Hoe privacygevoelig zijn gedragsgegevens? Ik nam de proef op de som en onderschepte een week lang mijn eigen metadata. De verzaling gegevens stuurde ik naar De Correspondent die het liet analyseren door experts. Een pijnlijk confronterend experiment, zo bleek al snel.

Weerspiegeld in het scherm van mijn telefoon zie ik mezelf. Ik kan het indrukken van het knopje nu niet met enig fatsoen nog langer uitstellen. Het is 20:10 uur en ik druk de knop in. Direct begint mijn scherm zich met cijfers te vullen.

Die cijfers zijn er normaal ook, maar dan zie ik ze niet. “Wat je niet ziet, bestaat niet,” zong Kinderen voor Kinderen ooit. Maar dat is, zoals met zoveel dingen, een illusie. Die cijfers bestaan wel degelijk en ze zijn een digitale weerspiegeling van alles wat ik doe. Of ik nu met de trein reis, naar kantoor loop, of een website bezoek; heel veel van mijn bewegingen, zowel fysiek als digitaal worden opgeslagen.

Dat is geen nieuws. Maar hoeveel dat precies zou zijn en wat die gegevens over mij zouden zeggen, dat wist ik niet. Dus vonden mijn collega’s en ik het een leuk idee om dat uit te zoeken. En als je een cool plan wilt uitvoeren, dan moet je ook in staat zijn om de consequenties daarvan te kunnen dragen. Dat is dan ook de reden dat ik zelf het proefkonijn ben geweest.

Zo begon mijn logproces. Het waren ‘maar’ zeven dagen, maar ze vielen me zwaar. Ik was me in het begin pijnlijk bewust van het feit dat alles werd opgeslagen – vooral toen ik gedachteloos op linkjes klikte die via de interne chat werden doorgestuurd (over Seinfeld, Snuggies of katten met panties aan). In die week heb ik mijn telefoon voor het eerst sinds jaren niet meer willen gebruiken. Hij begon echt als een volledig trackingdevice te voelen – en dan een die ik ook nog eens vrijwillig bij me draag.

En toen kwam het resultaat (lees hier het artikel in de Correspondent). Op basis van een week aan data kon er al een behoorlijk gedetailleerd beeld van mijn leven geschetst worden. Sommige dingen in de analyse blijken overduidelijk niet te kloppen. Ik heb bijvoorbeeld met de genoemde politieke partij evenveel – of weinig – als met een aantal andere partijen. Wat het in ieder geval laat zien is dat mijn digitale spiegelbeeld deels verwrongen is.

Dat lijkt mooi, want het is geen 100% weerslag van wie ik ben. Tegelijkertijd is het wel dit verstoorde spiegelbeeld op grond waarvan beslissingen voor en over mij genomen worden. Beslissingen die dus worden genomen op basis van onjuiste informatie.

Het doorzoeken van deze berg gegevens noemt de AIVD normaal om een grotere privacyinbreuk te kunnen voorkomen. Ik noem dat onzin. Als je kijkt naar de hoeveelheid informatie die over mij bekend is door die analyse, dan is dat informatie die ik niet zomaar had willen delen. Het is dan ook onacceptabel dat de regering miljoenen onverdachte Nederlanders aan dit soort surveillance wil blootstellen. Het zegt iets over wie ik ben – en daar heeft normaal gesproken niemand iets mee te maken. Ook de AIVD niet.