Als je je communicatie niet kunt beschermen tegen meelezers, dan voel je je ook niet vrij om te lezen en te zeggen wat je wilt. Daarom moeten overheden en bedrijven het gebruik van technologie voor encryptie en anonimiteit zoveel mogelijk stimuleren. Dat zegt de Special Rapporteur Kaye van de Verenigde Naties.

Encryptie en anonimiteit als essentiële voorwaarden

Het rapport (.odt!) stelt dat encryptie en anonimiteit essentiële voorwaarden zijn voor jouw vrijheid:

“Encryption and anonymity, today’s leading vehicles for online security, provide individuals with a means to protect their privacy, empowering them to browse, read, develop and share opinions and information without interference and enabling journalists, civil society organizations, members of ethnic or religious groups, those persecuted because of their sexual orientation or gender identity, activists, scholars, artists and others to exercise the rights to freedom of opinion and expression.”

Zelfontwikkeling is niet mogelijk als je je communicatie niet kunt beschermen. Als je het gevoel hebt dat iemand over je schouders mee zou kunnen kijken, dan zul je je onwillekeurig inhouden. Dan ga je niet dingen lezen of zeggen die je liever voor jezelf houdt. Dat geldt al helemaal voor mensen die zich bezig houden met onderwerpen die in onze maatschappij gevoelig liggen.

Stimuleer het beschermen van communicatie

Daarom moeten bedrijven en overheden het gebruik van technologie om je communicatie en identiteit te beschermen, zoveel mogelijk stimuleren:

“The use of encryption and anonymity tools and better digital literacy should be encouraged. The Special Rapporteur, recognizing that the value of encryption and anonymity tools depends on their widespread adoption, encourages States, civil society organizations and corporations to engage in a campaign to bring encryption by design and default to users around the world and, where necessary, to ensure that users at risk be provided the tools to exercise their right to freedom of opinion and expression securely.”

De winst van het gebruik van encryptie is beperkt als het enkel wordt gebruikt voor gevoelige zaken. In dat geval is het, in de terminologie van geheime diensten, een mooie “selector”. Als je anonimiteit wilt garanderen, is het wegvallen in de massa juist van groot belang. Het advies van de Verenigde Naties is dan ook glashelder: encryptie moet standaard ingebakken zijn in onze communicatie. Wie zelf direct aan de slag wil, begint met onze Internetvrijheid Toolbox.

De bewaarplicht is een no-go

En-passant krijgt de overheid, ook de Nederlandse, nog een extra veeg uit de pan. Een bewaarplicht is uit den boze:

“Broad mandatory data retention policies limit an individual’s ability to remain anonymous. A State’s ability to require Internet service and telecommunications providers to collect and store records documenting the online activities of all users has inevitably resulted in the State having everyone’s digital footprint.“

De meeste encryptietechnologie versleutelt alleen de inhoud van een bericht. De gegevens over de verzending van het bericht, de zogenaamde gedragsgegevens, blijven vaak leesbaar voor iedereen. En dat terwijl die gegevens wel een ontzettend intiem beeld over je leven geven. Overheden moeten daarom providers ook niet verplichten dat soort gegevens langdurig te bewaren.

Maar of de Nederlandse regering het zoveelste advies tegen de Wet bewaarplicht wel ter harte neemt?