Goed onderzoek naar effectieve maatregelen tegen seksueel kindermisbruik is belangrijk. De politie deed daarom zes maanden een proef met een nieuw instrument – een ‘uploadfilter’. De evaluatie van die proef hebben we nu boven tafel gekregen. De conclusie: de bestrijding van seksueel kindermisbruik is niet geholpen met zo’n filter.

Het idee van het filter is simpel. De politie beheert een databank met afbeeldingen van seksueel kindermisbruik. Iedere keer dat een gebruiker een plaatje wil uploaden naar een site, zeg Tumblr, vergelijkt de beheerder van Tumblr de samenvatting van die afbeelding met de samenvatting van de afbeeldingen in de databank van de politie. Als de samenvatting van het plaatje bekend is bij de politie, wordt de upload geweigerd en kunnen gegevens van de gebruiker bij de politie gemeld worden.

De politie deed zes maanden lang een proef met zo’n filter, waarbij ze samenwerkte met internetprovider Leaseweb en beveiligingsbedrijf Fox-IT. De minister sprak van “een geslaagde pilot die diverse leerpunten heeft opgeleverd.” Maar wat zijn die leerpunten precies?

Wij waren benieuwd en hebben daarom met een verzoek op grond van de Wet openbaarheid van bestuur de evaluatie (en aanbiedingsbrief) boven water gekregen. De belangrijkste conclusie van de evaluatie is helder:

“De bijdrage van een dergelijk uploadfilter aan het tegenhouden van kinderporno als fenomeen is zodoende te verwaarlozen. Voor de opsporing is het systeem in het gunstigste geval van beperkte betekenis.”

Maar fundamentele vragen blijven onbeantwoord. In de opzet van het experiment heeft het KLPD namelijk een sleutelrol in de selectie van de informatie die internetgebruikers mogen publiceren (als zij een plaatje aan de databank toevoegt, kan dat plaatje niet meer worden geüpload). Zonder wetgeving die dat regelt mag de politie dat helemaal niet: “De overheid is echter niet bevoegd om het gebruik van internet te beperken”, staat ook in het rapport. Tegelijkertijd blijft de vraag of “er nadere wettelijke maatregelen nodig zijn voor het delen van de informatie en zo ja welke?” onbeantwoord.

De Tweede Kamer kan volgende week donderdag, als zij met de minister hierover spreekt, inzetten op maatregelen die écht helpen. Dus niet de decryptieplicht, die én niet werkt én Nederland onveiliger maakt. Nee: maatregelen die zorgen dat de makers en verspreiders worden gestraft en de slachtoffers worden geholpen. Dus: uitbreiding van capaciteit bij de politie, een betere opleiding van rechercheurs, betere coördinatie, betere internationale samenwerking en extra aandacht voor al die plankzaken (en gelukkig: dat stelt de minister ook voor).

Vind jij het belangrijk dat wij ons in blijven zetten tegen ineffectieve en privacyschendende maatregelen als uploadfilters en een decryptieplicht? Help ons dan om ook in 2013 op te komen voor internetvrijheid en word donateur.