De brand in Vodafone’s telefooncentrale in 2012 smeult nog na nu blijkt dat het Openbaar Ministerie het Agentschap Telecom heeft voorgelogen over de gevolgen van die brand voor de opsporing. Dat is schokkend, maar het verandert niets aan de conclusie: die bewaarplicht moet van tafel.

In 2012 brandde een telefooncentrale van Vodafone grotendeels af. Die brand had grote gevolgen: Vodafone’s klanten in de randstad konden dagenlang niet of nauwelijks bellen. (Met het ter beschikking stellen van capaciteit op haar netwerk hielp KPN haar concurrent Vodafone ‘uit de brand’.) Die brand had niet alleen impact op Vodafone’s klanten, maar ook op het werk van de politie en het Openbaar Ministerie (OM). Hoeveel hinder de opsporingsdiensten ondervonden is niet duidelijk. Het OM hoef je niet te vragen: die blijkt te liegen. Hoe dat zit?

Naar aanleiding van de brand begon de toezichthouder, het Agentschap Telecom, een onderzoek bij Vodafone. Logisch, want het Agentschap controleert of een provider aan alle verplichtingen rondom het aftappen en de gegevensvorderingen voldoet. Het Agentschap schreef in haar rapport:

“Tijdens het onderzoek is duidelijk geworden dat de database voor de verkeers­gegevens en de back-up daarvan in dezelfde ruimte stonden. Deze beide installaties zijn door rook- en waterschade verloren gegaan. Hierdoor is Vodafone niet in staat gebleken alle benodigde verkeers- en locatiegegevens te verstrekken over de wettelijk vereiste periode van twaalf maanden voorafgaand aan de brand. […] Navraag bij politie en Openbaar Ministerie heeft naar voren gebracht dat dit geen grote problemen bij hen heeft opgeleverd.”

Anders gezegd: bij de brand is de database met de gegevens die bewaard worden op grond van de Wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens verloren gegaan. Net als de backup ervan. Desondanks heeft dat voor het werk van de politie en het OM geen grote problemen opgeleverd. Daarmee zegt het OM eigenlijk: de opsporing kan heel goed zonder de bewaarplicht.

Maar, wat zegt het OM nu over diezelfde brand?

“Het Openbaar Ministerie heeft in 2012 de gevolgen van een brand in een aftapcentrum van Vodafone bewust kleiner voorgesteld. Het OM had daarvoor “tactische redenen”, zegt een woordvoerder nu. […] “Dat rapport is ons bekend en om ‘tactische redenen’ is dat toen zo naar buiten gebracht. Maar er is wel degelijk hinder geweest, ook al konden de gevolgen daarvan beperkt worden.”

Naar verluid was volgens een Agentschap Telecom-woordvoerder “de toezichthouder zich er niet van bewust dat het Openbaar Ministerie geen volledige openheid gaf.” Als dat zo is, dan loog het Openbaar Ministerie het Agentschap Telecom voor.

En dat werpt de vraag op: waarom liegt de ene overheidsinstantie de andere voor? En als er wel hinder van de brand bij Vodafone was, maar waarvan “de gevolgen konden worden beperkt”, dan onderstreept dat toch nog eens dat die hele bewaarplicht afgeschaft moet worden?