Op 3 november j.l. verscheen de reactie van het Kabinet op het advies van de Commissie Brouwer-Korf. Deze Commissie heeft geadviseerd over gegevensuitwisseling tussen overheidsdiensten en de verhouding tussen veiligheid en de persoonlijke levenssfeer. Op 27 januari a.s. vergadert de Vaste Commissie voor Justitie van de Tweede Kamer over dit
Kabinetsstandpunt en over de evaluatie van de Wet bescherming Persoonsgegevens (“Wbp”). Bits of Freedom gaat in de komende periode haar standpunt uitwerken en zal via een briefing haar visie geven op de verhouding tussen de Wbp en digitale grondrechten.

Alvast een tipje van de sluier: het is goed dat het kabinet een “risicoanalyse voorafgaand aan het verzamelen van gegevens” wil voorschrijven. Het is echter de vraag wat zo een risicoanalyse in de praktijk betekent, en het feit dat het kabinet tegelijkertijd opmerkt
dat risico’s die zijn geïdentificeerd “niet altijd tot gevolg [hoeven] te hebben dat afgezien moet worden van een verwerking” stemt niet gerust. Het is verder goed dat het College Bescherming Persoonsgegevens de bevoegdheid krijgt om boetes op te leggen. Het is lovenswaardig dat het kabinet aandacht besteedt aan het toepassen van privacy-by-design: het beginsel dat “privacyaspecten zo vroeg mogelijk, in de ontwerpfase, in systemen én organisatorische praktijken worden ingebouwd, zodat al in die fase rekening wordt gehouden met risico’s die verbonden zijn aan het werken met persoonsgegevens”. In het verleden blijkt dit beginsel overigens met de voeten getreden, zoals bijvoorbeeld blijkt uit de ervaringen met de OV-chipkaart en het EPD. Tot slot is het goed dat het kabinet voornemens is gegevensbeheerders verder te verplichten inzicht te geven aan betrokkenen over de verwerking van hun gegevens.

Tegelijkertijd is de kabinetsreactie ook een opmaat naar de inzet van nieuwe, privacy-inbreukmakende maatregelen en technologieën voor de bestrijding van criminaliteit. Er wordt veel nadruk gelegd op het waarborgen van veiligheid, en de uitbreiding van bevoegdheden in het digitale domein die daarvoor nodig zou zijn. Het kabinet plaatst geen kritische kanttekening bij de reeds bestaande bevoegdheden, waarvan de noodzaak en het nut zeer twijfelachtig is. Het kabinet zal onder meer gaan “onderzoeken op welke wijze de uitwisseling van gegevens tussen toezichthouders, politie en Openbaar Ministerie kan worden vergemakkelijkt”. Ook gaat het kabinet het gebruik van automatische kentekenherkenning (Automatic Name Plate Recognition) verder inzetten.
Zij merkt verder op dat de “mogelijkheden die bestaan op het terrein van intelligente verwerking van gegevens, zoals profiling” het mogelijk maken delicten op te lossen die anders onopgelost zouden blijven en soms zelfs delicten te voorkomen.

Kabinetsstandpunt advies Commissie Brouwer-Korf (03.11.09) (PDF)
Advies Commissie Brouwer-Korf, “Gewoon doen, beschermen van de veiligheid en persoonlijke levenssfeer” (22.01.09) (PDF)