Wereldwijd wordt verontwaardigd gereageerd op de privacyperikelen rondom Facebook. Europese privacytoezichthouders noemen Facebooks handelen ‘onacceptabel’ (PDF), steeds meer gebruikers verwijderen hun profiel en top executives van Facebook houden een crisisoverleg. Wat is hier aan de hand? Het bedrijf Facebook toont zijn ware gezicht: het verdient miljarden met de profielen van gebruikers, tegelijkertijd verlies jij controle over je meest intieme gegevens. Bits of Freedom doet verslag en laat zien óf en wát je kunt doen.

Het is niet de eerste keer dat Facebook onder vuur ligt vanwege privacy, maar zoveel negatieve publiciteit kreeg het sociale netwerk nog niet te verduren. Dat heeft alles te maken met steeds maar verslechterende privacy beleid van Facebook. Onze Amerikaanse zusterorganisatie Electronic Frontier Foundation (EFF) heeft een tijdbalk opgesteld, waaruit blijkt dat het privacy beleid door de jaren heen tot een onbegrijpelijk juridisch monster is geworden. Een ding is wél duidelijk: je geeft stilzwijgend alle controle over je privé-gegevens uit handen, ten gunste van het businessmodel van Facebook.

Wat is er precies veranderd? Allereerst zijn de standaard privacy-instellingen van Facebook in de afgelopen jaren van gesloten naar vrijwel volledig open omgezet. Dit is moeilijk te ontdekken in de privacy policy zelf, maar wordt prachtig geïllustreerd door Matt McKeon. Hierdoor kan iedereen op internet – bijvoorbeeld ook je baas en identiteitsdieven – voortaan alles van je profiel zien, tenzij je hier iets aan doet. En dat wordt je verdomd lastig gemaakt (deze korte video helpt je op weg). Deze praktijk stuitte vorige week op stevige kritiek van de Artikel 29 Werkrgroep, de gezamenlijke Europese privacytoezichthouders, die eisen dat ‘alleen vrienden’ weer de standaard wordt.

En als je deze standaardinstellingen aanpast, ben je er nog lang niet. Facebook maakt sinds vorige maand een hoop categorieën gegevens alsnog zichtbaar via ‘Connections’. Veel informatie – je vrienden, woonplaats, interesses, opleiding, baan, etc. – worden hierdoor openbaar, of je dit wilt of niet. De keuze om iets te posten op je profiel is dus een onmogelijke geworden: óf iedereen kan zien wat je favoriete politicus, boek en film is; óf je moet het maar niet op Facebook zetten. Je kunt er dus niets aan doen. De EFF heeft deze en andere controverses rondom ‘Connections’ goed uitgelegd op haar website en alle onbegrijpelijke termen van Facebook in normaal Engels vertaald.

Alsof dit nog niet genoeg privacyproblemen oplevert, is Facebook ook nog een gestart met ‘Instant personalization’. Dit programma maakt je ‘Connections’ automatisch openbaar aan een aantal bedrijven, zodat zij deze waardevolle informatie standaard krijgen als je hun site bezoekt. Bedrijven als Microsoft en Pandora doen nu al mee aan Instant personalization. Verder heeft McDonald’s interesse, zodat je glimmende burgers in beeld krijgt zodra je in de buurt van de fastfoodketen bent. In de Verenigde Staten heeft dit tot veel ophef geleidt, drie Amerikaanse senatoren hebben Facebook zelfs verzocht hiermee te stoppen, of gebruikers alleen over te leveren aan ‘Instant personalization’ als zij hier zelf voor kiezen. EFF legt uit hoe je dit kunt voorkomen (+video), Lifehacking geeft een Nederlandse uitleg. Een heel makkelijke manier is het gebruiken van de Privacy Scan van Reclaim Privacy.org. Binnen enkele kliks zijn alle instellingen privacyvriendelijk aangepast.

Bent u er nog? Er zijn nog veel meer problemen, zoals het lekken van 1,5 miljoen Facebookprofielen naar een Russische fraudesite. En de speculaties rondom uitlatingen van CEO en oprichter Mark Zuckerberg gooide ook olie op het vuur voor het bedrijf.

Maar laten wij het hierbij houden: gebruikers verliezen controle over hun meest intieme privé-gegevens, terwijl Facebook hier miljarden mee verdient. Als gebruiker ben je niet langer consument van een toffe dienst, maar steeds meer het product van een bedrijf. En dat maakt Facebookgebruikers wereldwijd boos en teleurgesteld. Een massale leegloop zal dit niet tot gevolg hebben, want er is domweg geen alternatief en sociaal netwerken is natuurlijk wel leuk en handig. Daarom keek de hele wereld hoopvol mee, toen vier studenten aankondigde aan een privacy-vriendelijk en open source alternatief ‘Diaspora’ te werken. Totdat Diaspora op de markt komt, is voorzichtigheid op Facebook geboden. Want ook je baas, die drie kwart van de Facebookgebruikers trouwens liever weigert vanwege privacy-overwegingen, kan alles zien.

Beluister ook het interview dat we hebben gegeven aan de Wereldomroep.

Bron illustratie: http://s3.moveon.org/images/with_dims/facebook-graphic-1.3_750x615.png