO9318
• Rechter in opspraak door nevenfunctie (20.06.2006) http://www.parool.nl/nieuws/2006/JUN/20/bin1.html
• Justitie ziet internetpiraten als criminele organisatie (20.06.2006) http://nu.nl/news/758786/52/Justitie_ziet_internetpiraten_als_criminele_organisatie.html
• Justitie opent aanval op Internetpiraten (21.06.2006) http://www.om.nl/_nieuws/27324/

Dit artikel is automatisch geconverteerd uit het oude archief van nieuwsbrieven van Bits of Freedom.