Terwijl we de jurisprudentie over het wettelijk kader van de censuurknop bestudeerden, kwamen we het volgende juweeltje tegen.

In een uitspraak uit november 2009 beoordeelt de Rechtbank Assen een zaak waar het OM een website op zwart wil zetten, zonder dat het hiervoor een machtiging van de rechter-commissaris had gekregen. De rechtbank concludeert dat schrapping van voorafgaande toetsing door een rechter-commissaris zou leiden tot een ruime bevoegdheid van het OM zonder waarborgen, en dat dit bovendien in strijd met de Richtlijn elektronische handel zou zijn:

“De wetgever heeft een wettelijk kader geschapen om internet providers te bewegen beledigende teksten op websites van hun cliënten te verwijderen. De doelstelling van dit wettelijke kader is (ook) te voorkomen dat internet providers overgaan tot het toepassen van preventieve censuur, dat het recht op vrije meningsuiting zou kunnen aantasten, althans beknotten. Evident is dat bij toepassing van de wetgeving in onderhavige zaak de benodigde machtiging van de rechter-commissaris ontbreekt. […] De officier van justitie kan indien hij in die situatie tot vervolging overgaat zelf bepalen dat er wel en wat er niet gepubliceerd wordt, zonder dat er door de machtiging van de rechter-commissaris een bepaalde -inhoudelijke- waarborg aan gekoppeld is. Daarmee is eveneens niet voldaan aan de voorwaarde van een rechterlijke uitspraak uit artikel 12, 3e lid van de Europese Richtlijn inzake elektronische handel (Richtlijn 2003/31/EG, PbEG L 178).”

Saillant detail: in de toelichting bij het concept-wetsvoorstel (PDF) wordt deze uitspraak ook genoemd, in een iets andere context (p. 4). Deze uitspraak zou namelijk demonstreren dat het nodig is om de bevelsbevoegdheid en de vervolgingsuitsluitingsgrond niet in een zelfde bepaling op te nemen (zoals nu het geval is). Blijkbaar heeft de minister de andere overwegingen uit de uitspraak eventjes over het hoofd gezien.