Seksueel misbruik van kinderen is schokkend. Daar kan geen misverstand over bestaan. Des te belangrijker om al onze energie te steken in maatregelen die effectief zijn. Dus niet in de bevoegdheid die de minister vandaag heeft aangekondigd en waarmee verdachten verplicht kunnen worden hun wachtwoord tot versleutelde bestanden af te geven. Zo’n bevoegdheid werkt niet, is niet nodig en het maakt Nederland alleen maar onveiliger.

Dit is waarom:

1. De versleuteling van bestanden op de computers van verdachten is geen probleem voor politie. De minister komt met dit wetsvoorstel op aandringen van het CDA. Die partij wil zo’n bevel nadat ze in de krant had gelezen dat de politie veel informatie op de computer van Robert M. niet kon lezen. Een dag later al noemde het Openbaar Ministerie (OM) dat flauwekul. We hebben zelf ook al eens het OM gevraagd hoe vaak versleutelde informatie het opsporingsonderzoek in de weg staat. Het OM had geen documenten. Uit niets blijkt dat de versleuteling van informatie écht een probleem is.

2. De effectiviteit van zo’n verplichting is klein. Ook het onderzoek van het ministerie stelt dat het belangrijk is “geen wonderen te verwachten van een decryptiebevel”, dat de effectiviteit ervan “gezien de zware eisen niet groot zijn” en dat “het alleen effect [kan] sorteren in een beperkt aantal gevallen”. En dat gaat enkel en alleen over de juridische kant van het verhaal, want het onderzoek beperkt zich tot de verenigbaarheid met het “nemo tenetur”-beginsel. Dat is het uitgangspunt dat je als verdachte nooit gedwongen kan worden mee te werken aan je eigen veroordeling.

3. Decryptieplicht maakt Nederland onveiliger. We leven in een wereld die steeds verder digitaliseert. We delen de meest gevoelige gegevens via het internet. Nederlanders hebben er baat bij dat dat zo veilig mogelijk gebeurt. Dat kan door informatie te versleutelen. Daarom zet dezelfde minister ook sterk in op cybersecurity. Als deze bevoegdheid er echt komt, heb je je eigen veiligheid niet meer in de hand.

4. Versleutelde bestanden kunnen verstopt worden tussen andere versleutelde bestanden, zonder dat dat te bewijzen is. De crimineel zal de afbeeldingen van het misbruik versleuteld verstoppen tussen de eveneens versleutelde bestanden van mooie landschapsfoto’s. Met het ene wachtwoord kunnen de foto’s van het schokkende misbruik worden benaderd, met een ander wachtwoord worden de mooie landschapsfoto’s op het scherm getoverd. De politie kan alleen bewijzen dat er bestanden zijn versleuteld, maar daar blijft het dan ook bij. Drie keer raden welk wachtwoord de crimineel zal intikken als hij daartoe gedwongen wordt.

5. Ga je de gevangenis in als je je wachtwoord écht bent vergeten? Als je maar een beetje verstandig met je eigen gegevens omgaat, dan zorg je er voor dat al je gegevensdragers zijn versleuteld. Stel je voor dat je verdacht wordt van zo’n ernstig misdrijf en de politie de harde schijf wil benaderen die je al lang vergeten was. Als je je wachtwoord écht niet meer kunt herinneren, moet je daarvoor dan gestraft worden?

Het voorstel van de minister werkt dus niet, is niet nodig en maakt Nederland alleen maar onveiliger. Seksueel misbruik van kinderen moet effectief bestreden worden. De beste manier om dat te doen is om de opsporing effectiever en efficiënter te maken. Dat doe je door te investeren in kennis en capaciteit. Van schijnoplossingen wordt niemand beter.

Aanvulling: Waarom maakt een decryptieplicht Nederland onveiliger? Encryptie is de manier om informatie, vooral als die gevoelig is, te beschermen tegen onbevoegden of kwaadwillenden. Daarmee is het een belangrijk beveiligingsmiddel voor gebruikers, bedrijven én de overheid. Door gebruik van encryptie verbeteren we onze cybersecurity. Dat betekent dat een slimme overheid de inzet van dit soort technologie stimuleert. Het voorstel van de minister doet precies het tegenovergestelde: het ontmoedigt het gebruik van encryptie.