De afgelopen jaren heeft de regering samen met providers en het meldpunt kinderporno gewerkt aan een internetfilter. Onlangs kondigde de deelnemers aan dat zij stoppen met de uitrol hiervan omdat het niet effectief is – iets dat wij al langer betoogden – en de minister accepteerde dat besluit. Op 20 april zal de Tweede Kamer hierover met de minister in debat gaan. Wij roepen het parlement op om de minister te steunen en het Meldpunt Kinderporno uit te breiden, zodat zij afbeeldingen van seksueel kindermisbruik op internet beter kan aanpakken.

Hieronder is de brief die wij stuurden aan de Commissie Veiligheid en Justitie (PDF):

Betreft
Alternatieve aanpak bestrijding afbeeldingen seksueel kindermisbruik

Datum
Amsterdam, 12 april 2011

Geachte heer, mevrouw,

Ter voorbereiding op het overleg van 20 april over de aanpak van afbeeldingen van seksueel kindermisbruik wil ik graag met u onze gedachten hierover delen. De minister heeft in zijn voortgangsbericht van 4 maart aangegeven dat hij accepteert dat providers geen internetfilter zullen implementeren. Bits of Freedom ondersteunt dit besluit van de minister: het geld dat gemoeid is met het verbergen van deze afbeeldingen kan beter besteed worden aan het verwijderen daarvan. Wij roepen u dan ook op om dit besluit van de minister te steunen en tegelijkertijd geld te investeren in uitbreiding van het Meldpunt Kinderporno (het “meldpunt’). We lichten dat hieronder graag toe.

Deelnemers ECP/EPN willen bijdrage leveren aan strijd tegen seksueel kindermisbruik

Zoals u waarschijnlijk bekend, hebben de internetproviders samen met overheid en maatschappelijke organisaties de krachten gebundeld binnen het Platform Internetveiligheid (PIV), onderdeel van ECP-EPN. Het blokkeren van afbeeldingen van seksueel kindermisbruik is één van de onderwerpen waar het PIV zich op richt. Oorspronkelijk zou het meldpunt, gefaciliteerd door het PIV, lijsten met te blokkeren websites aanleveren aan internetproviders.

De deelnemers hoopten met deze aanpak een bijdrage te leveren aan de strijd tegen afbeeldingen van seksueel kindermisbruik op internet, in aanvulling op de inspanningen van politie en justitie en het meldpunt. Ook toen al stelden de deelnemers echter vraagtekens bij de effectiviteit van deze aanpak: “Mogelijkheden om een blokkering te omzeilen zijn en blijven aanwezig”, zo schreef ECP/EPN op haar site.

Onafhankelijke experts vinden dat blokkeren websites niet effectief

Die vraagtekens over de effectiviteit zijn het afgelopen jaar alleen maar toegenomen. Naast het feit dat de blokkade kan worden omzeild, wordt ook geconstateerd dat het aantal websites met afbeeldingen van seksueel kindermisbruik significant is gedaald. Dat blijkt uit de brief van de voorzitter van ECP/EPN namens de Werkgroep Blokkeren Kinderporno (bijlage, PDF). Hij baseert zich daarbij op het meldpunt, dat constateert dat sinds 2006 het aantal websites met afbeeldingen van seksueel kindermisbruik is afgenomen. De deelnemers aan het PIV schatten dat er nu vrijwel geen websites op de zwarte lijst zouden komen te staan.

Deze afname wordt toegedicht aan veranderde mogelijkheden van uitwisseling van bestanden en de toename van aandacht vanuit de opsporingsdiensten en het publiek in het algemeen. Dezelfde trend werd ook in het Verenigd Koninkrijk geconstateerd bij het Engelse meldpunt, de Internet Watch Foundation (zie dezelfde bijlage). Hierdoor zou het blokkeren van websites met afbeeldingen van seksueel kindermisbruik naar de mening van de experts van het meldpunt niet meer dienen als een probaat en effectief middel in de bestrijding van kinderporno op internet. De minister accepteert dit besluit.

Oplossing: investeren in verwijderen in plaats van verbergen

Bits of Freedom ondersteunt dit besluit. Het opent namelijk de weg naar maatregelen die het probleem bij de bron bestrijden. Bits of Freedom vindt: het beleid zou erop gericht moeten zijn om afbeeldingen van seksueel kindermisbruik niet te verbergen, maar te verwijderen. Op die manier wordt de aanbieder van de afbeeldingen geraakt en wordt voorkomen dat de afbeeldingen verder worden verspreid. Slachtoffers kunnen na verwijdering er dus ook veel meer op vertrouwen dat zij later niet geconfronteerd worden met deze beelden – want die zijn verwijderd.

Bits of Freedom is daarom voorstander van een beleid dat de middelen die beschikbaar waren gemaakt voor dit filter, worden geïnvesteerd in het aanpakken van de websites die deze afbeeldingen verspreiden. Het meldpunt is de aangewezen organisatie om deze taak op zich te nemen: zij kan op basis van haar expertise en in samenwerking met autoriteiten in het buitenland verzoeken om verwijdering sturen naar hosters van websites die zich in het buitenland bevinden. Hiervoor zal het meldpunt extra mankracht moeten aannemen: de minister zou samen met de providers dit kunnen bekostigen. Wij roepen u dan ook op om het besluit van de minister te steunen en hem tegelijkertijd te verzoeken om geld beschikbaar te maken voor deze uitbreiding van het meldpunt.

Uiteraard ben ik graag bereid om dit verzoek toe te lichten, mocht daartoe behoefte bestaan.

Hoogachtend,

Ot van Daalen