Goed nieuws! Geen uitbreiding telecomdatabank overheid
Winst! Het ministerie heeft ons in de beslissing op een verzoek op grond van de Wet openbaarheid van bestuur laten weten dat het Project Dataretentie is stopgezet. In het project onderzocht het ministerie in het kader van de bewaarplicht een grote uitbreiding van de centrale databank met onze telecomgegevens. Dat is nu dus van de baan.
In het kader van de bewaarplicht wordt vastgelegd met wie jij het afgelopen jaar gebeld en ge-sms’t hebt. Ook wordt opgeslagen waar je op dat moment was. Je internetaanbieder moet bovendien bijhouden met wie je mailt. Zij moeten dat een half jaar vasthouden. Ook als je helemaal niets op je kerfstok hebt.
Telefonie en internetaanbieders moeten nu al elke 24 uur hun administratie over klanten uploaden naar een centrale databank van het ministerie van Veiligheid en Justitie (bekend als CIOT). Het ministerie onderzocht in het Project Dataretentie of ook de historische verkeers- en gebruikersgegevens in die databank kon worden opgenomen. Het was zelfs kortstondig de bedoeling om ook gegevens van bankrekeninghouders in deze databank op te nemen. Dat plan was al afgefakkeld door Bits of Freedom, met als gevolg dat het ministerie subiet die plannen introk.
Nu zijn alle plannen voor de uitbreiding van die databank stopgezet. De werkgroep die zich met het project bezig hield besloot, zoals dat in ambtenarentaal heet:
“dat het niet opportuun wordt geacht een verder vervolg te geven aan de voorstellen in de twee uitgebrachte business cases (historische NAW-gegevens en historische verkeersgegevens)”.
En dat is goed nieuws, want waar de overheid suggereert dat “de toegang tot de gegevens is omgeven met strikte wettelijke waarborgen” (citaat, pdf) wijzen wij er op dat de politie al jarenlang die regels overtreedt.
Bits of Freedom ijvert al lange tijd voor de afschaffing van de bewaarplicht. De evaluatie van de Europese Commissie toonde immers aan dat er werkelijk geen enkele rechtvaardiging bestaat voor het voortdurend volgen van de 500 miljoen onschuldige Europese burgers. In Nederland zijn we niet minder kritisch. Niet alleen op de invoering zelf (“de politieke opportuniteit weegt zwaarder dan de wetenschappelijke rationaliteit”), maar ook op de propaganda van de overheid, de rommelige technische implementatie door aanbieders en de gebrekkige toetsing aan de grondwet.
Nu is het tijd voor een klein feestje, maar we hebben nog de nodige levels te gaan voor de eindbaas.
De beslissing volgt op een verzoek op grond van de Wet openbaarheid van bestuur, waarin Bits of Freedom vroeg om alle documenten met betrekking tot het Project Dataretentie die zijn opgesteld sinds een eerder verzoek (zie hier en hier). Er blijken vier documenten te zijn die, praktisch gezien, allemaal zijn geweigerd omdat het zou gaan om “documenten die zijn opgesteld ten behoeve van intern beraad.”