De Europese Commissie heeft aangekondigd dat ze de regels over de verwijdering van informatie op internet, “notice-and-takedown procedures”, zal aanpassen. Ook zullen de regels voor de aansprakelijkheid van internetplatforms worden herzien. Wij vinden dat de Europese Commissie de grondrechten op communicatievrijheid en privacy daarbij centraal moet stellen.

De Commissie heeft op 11 januari 2012 laten weten (PDF) op welke manier ze de regels van internetaanbieders het komende jaar wil aanpassen (perspagina). Zij wil onder meer het concept van notice-and-takedown uitbreiden (PDF): tussenpersonen zouden niet alleen verplicht moeten kunnen worden om onrechtmatige informatie te verwijderen, maar ook om andere maatregelen te nemen (ze noemen dat “notice-and-action”). Wat die andere maatregelen zouden zijn laat de Commissie in het midden.

Wél schrijft de Commissie dat de regels zouden moeten gaan over alle sectoren en alle soorten materiaal. Dat lijkt op het eerste gezicht aantrekkelijk, maar is eigenlijk geen goed idee: het verwijderen van afbeeldingen van seksueel kindermisbruik moet bijvoorbeeld voorrang krijgen boven het verwijderen van een inbreukmakende foto van een kerstboom zonder bronvermelding. Het is naïef om te denken dat een one-size-fits-all oplossing voor alle problemen op internet bestaat, en juist zo een ongerichte aanpak leidt ertoe dat ook volstrekt rechtmatige informatie wordt verwijderd.

Bits of Freedom zal in Europa erop hameren dat de regels moeten garanderen dat rechtmatig materiaal niet van internet wordt verwijderd of geblokkeerd. Uit ons Multatuli-onderzoek van een paar jaar geleden blijkt dat volledig legale informatie zonder controle door hosters werd verwijderd. Door de blokkade van The Pirate Bay wordt ook volstrekt legale informatie, zoals de blog, ontoegankelijk gemaakt, nu en in de toekomst. Bovendien moeten de regels niet ertoe leiden dat internetters zichzelf bij voorbaat gaan censureren uit vrees voor aansprakelijkheid. En tot slot moet de privacy van de internetter worden gewaarborgd. Zo moet bijvoorbeeld niet precies worden bijgehouden wie er achter een blog zit: anonimiteit op internet is een groot goed.

Eerder organiseerde de Europese Commissie een consultatie over de aanpassing van de regels. Ook wij gaven via onze Europese koepelorganisatie EDRi input op de consultatie (PDF). Wij en anderen gaven onder meer aan dat het op dit moment te makkelijk is om informatie te verwijderen, ook als die rechtmatig is. Ook is onvoldoende duidelijk welke dienstverleners allemaal kunnen profiteren van de aansprakelijkheidsbeperkingen die in de richtlijn zijn opgenomen.

De Europese Commissie zal in 2012 de volgende stappen nemen. Als eerste zal ze een overzicht geven van de verschillende opties voor notice-and-takedown, inclusief voor- en nadelen: een zogenoemd “impact assessment”. Wij zullen de Europese Commissie kritisch volgen en adviseren.