Toegang tot overheidsinformatie. Het is je goed recht en het zou vanzelfsprekend moeten zijn. De praktijk is echter een stuk weerbarstiger. Maar wij hebben een fast lane naar het Ministry of Information gemaakt. Vandaag lanceren we onze variant op de Red Tape Reduction Acts!

Soms vraag ik me wel eens af welke heldere geest in 2010 voorstelde om het Ministerie van Justitie zijn huidige naam te geven: Ministerie van Veiligheid en Justitie. Met die naamswijziging werd het ministerie op één rij gezet met Oceania‘s Ministry of Truth en Ministry of Plenty uit Orwell’s 1984. En niet te vergeten: het Ministry of Information (uit Gilliam’s Brazil). Achteraf gezien is die naamskeuze misschien zo gek nog niet. Als je informatie bij de overheid probeert te krijgen voelt het soms alsof je dat gigantisch marmeren gebouw inloopt en je meteen de vraag bekruipt: hoe haal ik het toch in mijn hoofd om die almachtige, alwetende en nooit falende overheid te vragen om dat éne document openbaar te maken. Onheilspellend, geheimzinnig en beangstigend, zo voelt dat. En nooit moeiteloos.

Red-tape-reduction-tool 1: w0bw0b!

Bij het bijhouden van de administratie van Wob-verzoeken komt veel red-tape kijken – en dat is niet eens een fictieve term. In theorie is het proces rond het opvragen van documenten bij de overheid eenvoudig. Maar met alle verdagingen, opschortingen, adviescommissies, bezwaar- en beroepschriften is het nauwkeurig bijhouden van de status van de verzoeken een noodzakelijke en verantwoordelijke klus. Om het onszelf veel makkelijker te maken hebben we, samen met de helden van Unc Inc, een nieuwe tool ontwikkeld: w0bw0b! De website berekent wanneer een termijn verloopt, vertelt ons wanneer we iets moeten gaan doen en weet precies hoe hoog de dwangsom is die de overheid ons schuldig is voor het veel te traag reageren. En over dwangsommen gesproken: de tool is gefinancierd met de dwangsommen die we al hebben mogen incasseren.

Red-tape-reduction-tool 2: Newspeak

Ook het bijhouden van alle informatie over vrijheid op internet die de Rijksoverheid wél uit eigen beweging publiceert is veel werk. Om die publicaties efficient te volgen hadden we al eens Newspeak ontwikkelt: een RSS-scraper die al die publicaties in de gaten houdt, filtert op relevante privacy-gerelateerde documenten en daar een RSS-feed van maakt. Mathijs de Bruin van VisualSpace heeft voor ons die tool nu verder ontwikkeld. De tool neemt, waar mogelijk, de informatie uit het achterliggende document over in de RSS-feed, heeft een web-interface gekregen en kan veel gemakkelijker verder uitgebouwd worden. Daarmee is Newspeak geschikt voor elke organisatie die de RSS-feeds van de overheid op een bepaald thema wil bijhouden, of het nu gaat over stemcomputers of plofkippen.

Voor wie ook wil: w0bwob! draait op Drupal, Newspeak kan niet zonder Django. Van beide applicaties is de broncode beschikbaar. Die van Newspeak vind je op GitHub en als Pypi package. We zijn nog druk met de laatste rafelrandjes van w0bw0b!, maar zodra die gladgestreken zijn publiceren we ook daarvan de broncode. Als je interesse hebt, neem even contact op.