Vorige week was de 28e editie van de hackersconferentie van de Chaos Computer Club. Meer dan drieduizend bezoekers luisterden In Berlijn naar boeiende voordrachten van prestigieuze hackers en internetdenkers. Ook Bits of Freedom was erbij. Hieronder bespreken we drie talks.

Westerse verantwoordelijkheid
Evgeny Morozov was een echte internetoptimist, die als een van de eersten de Arabische Lente als ‘twitterrevolutie’ bestempelde. Maar inmiddels is hij daar behoorlijk op teruggekomen: in zijn pas verschenen boek The Net Delusion beschrijft hij hoe het internet niet alleen bijdraagt aan democratie, maar ook dictaturen versterkt. Westerse bedrijven verkopen spionagetechnologie waarmee dictators hun burgers onderdrukken en censureren. Door bijvoorbeeld de Spyfiles van Wikileaks schonken de media daar het afgelopen jaar veel aandacht aan.

Morozov vraagt zich af hoe we westerse bedrijven kunnen aanpakken die technologie verkopen aan bijvoorbeeld Syrië of Iran. We zouden ze kunnen verbieden, maar kunnen we surveillance aanpakken met nog meer surveillance? En wat te doen met China, een belangrijke exporteur van spionage technologie, waarop het westen nauwelijks zicht heeft?

We kunnen zeker wat doen. En Morozov vertelt precies wat en hoe. Het goede nieuws is namelijk, dat we het niet aan regeringen over hoeven te laten: juist kleine, lokale media, bloggers, intellectuelen en cyberdissidenten moeten actief op bedrijven letten, die vaak verbazingwekkend open zijn over hun handel met dictaturen. Check de lijnen van hun lobby’s. Weerleg hun belachelijke argumenten. Dan zullen bedrijven zich beschaamd voelen, en onder druk gezet worden om hun dubieuze praktijken te stoppen.

Bovendien moeten producenten zich ervan bewust zijn dat hun technieken niet alleen van invloed zijn op het Westen. De spionagetechnologieën worden namelijk in eerste instantie gemaakt om westerse burgers te controleren. Moeten technieken die in het Westen misschien op een goede manier kunnen worden gebruikt, eigenlijk wel worden gemaakt? Want die technieken zullen uiteindelijk geëxporteerd worden naar bijvoorbeeld Iran, China of Syrië. Spionage is niet alleen een kwestie voor het Oosten. Media zouden zich daarom meer moeten richten op censuur in eigen land.

Auteursrecht gaat over computing in het algemeen
Cory Doctorow hield een voordracht over het auteursrecht. Dat wordt nog steeds uitgebreid met nieuwe regels en wetten – denk aan SOPA en ACTA. Maar die wetten gaan illegaal kopiëren niet tegen. Sterker nog, kopiëren wordt steeds makkelijker. Volgens Doctorow creeëren beperkende wetten juist nieuwe problemen:

“These laws would create more problems than they could possibly solve; after all, these were laws that made it illegal to look inside your computer when it was running certain programs, they made it illegal to tell people what you found when you looked inside your computer, they made it easy to censor material on the internet without having to prove that anything wrong had happened; in short, they made unrealistic demands on reality and reality did not oblige them.”

Om te bepalen of een regulerende wet effect heeft, zouden regeringen zich niet alleen moeten afvragen of het werkt, maar ook of het het veel effect heeft op andere dingen. Als voorbeeld noemt Doctorow een oude techniek: het wiel. Wie zou het wiel willen verbieden, alleen omdat bankrovers vier wielen hebben? Niemand. We kunnen geen wiel maken dat alleen handig is voor mensen die geen kwaad in de zin hebben. Bovendien is een auto zonder wielen geen auto meer. Maar tegen een verbod op handsfree bellen heeft niemand bezwaar. Want handsfree bellen maakt rijden gevaarlijk. En een auto zonder handsfree telefoon is nog steeds een auto.

Zo zien wettenmakers nieuwe media: software als eigenschap van computers, die kan worden geblokkeerd zonder dat het de computer aantast. De computer als toepassing. Maar volgens Doctorow is een toepassing – zoals een apparaat dat alléén echte Xbox spellen kan afspelen – in werkelijkheid een volwaardige computer dat elk programma kan draaien. Dat wordt alleen voorkomen door bijvoorbeeld spyware en rootkits, zodat de gebruiker niet weet welke processen er draaien en eigen software kan installeren. Daarom is verzet tegen vergaande auteursrechten van belang: alleen dan kunnen we computers en internet vrij en open houden. Het gaat om computing in het algemeen.

En er was nog véél meer
Michael Brennan en Rachel Greenstadt hadden een meer praktische insteek. Ze doen onderzoek naar stylometrie. Dat is de analyse van schrijfstijl, op woordkeuze, de lengte van zinnen, enzovoort. Op die manier is te achterhalen wie een stuk geschreven heeft. Een blogger kan bijvoorbeeld door zijn schrijfstijl worden herkend door zijn werkgever, en een anoniem forum worden ontmaskerd door een regime. Dat raakt aan de privacy en anonimiteit op internet.

Schrijfstijl wordt daarom vaak gezien als een vingerprint: via onderzoek kan iedereen worden herkend. Maar volgens Brennan en Greenstadt kun je jezelf ook onherkenbaar maken. Ze hebben daarom een applicatie gepresenteerd waarmee je je anonimiteit kunt waarborgen. In Nederland misschien wat overdreven, maar in dictaturen wellicht relevant.

Het congres duurde vier dagen en dus zijn er kwamen er nog veel meer prikkelende onderwerpen aan bod. Van luchtig tot aanstootgevend. Ooit gezien hoe hackers in films worden neergezet? Hoe printers een computer kunnen kraken? Of hoe voedsel kan worden gehackt?

Nieuwsgierig geworden? Hier vind je een overzicht van de voordrachten. En op Youtube kun je ze bekijken.