De stemmen zijn bijna allemaal geteld, en de uitslag staat grotendeels vast. Een klinkende overwinning voor VVD en PVV. Een nederlaag voor CDA. En groei voor D66 en Groenlinks. Wat betekenen de mogelijke coalities voor digitale vrijheid?

Op basis van de huidige uitslag (op 10 juni om 9.30 is 98,6% van de stemmen geteld), zijn drie coalities de meeste waarschijnlijke:

• VVD (31) + PvdA (30) + D66 (10) + GL (10) = 81
• VVD (31) + PVV (24) + CDA (21) = 76
• VVD (31) + PvdA (30) + CDA (21) = 82

En als we deze opties leggen naast de Digitale Vrijheidswijzer – waarin Bits of Freedom alle partijprogramma’s analyseerde en voorzag van de scores ‘vrij’, ‘onvrij’ of ‘lekker makkelijk’ – is een kabinet van vrijheid óf een kabinet van controle mogelijk.

Bij de combinatie Paars+ zouden twee partijen die de beoordeling ‘lekker makkelijk’ kregen (VVD en PvdA), gaan regeren met twee partijen die de beoordeling ‘vrij’ (D66 en GL) kregen. In die combinatie bestaat ruimte voor het respecteren van digitale vrijheid en het terugdraaien van ineffectieve surveillancemaatregelen.

Bij de combinatie centrum-rechts zou een partij die de beoordeling ‘lekker makkelijk’ kreeg (VVD) gaan regeren met twee partijen die de beoordeling ‘onvrij’ kregen (PVV en CDA). Het is te verwachten dat deze coalitie eerder gericht is op controle van de burger.

Bij een centrum-coalitie zouden twee partijen met de score ‘lekker makkelijk’ (VVD en PvdA) gaan regeren met een ‘onvrije’ partij (CDA). Het is niet goed te voorspellen, wat dit voor effect zou hebben op digitale vrijheid. Dat zal in grote mate afhangen van de onderhandelingen tussen de partijen.

Hoe dan ook, een nieuw kabinet zou er verstandig aan doen inspiratie te putten uit het Britse coalitie-akkoord (PDF). Al in hoofdstuk 3, getiteld ‘civil liberties’ (p.11), spreken de conservatieven en de liberaal-democraten in 14 punten met elkaar af om de Britten digitale vrijheid terug te geven: ‘we will be strong in defence of freedom, (…) [and] to reverse the substantial erosion of civil liberties’.

Kortom: het wordt spannend.

Afbeelding gebaseerd op een foto van pascal \o/, “voting (2)”, gepubliceerd onder een Creative Commons Attribution-Noncommercial 2.0 Generic-licentie.