Over precies één week is het zover. Na jarenlange politieke strijd over de invoering van een nieuwe wet voor de geheime diensten, vindt volgende week in de Eerste Kamer het politieke sluitstuk plaats. De senatoren zullen op dinsdag 11 juli de nieuwe sleepnetwet plenair behandelen. Waarschijnlijk zullen ze diezelfde dag nog hun stem uitbrengen. Volgt de Eerste Kamer de Tweede Kamer en wordt het sleepnet een feit?

Een korte terugblik: de internetconsultatie

Na veel speculatie werd in de zomer van 2015 eindelijk een eerste versie van het voorstel voor de nieuwe wet via een internetconsultatie gepubliceerd. Met het voorstel zou de gehele wet op de geheime diensten vervangen worden. Jullie boden massaalEen overzicht van de massale weerstand tegen invoering van het sleepnet gegeven tijdens de consultatie. weerstand tegen het wetsvoorstel. Er waren in totaal 1100 reacties op de internetconsultatie, waarvan 557 publiek. Een overgroot deel van de reactiesOnze reactie die we destijds indienden. werd ingediend via onze online consultatietool en spitste zich toe op drie punten: het sleepnet, de uitwisseling van data met buitenlandse diensten en het toezicht.

Na dit massale protest van burgers en bedrijfsleven lekteUitgelekte versie en onze reactie hierop. in april 2016 een nieuwe versie van het voorstel naar buiten. Het voorstel bleek op een aantal punten gewijzigd, maar in grote lijnen werd weinig tot niets gedaan met de geleverde kritiek op het voorstel. Het sleepnet bleef in andere bewoordingen – de onderzoeksopdrachtgerichte interceptieNiet voor niets werd dit door de vicevoorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens het "eufemisme van het jaar" genoemd. – fier overeind.

Het traject in de Tweede Kamer

Op 28 oktober 2016 stuurde Plasterk het definitieve voorstel naar de Tweede Kamer. Er volgde onder andere een hoorzittingOverzichtje van de gegeven kritiek. waarin experts, toezichthouders en marktpartijen zeer kritisch waren over het voorstel en hun zorgen uitten. Ook wij uittenZie o.a. ons opiniestuk dat we schreven met andere NGOs. onze zorgen richting Kamerleden en de media. Jullie maakten ook massaal gebruik van de website geensleep.net om Kamerleden te benaderen.

Maar dat alles mocht niet baten. Het kabinet (VVD, PvdA) had een duidelijk front gevormd en negeerde vrijwel alle kritiek. De oppositie probeerde via amendementen het voorstel nog te verbeteren, maar van de meer dan 40 ingediende amendementen en moties werd slechts een fractie aangenomenWie stemde wat?. Op 14 februari was uiteindelijk de kogel door de kerk: een meerderheid in de Tweede Kamer koos voor het sleepnet. Die dag won politieke opportuniteitOnze reactie op de stemming. het van degelijke wetgeving.

Laatste politieke horde: Eerste Kamer

Zoals het bij wetsvoorstellen gaat, moet de Eerste Kamer ook akkoord gaan voordat een voorstel wet kan worden. In deze fase bevinden we ons inmiddels al een tijdje. Enkele senatoren hebben in twee schriftelijke vragenrondes kritische vragenVerslag van de vragen van senatoren en de antwoorden van Plasterk. gesteld. De antwoorden van Plasterk volgden snel, maar roepen voornamelijk nieuwe vragenOnze kritiek op de antwoorden van Plasterk. op.

Aankomende dinsdag volgt het sluitstuk in het wetgevingsproces: de plenaire behandelingHet debat is dinsdag 11 juli live online te volgen. en hoogstwaarschijnlijk de stemming in de Eerste Kamer. Wil je nog eenmaal je zorgen delen met de senatoren die beslissen over het sleepnet? We hebben het je makkelijk gemaakt. Via onze campagnesite geensleep.net kan je de betrokken senatoren eenvoudig een mail sturen.

Wat als de sleepnetwet er komt?

Het ziet er niet rooskleurig uit: de Eerste Kamer volgt waarschijnlijk de Tweede Kamer en neemt volgende week een wetsvoorstel aan dat zelden zoveel kritiek heeft gekregen. Mocht het zover komen, dan laten we het er niet bij zitten.

We zijn inmiddels onder leiding van PILPHet 'Public Interest Litigation Platform' coördineert en initieert procedures ter bescherming van mensenrechten. en in samenwerking met verschillende organisaties aan het onderzoeken of en hoe we naar de rechter kunnen stappen. Er komt een hoop bij kijken om een procedure te voeren en dit zal een traject zijn van de lange adem. Het goed voorbereiden ervan kost tijd, maar we houden jullie op de hoogte.

Voor we daar zijn is het nu eerst aan de Eerste Kamer en nog eenmaal aan jou: laat je stem horen!