Het komt niet vaak voor dat nerdy dertigers de kou trotseren en met spandoeken op de Dam staan. Maar de afgelopen weken protesteerden door heel Europa duizenden mensen tegen het omstreden anti-namaakverdrag ACTA. Een toevallige voorbijganger is wellicht verbaasd dat gewone internetters zich zo betrokken voelen bij obscure handelsverdragen. Maar volgens ons  protesteren die mensen voor een belangrijk ideaal: internetvrijheid. We zouden ons juist moeten verbazen dat niet méér mensen op de Dam staan. Hier drie redenen om ook mee te protesteren.

We komen op voor bloggers die deelnemen aan het publiek debat

Hij is inmiddels terugverhuisd naar Tunesië. Maar voordat hij terugkeerde naar zijn geboortestad Bizerte, woonde blogger Sami Ben Gharbia in Nederland. Vanuit zijn huiskamer startte hij een blog over zijn vaderland. De site was politiek – té politiek: in 2002 blokkeerde Tunesië de toegang tot zijn website. En toen in 2010 de onvrede in Tunesië uitgroeide tot een massale opstand publiceerde hij samen met WikiLeaks ambtsberichten over de corruptie van de Tunesische regering. Het was een belangrijke ondersteuning van de broeiende revolutie. Op 14 januari 2011 werd oud-president Ben Ali afgezet. Maar Ben Gharbia is nog niet klaar: het kost tijd om het “grote censuurapparaat van Ben Ali” af te breken. In Vrij Nederland beschrijft hij zijn doel: “Wij brengen de internet-geeks samen om na te denken over een vrijere en meer open samenleving.”

Ook de internet-geeks in Europa komen op voor de mogelijkheid om via een blog de waarheid te verspreiden. Ze wonen niet in een land waar burgers onderdrukt worden, maar zijn er wel van doordrongen dat onze internetvrijheid zo sterk is als de zwakste schakel. Voordat nieuws kan worden gelezen, moeten websitebedrijven en internetproviders die informatie doorgeven en zoekmachines ernaar linken. Als een blog ook nog geld wil opleveren, zullen creditcardmaatschappijen en advertentienetwerken betalingsdiensten aan die site moeten verlenen. Doordat het publieke debat online afhankelijk is van talloze bedrijven met uiteenlopende belangen, ligt misbruik op de loer.

Nieuwe regels zoals ACTA en de Amerikaanse wetsvoorstellen SOPA en PIPA werken dit soort misbruik in de hand. Er hoeft maar één bedrijf in de internetketen zijn dienst te beperken uit angst voor rechtszaken, en informatie zal de buitenwereld niet bereiken. De demonstranten op de Dam komen op voor een open internet zonder misbruik door overheden en bedrijven.

We komen op voor de nieuwe generatie uitvinders in garages

Ook Minister Verhagen heeft een duidelijk doel: Nederland moet de Digital Gateway to Europe worden, zo vertelde hij op 16 november 2011 op het ICT-Delta congres. En gelukkig: Nederland kán koploper worden. Nederland beschikt over een van de belangrijkste internetknooppunten van de wereld. Vrijwel alle Nederlanders zijn aangesloten op breedbandinternet. En we zijn bovengemiddeld actief online.

Het zal vast hebben bijgedragen aan de keuze van Californische software-ontwikkelaar Mike Lee om zich in 2011 te vestigen in Amsterdam. Hij heeft onze hoofdstad zelfs omgedoopt tot Appsterdam: dé plek om nieuwe apps te ontwikkelen. We hopen het. En als we het goed doen kunnen Nederlandse innovatieve internetbedrijven zoals Silk, WeTransfer en Layar uitgroeien tot wereldwijd gebruikte innovatieve diensten.

Maar internetvrijheid is wel een belangrijke katalysator van die innovatie. Vraag het maar aan Sergey Brin en Larry Page die vanuit hun garage een zoekmachine bouwden die de wereld veranderde: Google. Ze konden dat, zonder angst voor een rechtszaak omdat ze links aanboden die verwezen naar materiaal dat mogelijk onrechtmatig was.

De mensen met spandoeken en stickers op de Dam zijn opgegroeid met die vrijheid. Ze weten dat je met een paar goede vrienden, een computer en een internetverbinding een innovatieve dienst kan ontwikkelen die de wereld kan veranderen. En ze snappen dat pogingen om die technologiëen aan banden te leggen innovatie in de knop kunnen breken. Internetters komen op voor de vrijheid om technologie te ontwikkelen waarmee burgers informatie kunnen delen.

We komen op voor de stem van de gewone internetter

Maar de demonstranten komen ook op voor iedere Nederlander met een breedbandverbinding. Nederlanders maken gretig gebruik van het internet. We laten onze stem horen op fora en in blogs. We voeren discussies via Twitter en Facebook. We mailen, chatten en bellen met vrienden en familieleden. En soms doen we dat onder een pseudoniem, zodat we onze meest controversiële meningen met de buitenwereld kunnen verkennen, zonder angst voor intimidatie. We genieten van een vrijheid die bijna vanzelfsprekend lijkt.

Maar zelfs de meest verstokte internetter realiseert zich dat deze vrijheid geen vaststaand gegeven is. De vrijheid van het internet om onbespied informatie met de wereld te delen kan op allerlei fronten beperkt worden. En omstreden regels zoals ACTA, SOPA en PIPA werken die beperking in de hand. We zijn niet verbaasd dat internetters naar de Dam komen. We zijn alleen maar verbaasd dat er niet méér mensen op de Dam staan.

Deze post is een aangepaste versie van een opiniestuk van Bits of Freedom van 24 februari 2012 in NRC.next.