Vraag: hoe haal je een compleet legale blog uit de lucht? Antwoord: je stuurt een boze brief naar het bedrijf waar de blog is geplaatst, het liefst ondertekend door een advocaat en met een strakke deadline. Met een beetje geluk wordt je verzoek zo ingewilligd. Angst voor juridische procedures en hoge kosten zorgen er voor dat zulke verzoeken vaak alles behalve kritisch worden beoordeeld. Dat moet anders. Daarom roept Bits of Freedom de Europese Commissie op om te zorgen dat blogs niet zomaar offline gehaald kunnen worden.

Vaak is het heel erg lastig om te beoordelen wanneer een blogpost inbreuk maakt op iemand’s rechten of wanneer een plaatje strafbaar is. Daaraan hebben advocaten en rechters soms al een enorme kluif. Voor de aanbieder van een site waarop gebruikers teksten, foto’s of filmpjes met de wereld kunnen delen, zoals Flickr, Tumblr of Vimeo, is die beoordeling natuurlijk ondoenlijk. En zonder goede regels en afspraken ben jij als gebruiker altijd de verliezer: jouw blogpost of plaatje wordt door de aanbieder snel weggehaald, uit angst voor hoge kosten en lange juridische procedures. Daarmee loopt jouw communicatievrijheid gevaar.

De Europese Commissie werkt nu aan een verdere uitwerking van de Europese regels op dit gebied. Om goed voorbereid te zijn heeft de Europese Commissie om advies gevraagd in de vorm van een zogenaamde consultatie. Bits of Freedom heeft daar natuurlijk op gereageerd. In onze reactie op de consultatie (hier en hier) geven we aan wat er nu mis gaat en wat er beter kan. We benadrukken onder meer:

• Klagen moet zo dicht mogelijk bij de bron. Klachten over een blogpost, afbeelding of iets anders moet eerst bij de degene die de informatie online heeft gezet. Als er adresgegevens op een website staan, dan is dat eenvoudig. De klager moet dan eerst bij jou aankloppen, niet direct bij de aanbieder van het platform waar jij gebruik van maakt. Jij kunt dan zelf beslissen of je de informatie verwijdert of niet.
• Alleen als contact met degene die blog of afbeelding gepubliceerd heeft niet mogelijk is, kan de klager aankloppen bij de beheerder van het platform waarvan gebruik is gemaakt – zoals Facebook of de beheerder van een forum. Maar van zo’n een aanbieder kan niet worden verwacht dat hij goed kan beoordelen of de informatie moet blijven staan of juist geblokkeerd moet worden. Anders gezegd, de aanbieder kan niet beslissen wat  rechtmatig is en wat niet. Die beslissing moet zo’n aanbieder dus ook niet maken. Alleen als informatie “onmiskenbaar onrechtmatig” is, moet de aanbieder ingrijpen. In alle andere gevallen moet de klager naar de rechter, zodat die er over kan oordelen.
• Als informatie inderdaad onrechtmatig is, dan moet die informatie natuurlijk ontoegankelijk gemaakt worden. Ontoegankelijk maken is niet hetzelfde als verwijderen. Informatie kan ook worden geblokkeerd. Dat is beter dan weghalen. Ook mag informatie alleen ontoegankelijk worden gemaakt als dat kan zonder al te veel collateral damage. Met andere woorden: andere legale informatie moet gewoon beschikbaar blijven. Het is niet goed te praten dat vanwege één enkel plaatje een compleet platform onbereikbaar wordt (zoals Mobypicture overkwam) of honderden andere websites onbereikbaar worden (zoals Squad.net overkwam).
• De politie heeft speciale bevoegdheden om informatie te laten verwijderen. Om misbruik te voorkomen, zijn er aan de toepassing van die bevoegdheden allerlei voorwaarden verbonden. De politie mag dus niet vragen om dat ene plaatje of dat filmpje te verwijderen zoals bedrijven of burgers dat mogen, maar moet dat vorderen op grond van de speciale regels die voor de politie gelden.

Hoe belangrijk goede regels zijn, is (helaas) makkelijk aan te tonen: we hebben tal voor voorbeelden waarbij het mis ging en legale informatie ten onrechte onbereikbaar werd gemaakt (hier, hier, hier, hier, etc). Dat moet dus zeker anders, want het uitgangspunt moet zijn: legale informatie moet toegankelijk blijven.