Heeft het thuiskopiestelsel weer toekomst? De overwinning die stichting NORMA vandaag heeft behaald op de Nederlandse Staat wijst daar wel op. Volgens het Hof Den Haag had de Staat niet mogen vaststellen dat over digitale audiospelers en videorecorders geen heffing verschuldigd was.

Uit het vonnis blijkt dat stichting NORMA, die opkomt voor de belangen van uitvoerend kunstenaars zoals musici en acteurs, al sinds 2005 een heffing op harddisks wilde, maar dat daar door de Staat steeds een stokje voor is gestoken. Redenen om het heffingensysteem niet uit te breiden waren onder andere het feit dat het hele thuiskopiestelsel ter discussie stond en dat er lang geen duidelijkheid was over de plannen van de Europese Commissie met betrekking tot dit onderwerp.

Geen goede redenen, oordeelt nu het Hof Den Haag. De Staat had dit niet mogen besluiten en moet daarom NORMA compenseren voor de schade die het gevolg is van het ontbreken van een heffing op harddisks. Het vonnis doet geen uitspraak over de hoogte van de schadevergoeding: die wordt in een aparte procedure vastgesteld.

De uitspraak is goed nieuws voor uitvoerend kunstenaars die al jaren voorstander zijn van de uitbreiding van de thuiskopieheffing. Het is immers geen nieuws dat de verkoop van lege cd’s en dvd’s daalt terwijl het gebruik van mp3-spelers en harddiskrecorders groeit. Het vonnis verwijst naar onderzoek waaruit blijkt dat ongeveer 30 procent van alle Nederlanders boven de dertien een iPod of andere draagbare audiospeler heeft en dat dergelijke spelers voor ongeveer tachtig procent beschermd materiaal bevatten.

Bits of Freedom besteedde eind 2011 al aandacht aan het thuiskopiestelsel. We noemden het toen als één van de mogelijke betaalmodellen waarmee kunstenaars betaald worden voor het werk dat ze maken. Hiermee wilden we alternatieven bieden voor de handhavingsplannen van staatssecretaris Teeven, zoals het downloadverbod of het blokkeren van websites.

Het voordeel van een heffing op harddisks is dat er geen websites met rechtmatige informatie geblokkeerd worden. Ook leidt het niet tot monitoring van internetters, zoals wel het geval zou zijn bij een downloadverbod. We hopen daarom dat dit vonnis een mooi vertrekpunt vormt om verder na te denken over alternatieve betaalmodellen waarmee het doel van het auteursrecht zo goed mogelijk ondersteund wordt zonder de internetvrijheid te beperken.