Wie mag content verwijderen en hoe moeten we dat regelen?
Domweg een provider vragen informatie ontoegankelijk te maken is lang niet altijd de meest wenselijke oplossing.
Strafbare of inbreukmakende informatie en wat dan?
Hoe zorg je ervoor dat aanbieders van diensten op het internet, zoals een hostingprovider of YouTube, strafbare of inbreukmakende informatie snel ontoegankelijk maken? Dat lijkt makkelijk, maar de praktijk is een stuk weerbarstiger. Kan een aanbieder wel blindelings afgaan op het verzoek van de politie om een filmpje te verwijderen? Hoe beoordeel je als provider dat iets inderdaad een strafbare belediging is? Waar moet een verzoek om iets te schrappen aan voldoen? Behandel je een verzoek van de overheid hetzelfde als een verzoek van een burger of bedrijf? Wat is precies de rol van een aanbieder in dit geheel? En is onze maatschappij wel gebaat bij het verwijderen van een aanstootgevende tekst?
In Europese wetgeving is geregeld dat aanbieders van diensten op het internet niet aansprakelijk zijnDit is geregeld in de gortdroge E-Commerce Richtlijn. voor wat hun gebruikers publiceren. Voorwaarde is wel dat die aanbieders, nadat iemand er melding van gemaakt heeft, inbreukmakend of strafbare uploads zo snel mogelijk ontoegankelijk maken. De procedure voor het beoordelen van zo’n verwijderingsverzoek staat bekend als “notice and take-down” of “notice and action”. De Europese Commissie onderzoekt op dit moment of aanvullende regels nodig zijn.
De Commissie houdt daarom workshops met stakeholders. Wij waren, vanwege onze expertise en eerdere inbrengIn 2012 gaven we dit advies aan de Europese Commissie., uitgenodigd om deel te nemen aan een workshop over deze procedures.
Iets offline halen is lang niet altijd de beste oplossing
In het gesprek hebben we benadrukt dat iets offline halen lang niet altijd de meest gewenste oplossing is. En dus dat ook dat het aantal take downs geen maatstaf voor het succes van een “notice and take-down”-procedure kan zijn.
Stel dat iemand op Facebook een bewerkte foto online heeft gezet. Op de foto is Koning Willem-Alexander te zien, met een strop op zijn nekCasus: politie haalt honderden websites offline, zonder vervolging.. De politie vindt dat er sprake is van opzettelijke belediging van de koning. Na een melding ervan bij Facebook haalt Facebook de foto weg. Daarmee is ook de prikkel om er een zaak van te maken grotendeels verdwenen en kan het zijn dat het Openbaar Ministerie nalaat vervolging in te stellen. Misschien was het niet de meest wenselijke oplossing om slechts het filmpje offline te halen, maar waren vervolging en toetsing bij de rechter ook gewenst.
Of neem bijvoorbeeld die tweet van columniste Katie Hopkins, vlak na de aanslag in Manchester, waarin ze opriep tot “a final solutionHet verhaal over Hopkin's tweet, controversiële standpunten en ontslag.”. Stel dat Twitter elke referentie naar Nazi-Duitsland automatisch verwijdert (want “fout”), dan saboteert het platform daarmee ook elke publiek debat waar ook ruimte moet zijn voor opmerkingen en denkbeelden die de grenzen opzoeken.
Overigens kwam in de workshopDe Europese Commissie publiceerde een zeer beknopt verslag van de workshop bij de Europese Commissie ook nog andere moeilijkheden aan bod: wat moet Facebook in Duitsland met die foto van de koning? Daar is die foto immers vrijwel zeker gewoon legaal.
Soms is het wenselijker dat er meer gebeurt dan alleen informatie verwijderen. Daarom is het aantal keer dat informatie is verwijderd geen goede maatstaf voor het succes.
Weggepest worden is ook inperking van vrijheid
Sommige platformen hebben een enorm bereik. Ze zijn zo groot dat, als ze iets ten onrechte offline halen, daarmee een grote impact hebben op jouw vrijheid van meningsuiting en informatiegaring. Ze hebben een grote verantwoordelijkheid ten aanzien van jouw vrijheid en moeten daarom jouw belang zwaar mee laten wegenHoe zou een platform jouw en haar eigen belangen moeten afwegen?. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat je als gebruiker alles mag zeggen. De vrijheid van meningsuiting in Europa is niet onbegrensd.
Voor degene aan wie de beledigingen en bedreigingen zijn gericht helpt het niet als filmpjes online blijven. Zelfs als het filmpje snel wordt verwijderd ben je lang niet altijd geholpen. Op de lange termijn heb je baat bij een effectieve aanpak van het achterliggende probleem, zoals het bestraffen van de dader. Als dat niet gebeurt, dan wordt het platform een onveilige omgeving, waar het slachtoffer uit weg wil blijven. Dat betekent dat het het slachtoffer onmogelijk wordt gemaakt om het platform te blijven gebruiken. En dus heeft ook dát, het (te) terughoudend zijn met het verwijderen van mogelijk inbreukmakende informatie, impact op de vrijheid van meningsuiting.
Als een platform voor iemand een onveilige omgeving is, zal hij daar wegblijven. Dat is ook een inperking van zijn vrijheid.
Goede balans vinden is moeilijk maar noodzakelijk
Het is dus ontzettend belangrijk dat er afgewogen en doordachte procedures zijn voor het omgaan met strafbare en ongewenste uitingen. Het is erg gemakkelijk om te veel of juist te weinig ontoegankelijk te maken. Die procedures moeten de belangen van alle betrokkenen behartigen, waaronder ook het algemeen belang. Bits of Freedom wil daarom dat er een duidelijk onderscheid gemaakt wordt tussen vorderingen van de overheidOverheid, stop met vragen! en verzoeken van private partijen, dat aanbieders van diensten op het internet niet op de stoel van de rechterLaat providers niet voor eigen rechter spelen. worden gezet, dat maatregelen effectief zijn en dat het altijd mogelijk is om de beslissing om informatie ontoegankelijk te maken aan te vechten.