Veel politieke partijen besteden in hun programma aandacht aan privacy en internetvrijheid. Er is maar één partij die deze punten tot de kern van haar ideologie rekent. We hebben het over de Piratenpartij Nederland. Graag vatten we het verkiezingsprogramma voor je samen.

Op het gebied van privacy en internetvrijheid is het verkiezingsprogramma van de Piratenpartij het meest uitgebreide van alle partijen. In het programma vinden wij vrijwel alle punten van Manifest voor digitale vrijheid (PDF) terug, voorzien van uitgebreide uitwerking. Nota bene: dit is een korte samenvatting en we doen onvoldoende recht aan de omvang en nuance van het programma. Wij raden iedereen aan het volledige programma te lezen voor de details.

• Internettoegang: “Geen enkele burger mag een internetverbinding worden ontzegd of worden geweigerd” (p. 21).
• Netneutraliteit: “Netwerkneutraliteit wordt verplicht gesteld.” (p. 21) en “Het blokkeren of juist voorrang geven aan bepaalde aanbieders van diensten op het internet discrimineert diensten op het internet, en moet verboden worden” (p. 21).
• Auteursrechthandhaving: “Het delen van auteursrechtelijk beschermd materiaal is toegestaan voor niet-commercieel gebruik” (p. 14) en het ACTA-verdrag en vergelijkbare verdragen moeten niet worden ingevoerd (p. 23). De inzet van deep-packet-inspection is naar de mening van de PiratenPartij een inperking van het communicatiegeheim (p. 6).
• Privacy-by-design: “De overheid waarborgt privacy bij IT-projecten” (p. 5), “Informatie over personen mag slechts worden opgeslagen en gebruikt voor een vooraf bepaald, specifiek, acceptabel, realistisch, tijdsgebonden en concreet doel.” (p. 9) en “Bedrijven en overheden dienen gegevens over personen, voor zover mogelijk, geanonimiseerd en wanneer dat niet kan zo mogelijk gepseudonimiseerd op te slaan” (p. 10). Zij bepleit verder geen “onnodige koppeling tussen databases met vertrouwelijke gegevens” (p. 10).
• Databankbeveiliging: “Privacybeleid van bedrijven en organisaties wordt aangescherpt en gehandhaafd” (p. 8); “Databases met naar personen herleidbare gegevens moeten voldoende beveiligd worden” (p. 8), “Bij databases met gevoelige gegevens moet veiligheid in het ontwerp liggen” (p. 10) en zij bepleit een “Meldingsplicht datalekken voor de verantwoordelijke van de database” (p. 8).
• Herinrichting IT-projecten: “De overheid waarborgt privacy bij IT-projecten. Projecten als het Elektronisch Patiënten Dossier, OV-chipkaart, spionagekastjes in meterkast, registratie bij kilometerheffing worden kritisch geëvalueerd.” (p. 5), “Anoniem reizen blijft mogelijk en mag geen extra geld kosten.” (p. 31), “Energiemeters versturen alléén ruwe informatie naar leveranciers, waardoor privacy niet geschonden kan worden.” (p. 33) en zij bepleit “Geen Elektronisch Patiënten Dossier […], wél een systeem met vrijwillige vermelding van levensbedreigende allergieën en dergelijke” (p. 38).
• Terrorismebestrijding: “Effectiviteit moet centraal staan bij het bevorderen van veiligheid en het bestrijden van criminaliteit (en dus ook terrorisme).” (p. 22) en “Speciale terrorismewetgeving wordt afgeschaft. Misdaad is misdaad” (p. 22).
• Rechtsbescherming: “Door te regelen hoe een database bij het constateren van een lek direct afgesloten kan worden, worden de naar een persoon herleidbare gegevens beschermd” (p. 8 en p. 9). Helaas ontbreekt een vermelding over het invoeren van procedures waarmee burgers op kunnen komen tegen fouten in databases, bijvoorbeeld bij identiteitsdiefstal.
• Toetsing bestaande surveillance: “Bestaande procedures om veiligheidsmaatregelen te nemen, moeten worden bekeken vanuit rationele overwegingen en inschattingen.” (p. 22) en “Biometrische gegevens van personen (vingerafdruk, DNA-gegevens, irisscan, etc.) komen te vallen onder de lichamelijke integriteit, noodzakelijke opslag moet decentraal plaatsvinden en wordt streng gecontroleerd en gereguleerd” (p. 5).

Als we toch een kritische noot plaatsen bij dit uitgebreide palet, zou de Piratenpartij meer aandacht kunnen besteden aan de toetsing van toekomstige surveillancemaatregelen en rechtsbescherming. Ten aanzien van de inzet van surveillancemaatregelen kan de Piratenpartij concreter zijn: zij pleit voor een rationele aanpak van terrorismebestrijding, maar bijvoorbeeld niet voor periodieke toetsing van grootschalige surveillancemaatregelen (een zgn. horizonbepaling – de ChristenUnie, D66, GroenLinks en PvdA bepleiten wel invoering hiervan in hun verkiezingsprogramma). Wij missen in het programma ook concrete maatregelen ter bescherming van burgers die slachtoffer zijn van identiteitsfraude (zoals een sterke autoriteit die maatregelen kan nemen om de gevolgen van identiteitsfraude te beperken).

De Piratenpartij Nederland pleit naast deze maatregelen overigens ook voor privacybevorderende maatregelen die minder “digitaal” zijn. Zo wil zij de identificatieplicht afschaffen (p. 7) en preventief fouilleren – kort gezegd – verbieden (p. 7). Ook stelt zij zich kritisch op ten opzichte van cameratoezicht (p. 7). De rest van het programma gaat tot slot over een open overheid, hervorming van het octrooisysteem en het merkenrecht.

Bits of Freedom is onafhankelijk en staat op afstand van iedere politieke partij. De reden dat wij in een blogpost aandacht besteden aan het verkiezingsprogramma van de Piratenpartij, is dat zij zo uitgebreid ingaat op de thema’s waar wij ons hard voor maken. Zie voor een beoordeling van de partijprogramma’s van alle politieke partijen op het gebied van digitale vrijheid onze Digitale Vrijheidswijzer.

De afbeelding is gebaseerd op “Piraten, aus Lego” van playroughde, uitgebracht onder een Creative Commons Generic 2.0 licentie.