Eind 2009 is door het kabinet het wetsvoorstel voor de kilometerheffing geïntroduceerd. De kilometerheffing is potentieel een zeer privacy-inbreukmakende ontwikkeling. Hiermee zal immers de locatie van iedere auto continu worden geregistreerd. Bits of Freedom heeft dan ook met zorg hiervan kennis genomen, en nader onderzoek gedaan naar de privacy-implicaties. Naar aanleiding hiervan heeft zij een advies (PDF) aan de heer Eurlings verzonden.

De conclusies van het advies zijn:

• Het getuigt van realiteitszin dat – anders dan bij eerdere grootschalige overheidsprojecten met een vergelijkbare privacy-impact – het kabinet dit keer op voorhand heeft geprobeerd om maatregelen te nemen die de persoonlijke levenssfeer moeten beschermen. Bij toepassing van het zogenoemde “garantiespoor” wordt de persoonlijke levenssfeer dan ook redelijk beschermd. In die situatie zullen immers slechts periodiek geaggregeerde gegevens worden doorgestuurd naar het inningsbureau. Bits of Freedom plaats wel haar vraagtekens bij de noodzaak om maandelijks 1% van de (onverdachte) houders aan een controle via de handhavingsportalen te onderwerpen. Ook moet het garantiespoor blijven bestaan.
• Bits of Freedom moet echter constateren dat nog niet kan worden voorkomen dat het systeem in de toekomst gebruikt gaat worden om alle burgers continu te bespioneren. Gegevens die via het hoofdspoor worden verzameld, zijn minder goed beschermd, en Bits of Freedom vreest dat door systeemdwang vrijwel alle Nederlanders gebruik zullen gaan maken van een hoofdspoor-optie waarbij real-time gegevens zullen worden doorgestuurd naar de erkende dienstverlener. Bits of Freedom stelt bovendien vast dat in het huidige voorstel niet kan worden voorkomen dat ook het garantiespoor in de toekomst zal worden gebruikt om vrijwel real-time de informatie van gebruikers door te sturen naar het inningsbureau.
• Bits of Freedom adviseert daarom om nadere maatregelen te nemen die kunnen waarborgen dat ook in de toekomst de privacy wordt beschermd. Ten eerste moet de broncode van het kastje dat via het garantiespoor wordt aangeboden, voor iedere Nederlander beschikbaar zijn, en moet de houder door middel van een checksum kunnen verifïeren dat deze broncode ook in het kastje is opgenomen. Hiermee hangt samen dat de specificaties van de hardware openbaar moeten zijn. Ten tweede moet in de wet worden opgenomen dat de gegevens die worden verzameld in het kader van de kilometerheffing niet zullen worden gebruikt voor doeleinden anders dan het innen van de kilometerheffing. Tot slot moet het hoofdspoor niet worden ingevoerd.

Afbeelding gebaseerd op “CreativeTools.se – PackshotCreator – 3D printed LEGO toy car“, uitgebracht onder een Creative Commons Attribution Generic 2.0-licentie.