De helden van de providers SpeakUp, Voys Telecom en BIT stonden samen met een aantal andere organisaties afgelopen woensdag in de rechtbank tegenover de Nederlandse Staat. De eis is helder: stel per direct de Wet bewaarplicht buiten werking. Het oordeel van de rechter laat nog een paar weken op zich wachten.

De zaal van de rechtbank zat vol. Veel media, enkele providers en vele andere geïnteresseerden wilden erbij zijn. Niet gek, want het is een strijd over de privacy van iedereen in ons land. Die wet verplicht providers om een jaar lang gegevens over ieders communicatiegedrag en locatie te bewaren.

Het pleidooi van de advocaten van de eisers richtte zich voor een groot deel op de enorme inperking van onze vrijheid die de wet tot gevolg heeft. Dat maakt dat, bijvoorbeeld, journalisten zich minder vrij voelen om te schrijven over opsporings- en geheime diensten en ook niet meer in alle vrijheid een afspraak met een klokkenluider kunnen maken. Zulke overwegingen gelden ook voor advocaten. En eigenlijk, voor ieder van ons.

De advocaten van de Nederlandse Staat probeerden vooral veel verwarring te zaaien, dat had ongetwijfeld tactische redenen. Opvallend in hun betoog is dat de wet niet in strijd zou zijn met het Europese mensenrechtenverdrag, terwijl minister Opstelten half november dat juist zelf erkende. Ze betoogden verder ook dat niemand iets te vrezen zou hebben omdat de bewaarplicht niet gaat over de inhoud van de communicatie. Dat iemands communicatiegedrag en locatie zo mogelijk nog meer verraad, zeiden ze er niet bij. Ook dat is door de regering zelf al eens eerder bevestigd.

Een opmerkelijk detail: het lijkt erop dat staatssecretaris Teeven de Eerste Kamer verkeerd heeft geïnformeerd. Eind september stelde Teeven in een debat dat het ministerie een advies van de Raad van State nog niet had ontvangen. Het advies is, zo bleek later uit het advies en een brief van minister Opstelten, al een paar maanden eerder ontvangen. De advocaten noemden Teeven’s uitspraak “ongeloofwaardig, en in ieder geval in tegenspraak met wat Minister Opstelten [later] schrijft,”. Belangrijk, want vorige week bleek ook al het Openbaar Ministerie over de bewaarplicht te liegen.

De uitspraak van de zaak volgt over drie weken. We duimen voor een mooie uitkomst. En uiteraard knaagt het een beetje: het is van de zotte dat dit nodig is.