De afgelopen maanden verschenen twee boeken over de Nederlandse blogosfeer. In Bloghelden blikt Frank Meeuwsen terug: wie waren de eerste generatie bloggers en wat bewoog hun? In Sex, blogs & rock-‘n-Roll wil Ernst-Jan Pfauth juist een nieuwe generatie bloggers inspireren. De twee boeken hebben één overkoepelend thema: de vanzelfsprekende vrijheid om te kunnen schrijven wat je wil. Wás het maar zo vanzelfsprekend

Je zou het bijna vergeten, maar er wordt al meer dan tien jaar geblogd. In die tijd zijn honderdduizenden blogs opgericht en weer gesneuveld. Frank Meeuwsen heeft in Bloghelden 15 Nederlandstalige blogpioniers geïnterviewd en de interviews van context voorzien. Sommige blogs, zoals Camarados en L-rs,  zullen de gemiddelde internetter weinig zeggen. Andere, zoals GeenStijl, Sargasso, Retecool en Marketingfacts, zijn inmiddels bij een breder publiek bekend. En van sommige succesvolle Nederlandse blogs rest nu nog slechts het onomstotelijk bewijs dat daar ooit onmenselijke updatefrequenties werden behaald.

Bloghelden biedt een licht melancholische incrowd-blik op de eerste jaren van een revolutionair medium. Een medium met zijn eigen mores, zijn eigen vetes en zijn eigen jargon. Een medium dat zich heeft ontwikkeld: in de beginjaren waren bloggers  degenen die het internet voor je uitlazen, zodat je het zelf niet hoefde te doen. Maar al gauw veroverden ze een plek naast de traditionele media, zoals bij de berichtgeving over de vuurwerkramp in Enschede. En inmiddels vervullen invloedrijke blogs een minstens even belangrijke rol in het publiek debat als dagbladen en televisie.

Wat veel van de pioniers uit Bloghelden verbindt, is het plezier. Ze doen het vooral voor de lol. Dat is nergens zo goed voelbaar als in Sex, blogs en rock-‘n-roll van Ernst-Jan Pfauth. Hij doet in zijn boek vol passie verslag van voor hem belangrijke jaren: waarin hij zijn eerste persoonlijke blog begon, daardoor bekendheid verwerft, de wereld afreist en bij nrc.next wordt aangenomen. Maar hij heeft vooral een boodschap: bloggen kan je leven veranderen, én jij kan met bloggen de wereld veranderen. En die boodschap komt aan: het vlot geschreven boek laat je achter met een tintelend gevoel van dit-kan-ik-ook. Blog on!

Toch één kritische kanttekening, niet bij de twee boeken, maar bij het beeld dat daaruit ontstaat. De vrijheid om te kunnen schrijven wat je wil, dát is voor de meesten de aantrekkingskracht van het bloggen. En de meeste van de geïnterviewden lijken die vrijheid vanzelfsprekend te vinden.

Ten onrechte. Als Bert Brussen bij het politiebureau wordt ontboden, is dat niet alleen een aanval op zijn vrijheid; het is een aanval op de vrijheid van alle bloggers, ook als ze alleen over hun favoriete huisdier schrijven. En als de minister zonder rechterlijke tussenkomst websites op zwart kan zetten, is dat niet alleen een probleem van WikiLeaks; het is een probleem van alle online media. Bloggers: laat je horen! Vrijheid moet verdedigd worden.