Wie-niet-weg-is-is-gezien gaat er bij ons niet in
Dat je mobiele telefoon voortdurend je aanwezigheid verklapt mag geen vrijbrief voor bedrijven zijn om je op straat te achtervolgen.
In de offline wereld online apparaten tracken
Vele wegen leiden naar Utrecht. En zeker ook naar het centrum van die stad. En voor stadsplanners is het best handig om te weten of mensen vooral via de ene of via die andere afslag de stad inrijden. En hoe lang ze daar dan over doen. Eén van de manieren om dat te bepalen is door de mobiele telefoons van die automobilisten te volgen. Immers, veel automobilisten hebben hun mobiele telefoon met Bluetooth aan hun auto gekoppeld. Dat Bluetooth-signaal kun je met antennes langs de weg oppikken. En als Bluetooth uitstaat, dan gebruik je diens WiFi-signaal. De tracking-technologie wordt niet alleen gebruikt om de routes van automobilisten te monitoren, maar ook om het publiek in een winkelstraat of winkel te volgen.
De bouwers van die trackingsystemen vinden jouw zorgen over je privacy jouw probleem. De directeur van CityTraffic zegt doodleuk: “En als jij je wifi in de stad ook nog eens uitschakeltEen wandeling met de man die al onze bewegingen peilt, dan kan ik zelfs niet bij je MAC-adres.” Anders gezegd, zet maar gewoon even je draadloze internet uit. Hetzelfde geluid liet minister van Economische Zaken zich al 2,5 jaar eerder in de Tweede Kamer ontvallen: “Als je dat niet wilt, zet je je mobiel uitMinister Kamp is niet erg aan zijn telefoon gehecht. Als je zo’n winkel helemaal niet binnen wilt gaan, ga je niet naar binnen.” Maar zo simpel is dat niet.
De bouwers van die trackingsystemen vinden jouw zorgen over je privacy jouw probleem.
Telefoon uit is geen realistische optie
Vandaag de dag heeft iedereen wel een mobiele telefoon, meestal met snel internet. We zijn gewend om die telefoon altijd bij ons te hebben, op elk moment bereikbaar te zijn en snel op te kunnen zoeken of diezelfde schoenen elders niet goedkoper zijn. Je telefoon verklapt dus voortdurend je aanwezigheid, maar veel vrijheid heb je niet. Als je snel wilt kunnen internetten, maar tegelijkertijd je telefoonrekening zo laag mogelijk wilt houden, dan moet je draadloos internet aan hebben staan. Geen keuze. Je telefoon op de juiste momenten uitzetten – zou je dat al willen – is ook al geen optie: het onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens naar CityTraffic’s collega’s van Bluetrace toont juist aan dat de trackers vaak tekort schieten met de notificatieBluetrace werd gedwongen om haar beleid rigoreus aan te passen.
In de auto is dat niet anders. Als je je telefoon draadloos aan je auto gekoppeld hebt, dan moet je Bluetooth gebruiken. Geen keuze. Een andere route kiezen is ook geen optie. Als op alle doorgaande wegen in de stad sensoren hangen die de aanwezigheid van jouw mobiele telefoon vastleggen, dan kun je alleen nog via kleine achteraf steegjes de stad in. Dat is geen serieuze optie – al was het maar omdat je de navigatie juist aan hebt staan omdat je die omgeving niet op je duimpje kent én omdat de navigatie je juist steeds weer terugleidt naar die doorgaande wegen.
In de openbare ruimte moeten mensen zich onbespied kunnen bewegen zonder te worden gevolgd.
Onbespied in het openbaar
Het is geen realistische optieDe uitleg van de Autoriteit Persoonsgegevens over wat kan - en wat niet. om van mensen op straat te verwachten dat ze een vrij fundamentele functionaliteit van hun telefoon uitschakelen als ze niet gevolgd willen worden. Wat wel normaal is: “In de openbare ruimte moeten mensen zich onbespied kunnen bewegen zonder te worden gevolgd.” Wij vinden daarom dat bedrijven je niet, of in ieder geval niet zonder je expliciete toestemming, op straat mogen volgen. Of misschien nog beter: dat de technologie zo verbeterd wordt dat tracken helemaal niet meer mogelijk is.