Een internet zonder memes. Als de Europese Commissie haar zin krijgt, is dat onze toekomst. De vertegenwoordiging van de regeringen van alle Europese lidstaten doet er nog een schepje bovenop.

De dood voor zoveel dat internet leuk maakt

Als platformen zoals Soundcloud en YouTube aansprakelijk gehouden kunnen worden voor de uploads die hun gebruikers doen, dan zouden zij op voorhand ontzettend restrictief zijn wat ze je laten uploaden. Immers, anders zouden zij het risico lopen om een dikke schadevergoeding te moeten betalen voor iets dan hun gebruiker deed. Ze zullen je dan op voorhand verbieden heel veel legitieme filmpjes en plaatjes te uploaden. Je zou geen parodie meer kunnen maken of een auteursrechtelijk beschermd filmpje mogen citeren. Daarom is nu geregeld dat zo'n platform niet aansprakelijk gesteld kan worden voor de uploads van gebruikers.

Die regels gaan binnenkort op de schopParodieën zijn straks een zeldzaamheid op het internet. En als de Europese Commissie haar zin krijgt, wordt binnenkort een dom uploadfilter verplicht dat jouw content scant op gecopyright materiaal. Een filter dat blind is voor legitiem hergebruik van foto’s, filmpjes en citaten. Een filter dat de dood kan betekenen voor zoveel dat het internet leuk maakt.

Horror in het kwadraat

In Europa zijn er drie instanties die gaan over een nieuwe wet. De Europese Commissie deed eind vorig jaar het initiële en dramatische voorstel. Kleine werkgroepen van het Europees Parlement vormden eerder al hun standpunt, waarover we "gematigd positief" zijn. In oktober gaat het daar pas echt spelen - daar komen we binnenkort dan ook op terug. En dan is er nog de vertegenwoordiging van de regeringen van alle lidstaten. Van de Estlandse voorzitter lekte vorige week een notitieDit is de notitie met de voorstellen van Estland. Waarschuwing: gortdroge tekst bedoeld voor juristen met "two alternative Presidency compromise proposals" voor het uploadfilter. Die voorstellen zijn nog slechter dan het voorstel van de Commissie.

In het eerste voorstel probeert Estland allerlei vaagheden uit het initiële voorstel weg te werken. Ze faalt daarin. Zo stelt ze voor dat het uploadfilter alleen de illegale uploads mag filteren (maar dat kun je alleen doen als je alle uploads bekijkt). En ze stelt voor dat de aansprakelijkheid van platformen op case-by-case-basis beoordeeld moet worden (met veel juridische onzekerheid voor de platformen en dus rechtenbeperkende voorzichtigheid tot gevolg). Bovendien stelt ze voor dat de nieuwe regels alleen van toepassing zijn op grote platformen en platformen waarbij illegale uploads de boventoon voeren (maar wat daar precies wel of niet onder valt is onduidelijk).

In het tweede voorstel doet de Estlandse voorzitter er nog een schepje bovenop: de uploader én het platform moeten aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de schade als de upload inbreuk op de rechten van iemand anders blijkt te maken.

Onze optie is duidelijk

Bits of Freedom vindt dat het hele artikel waarmee aan de vrijwaring van de aansprakelijkheid wordt gemorreld en waarin het uploadfilter wordt geïntroduceerd en verplicht wordt gesteld, geschrapt moet worden. Het lost namelijk niets op, maar sloopt wel het internet.

We vinden dat tussenpersonen, zoals providers die je de mogelijkheid geven je eigen website te publiceren of platformen die gebruikers in staat stellen om eigen content te publiceren, niet aansprakelijk gesteld moeten kunnen worden voor de uploads van hun gebruikers. Juist dat is één van de redenen waarom het internet zo enorm kon groeien in de afgelopen twintig jaar.

Ook die andere helft van het voorstel, de introductie van een uploadfilter, is onwenselijk. In de eerste plaats betekent zo'n filter dat elke upload gemonitord wordt. De eigenaar van het platform en de grote rechthebbenden hebben dan de macht om vooraf uploads af te keuren. In de tweede plaats is zo'n filter veel te grofmazig: het kan niet beoordelen of er sprake is van een legitieme uitzondering binnen het auteursrecht (zoals een parodie, gebruik voor educatie, rechtmatig citeren, etc). Tot slot is zo'n filter opmaat naar censuur. Nu is het tegenhouden van auteursrechtelijke inbreuken nog het doel, maar het merkenrecht staat al in de rij en ongetwijfeld willen overheden straks ook fake news en hate speech kunnen blokkeren.

Wat kun jij als internetter doen?

Zoals het er nu naar uitziet stemt halverwege oktober de belangrijkste werkgroep van het Europees Parlement over haar standpunt op dit voorstel. Dat standpunt is van grote invloed op het standpunt van alle 750 leden van het Europees Parlement. In de aanloop naar die stemming kunnen we je hulp goed gebruiken.

Heb nog even geduld. We'll keep you posted! Hier op het blog, en in onze nieuwsbrief.

Schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!