Google, Facebook, Twitter en vier andere communicatie-oligopolisten willen dat de Amerikaanse overheid meer verantwoord is met het in de gaten houden van burgers. Dat deze bedrijven een aantal van de maatregelen van bespied-ons-niet.nl onderstrepen, is natuurlijk zeer welkom. Maar om grootschalige spionage op onverdachte burgers tegen te gaan moet er veel meer gebeuren – ook maatregelen die dezelfde bedrijven pijn doen.

Het is natuurlijk goed om te zien dat ook deze aanbieders de overheid oproepen zorgvuldiger met de privacy en communicatievrijheid van internetgebruikers om te gaan. Net als wij vinden ze dat burgers alleen in de gaten gehouden mogen worden als er een concrete en specifieke verdenking is. Ook vinden de bedrijven dat het toezicht op de geheime diensten versterkt moet worden. En waar wij ook al lange tijd campagne voor voeren: bedrijven moeten de vrijheid hebben om inzicht te geven in de aard en omvang van de surveillance door de overheid.

Maar de bedrijven die nu deze campagne gestart zijn, vergeten gemakshalve dat ze onderdeel van het probleem zijn. De bedrijven verdienen immers geld met de informatie die zij opslaan van en over haar gebruikers. Zij bewaren daarom zoveel mogelijk informatie en dat zo lang mogelijk. Voor opsporings- en geheime diensten ontzettend handig: die hebben een centraal loket voor hun informatiebehoefte. Door gebruik te maken van de diensten van deze aanbieders hebben we het de geheime diensten ontzettend makkelijk gemaakt.

De andere maatregelen die we noemen, zoals het stimuleren van end-to-end encryptie en decentralisatie, zullen niet snel overgenomen worden door deze bedrijven. Ook al heeft Google de capaciteit, zij zal gebruikers van Gmail nooit stimuleren om e-mail van verzender tot ontvanger te versleutelen. Logisch, want dan kan Google zelf ook geen geld meer verdienen aan de inhoud van je e-mail. Om diezelfde reden zal Facebook ook nooit naar een volledig gedecentraliseerd sociaal netwerk transformeren. En ook daarom hanteert Facebook een andere definitie van “verwijderen” dan haar gebruikers.

De bedrijven noemen hun een campagne slechts een paar van de maatregelen die moeten worden genomen om te voorkomen dat de overheid onverdachte burgers bespiedt. Goed, maar niet goed genoeg. Daarom roepen wij op bespied-ons-niet.nl niet alleen op tot effectief toezicht op de geheime diensten. De overheid moet daarbij investeren in de verdere ontwikkeling en het toegankelijk maken van beveiligingstechnologie. En net zo belangrijk is het vergroten van het bewustzijn van de overheid door overheidscampagnes over encryptie en de risico’s van gecentraliseerde systemen.