Europa vernieuwt komend jaar de huidige en inmiddels sterk verouderde privacyregels. Uit onderzoek van Bits of Freedom blijkt dat er in de voorgestelde regels nog altijd grote gaten zitten. Overheid en bedrijven verzamelen jouw gegevens veel te makkelijk met een beroep op hun “gerechtvaardigd belang”. Deze vage bepaling geldt als soort joker om onbeperkt jouw persoonsgegevens binnen te halen. Wat kun jij doen?

Jouw gegevens worden binnen geharkt

Bedrijven vragen vaak of je even je postcode en geboortedatum wil invullen als je een klacht hebt of een product retourneert. Dat bleek in oktober uit door jullie aangedragen voorbeelden. Maar vaak merk je niet eens dat jouw gegevens worden verzameld en maken bedrijven stiekem een profiel van je. Je hebt geen idee bij wat een app op je smartphone met jouw adresboek doet. Facebook houdt nog veel meer over je bij dan dat je zelf toevoegt. En Google hoopt alle persoonsgegevens op van alle gebruikers van alle diensten en legt daar verbanden tussen.

Bedrijven hebben een commercieel belang bij de informatie die voor jou heel persoonlijk is. En de reden voor het verwerken van die informatie zijn weggemoffeld in onleesbare privacy policies, of algemene voorwaarden. Je vraagt je dus vast wel eens af: “Wat doen jullie met mijn gegevens en waarom?”. Op deze vraag krijg je nooit een begrijpelijk antwoord. Hoe kan dat?

Bedrijven profiteren eindeloos van “gerechtvaardigd belang”

Met een beroep op “gerechtvaardigd belang” verwerken bedrijven vaak ongelimiteerd persoonlijke gegevens. Uit ons onderzoek blijkt dat bedrijven niet gedwongen worden daarover duidelijk te zijn. Theoretisch dienen bedrijven hun belang af te wegen tegenover het belang van de privacy van hun gebruikers. Maar dit wordt aan de bedrijven zelf overgelaten, achter gesloten deuren. Daarover hoeven ze geen helderheid te geven of verantwoording af te leggen. Bedrijven worden namelijk vrijwel nooit gecontroleerd; niet door het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) en niet door de rechter.

We hebben gevallen onderzocht waar bedrijven veel persoonsgegevens verzamelen en het niet duidelijk is met welk doel dat gebeurt. Het is vaak helemaal niet noodzakelijk dat ze al die gegevens van alle gebruikers oppotten. Daarom omschrijven bedrijven graag zo vaag mogelijk wat ze met persoonsgegevens doen. Op die manier kunnen ze zelf hun ‘gerechtvaardigd belang’ invullen naar hoe het hen het beste uitkomt. Kunnen we gegevensverzamelaars wel vertrouwen met die grote verantwoordelijkheid?

 Spreek je uit tegen zulke uitbundige verzameldrang

We hebben nu een unieke mogelijkheid om de regelgeving voor heel Europa aan te passen. Bits of Freedom maakt zich in Brussel hard voor een verbetering van de privacyregels. Maar jij kunt ook zelf wat doen. Kijk kritisch naar de verzameling van jouw gegevens en vraag je af of dat wel nodig is. Laat van je horen op het moment dat je gegevens onnodig moet afgeven of je het vermoeden hebt dat jouw gegevens worden verzamelt zonder dat je daarvoor een doel ziet. Doe het in persoon of online, maar laat vooral duidelijk weten dat jij vraagtekens zet bij hun verzamelwoede. Zoiets als:

“Uit uw privacy policy wordt mij niet duidelijk wat u met mijn gegevens doet. Ik kan me geen reden bedenken waarom u deze gegevens nodig zou hebben. Ik ben benieuwd op welke grondslag en met welk specifiek doel u deze gegevens verzameld. Zou u me daarom in klare taal duidelijk kunnen vertellen waarom u deze gegevens verzamelt en denkt dat uw belang belangrijker is dan mijn privacy? Zou u me ook kunnen vertellen of u zonder de gegevens ook uw dienst kunt leveren en wat u verder doet met deze gegevens?”

We zijn erg benieuwd naar je ervaringen! Je kunt ze hieronder kwijt.

Ons persbericht over dit onderzoek vind je hier.