Google wordt steeds machtiger. En kan zich makkelijker als een despoot gedragen: willekeurig, ontransparant en zonder verantwoording af te leggen. Journalist Henk van Ess werd daar de dupe van: zijn website Voelspriet.nl werd zonder uitleg uit de lucht gehaald. En dat kan iedereen overkomen. Tijd voor Google om haar klanten serieus te nemen.

Henk van Ess heeft Voelspriet opgericht om makkelijk gespecialiseerde zoekopdrachten via Google uit te voeren. Zo kan je bijvoorbeeld alleen zoeken op Nederlandse Word- of PDF-bestanden. Dat is een functionaliteit die in Google is ingebakken, maar via de site makkelijk beschikbaar wordt gemaakt:

Om de site te bekostigen, liet Van Ess ook advertenties plaatsen via Google’s advertentiesysteem AdSense. En dat deed hij al jaren. Maar op donderdag 1 maart werd de zoekfunctie geblokkeerd en de AdSense-dienst beëindigd:

Van Ess geeft aan dat hij niet vooraf is gewaarschuwd, dat geen nadere uitleg werd gegeven over de reden van de blokkade en dat Google hem geen kans gaf om de blokkade te voorkomen. Ook nadat het nieuws bekend werd, wilde Google niet verder uitleggen – onder meer aan ons – waarom ze Voelspriet had geblokkeerd. Inmiddels heeft Google de blokkade opgeheven, maar opnieuw zonder toelichting of voorafgaande aankondiging.

Wat kan Google beter doen?

Google wordt steeds machtiger. Maar bij die macht hoort ook verantwoordelijkheid. Het is niet voldoende om simpelweg te verwijzen naar de algemene voorwaarden, zelfs als daarin staat dat Google zonder uitleg diensten kan blokkeren. Nu een groot deel van de maatschappij afhankelijk is van Google’s diensten, moet Google meer rekening houden met de belangen van haar gebruikers.

Wat betekent dat in ieder geval in de praktijk?

• Hanteer heldere gebruiksvoorwaarden en pas die consistent toe.
• Leg helder uit waarom bepaalde informatie is geblokkeerd of een account is opgeschort. Het is niet genoeg om te verwijzen naar de algemene voorwaarden.
• Bied klanten de mogelijkheid om zichzelf te verweren of een blokkade te voorkomen, en bied waar mogelijk de optie om in bezwaar te gaan.
• Zorg dat je medewerkers op de hoogte zijn en rekening houden met grondrechten bij hun werk.

In het rapport van het Global Network Initiative, een samenwerkingsverband van internetbedrijven en mensenrechtenorganisaties die fundamentele rechten in het bedrijfsproces proberen te verwerken, worden deze adviezen verder toegelicht.  Lees hier meer over dat rapport.