Vorige week antwoordde staatssecretaris Teeven op vragen over zijn auteursrechtbeleid. Wij bespreken in een serie vijf auteursrechtvoornemens van Teeven. Deze keer een belofte die hij niet waar kan maken.

Maar voordat we kritiek hebben: wij vinden dat kunstenaars recht hebben op een eerlijke vergoeding voor hun werk. Als je houdt van muziek en films: betaal ervoor als die mogelijkheid er is! Hoewel het aanbod nog beperkt is, zoals Teeven ook schrijft. Wij en alle kunstenaars zijn je dankbaar. Zo. Dat moest ons even van het hart.

Teeven wil het het downloaden uit illegale bron verbieden, maar bezwoer dat dit niet strafbaar zou worden. D66 vroeg hoe dat plan zich verhoudt tot het ACTA-verdrag, dat verplicht tot het strafbaar stellen van auteursrechtinbreuk. Teeven heeft daar onlangs op geantwoord, en hij doet daarin een loze belofte, zo blijkt uit onze analyse. Volgens Teeven is er geen probleem (PDF), want de strafrechtelijke bepalingen in ACTA zijn alleen van toepassing op inbreuken die “op commerciële schaal” worden gepleegd.

Daar maakt hij zich er wel érg makkelijk vanaf. Het is namelijk goed denkbaar dat ACTA’s strafbepalingen Nederland wel degelijk verplichten om ook het downloaden voor privé-gebruik strafbaar te stellen.

• Ten eerste: ACTA zelf verschaft weinig duidelijkheid over het begrip “commercial scale”: dit zijn activiteiten gericht op direct of indirect economisch of commercieel voordeel (“acts carried out on a commercial scale include at least those carried out as commercial activities for direct or direct or indirect economic or commercial advantage“). En nu ook “indirect” economisch voordeel onder deze definitie valt, is onduidelijk of het voor eigen gebruik downloaden door individuele gebruikers hieronder valt.
• Tegelijkertijd blijkt uit gelekte ACTA-documenten dat deze strafrechtelijke handhaving oorspronkelijk wel degelijk gericht was op individuele downloaders, ongeacht of die voor privé-gebruik downloaden. In het gelekte “Outline Proposal” voor ACTA uit 2007 wordt uitdrukkelijk de mogelijkheid geopperd dat de strafrechtelijke handhaving zich ook uitstrekt tot internetpiraterij. En het is goed mogelijk dat ook het downloaden voor privé-gebruik hieronder valt.
• Ook in later uitgelekte conceptversies van ACTA (van januari (PDF) en april (PDF) 2010) wordt in lid 1 van artikel 2.14 (het huidige artikel 23 lid 1) gesteld dat “willful copyright or related rights piracy on a commercial scale” ook omvat “significant willful copyright infringements that have no direct or indirect motivation for financial gain”. Er wordt niet uitgelegd wat “significant” infringements” zijn, maar het is goed denkbaar dat Nederlandse downloaders aan dit criterium zullen voldoen. Bovendien: een miljoen downloaders op kleine schaal zijn in de ogen van rechthebbenden ongetwijfeld “significant”.
• Tot slot wordt in een uitgelekte ACTA-versie van juli 2010 door verschillende partijen geopperd dat “each party may treat acts carried out by end consumers as outside the scope of this Section”, terwijl een dergelijk voorbehoud in de definitieve versie niet is terug te vinden. Dat is nog een aanwijzing dat ACTA er wel degelijk op gericht is om het downloaden voor privé-gebruik inderdaad strafbaar te stellen.

Het is dus noodzakelijk dat duidelijkheid wordt verkregen over de reikwijdte van ACTA. Het parlement kan pas daarna beoordelen of ACTA wenselijk is, en of het moet worden goedgekeurd. Gelukkig heeft het parlement onlangs gevraagd om de voorbereidende stukken rond ACTA, zodat ze de reikwijdte hiervan kunnen beoordelen. We zijn erg benieuwd.

Hoe dan wel? Een filesharinglicentie is de oplossing

We kunnen het niet vaak genoeg zeggen: wij zijn er van overtuigd dat kunstenaars recht hebben op een eerlijke vergoeding voor hun werk. We houden van muziek. We houden van films. Maar de plannen van Teeven om filesharing tegen te gaan, zullen niet werken. In een wereld waar iedereen via internet informatie uit kan wisselen, is het ondoenlijk om via een downloadverbod en websiteblokkades filesharing aan banden te leggen. Als je dat goed wil handhaven, zal je alle internetverkeer moeten controleren.

We moeten leren leven met een nieuwe werkelijkheid waar de massale verspreiding van cultuur niet te controleren is. De enige relevante vraag is nu: hoe gaan kunstenaars toch een eerlijke vergoeding krijgen voor hun werk? Wij zijn voorstander van een systeem waarbij downloaders aan kunstenaars betalen voor het uitwisselen van bestanden: een filesharinglicentie, zoals eerder door de Electronic Frontier Foundation voorgestaan. Op die manier krijgen kunstenaars een vergoeding, maar hoeft het internet niet gecontroleerd te worden. Wat vinden jullie?

Morgen méér beloftes van Teeven. Zie ook Teeven’s voornemens ten aanzien van kleinschalige downloaders en het monitoren van internetgebruikers. en het lanceren van websiteblokkades.