Hoe gaat Translink om met jouw OV-chipkaart-gegevens? Liggen jouw reisgegevens misschien ook bij DUO? Sta jij als "risicostudent" te boek? Vraag om opheldering!

Wat is er aan de hand?

Vandaag breeduit in het nieuwsLees bijvoorbeeld dit stuk in de Volkskrant: Translink, het bedrijf achter de OV-chipkaart, heeft reisgegevens van studenten doorgegeven aan DUO. DUO gebruikt de gegevens om te achterhalen of jij niet tóch thuis woont terwijl je een uitwonende beurs ontvangt. Een te grote schending van je privacy, zo stelde de rechtbank.

Stap 1/2: Vraag om inzage

DUO en Translink zijn verplicht om jou inzage te geven in de gegevens die ze over je hebben. Daarvoor hoef jij alleen een brief of e-mail te sturen. We hebben alvast twee voorbeeldbrieven voor je opgesteld, één voor DUO en één voor Translink. Verzendinstructies vind je in het bestand. Met de brieven vraag je om twee dingen:

1. Welke gegevens heeft DUO van mij en als ik die niet zelf heb verstrekt, hoe komt DUO er dan aan?
2. Welke gegevens heeft Translink van mij, en met wie is die informatie gedeeld?

Stap 2/2: Blijf op de hoogte

DUO en Translink hebben vier weken de tijd om te reageren. Als je je e-mailadres achterlaat sturen we je over vier weken een herinnering en zullen we je proberen te helpen met mogelijke vervolgstappen.

Waarom is het belangrijk om te vragen om inzage?

Waar en wanneer we reizen, wie we bellen, wat we kopen: soms lijkt het wel alsof er van alles dat we doen, wel ergens een registratie is. We worden voor bedrijven en overheden steeds transparanterDat data meer over je vertelt dan je in eerste instantie zou denken, bewezen De Correspondent en onze Ton Siedsma en makkelijker te beïnvloeden. Op basis van de data die er over ons verzameld wordt, worden conclusies getrokken met tastbare, soms verreikende consequenties. Daarom is het belangrijk dat we inzicht krijgen in wie wat van ons weet. En natuurlijk wat er met die informatie wordt gedaan.

Stel je voor: je woont op kamers wanneer één van je ouders ernstig ziek wordt. Je bent weken, misschien wel maandenlang veel in je ouderlijk huis. Je woont er niet, maar logeert er wel. Kan een DUO-medewerker echt dat onderscheid maken op basis van jouw OV-gegevens? Wij denken van niet. Je kunt data op meerdere manieren interpreteren en vaak vertelt data niet het hele verhaal. De conclusies die iemand trekt door te kijken naar jouw gegevens zijn niet persé de juisteVideo: Hans de Zwart - The Future is False Positive. En toch word jij opgezadeld met de consequenties.

Maar fraude moet toch ook bestreden worden?

Het is inderdaad belangrijk dat fraudeurs worden aangepakt. Maar het is ook belangrijk dat het gereedschap dat wordt ingezet om dat te doen, in verhouding staat tot het vergrijp. De rechtbank vindt in dit geval dat DUO dit soort privacygevoelige informatie niet zomaar kan opvragen. En ook Translink zelf weet eigenlijk wel beter: in hun voorwaarden staat dat ze gegevens alleen afstaan in het kader van een strafrechtelijk onderzoek en dus alleen aan de politie en het Openbaar Ministerie. Door van hun eigen toezegging af te wijken ondermijnen ze het vertrouwen in hun dienst. Kun je Translink jouw gegevens wel toevertrouwen?

Jouw rechten

In de Grondwet staat dat iedereen recht heeft op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer. De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) is de belangrijkste wet die gaat over het vastleggen en verstrekken van persoonsgegevens. Deze wet geeft burgers ook het recht op inzage in hun gegevens en het recht om hun gegevens te corrigeren. Door gebruik te maken van jouw inzagerecht kun je controleren of de verwerking van jouw persoonsgegevens juist, volledig, relevant en rechtmatig is. De Privacy Inzage MachinePIM helpt je daarbij.