Kashmir Hill kreeg op 11 december 2017 de Felipe Rodriguez award, een positieve prijs voor haar journalistiek op het gebied van privacy. In haar speech maakte ze duidelijk dat meer mensen dan ooit het belang van privacy inzien en dat Europa daarbij de rest van de wereld de weg wijst.

Deze speech is uit het Engels vertaald door Marleen Masselink. De originele versie van de tekst vind je hier.

Ik wil jullie enorm bedanken voor deze prijs en voor de mogelijkheid hem hier in Amsterdam in ontvangst te nemen. Voor iemand die zich de laatste tien jaar voornamelijk heeft beziggehouden met schrijven over privacywetgeving is het heel verfrissend om eens weg te zijn uit de Verenigde Staten en een plek te bezoeken waar privacy daadwerkelijk bestaat. Want privacy is hier heilig en volledig gewaarborgd, toch?

Ik moet jullie iets bekennen. Toen ik tien jaar geleden voor het eerst over privacy en technologie ging schrijven, in een blog dat ik The Not-So Private PartsThe Not-So Private Parts noemde, zag ik mijzelf als privacy-sceptisch. Ik vond de media waar het om privacyschendingen door techbedrijven ging vaak paniekzaaierig, vond dat ze niet genoeg aandacht schonken aan alle voordelen van een opener, beter volgbaar en meetbaar leven. Gratis e-mail! Google Flu Trends! Advertenties met dingen die je zowaar wilt kopen! Dat je op Facebook al je exen kunt stalken!

Maar ergens aan dat begin van mijn carrière werd ik door de Wall Street Journal gevraagd een opiniestuk te schrijven over waarom het belang van privacy wordt overschat en privacy wel kan worden afgeschaft. Ik kreeg een maand de tijd ervoor en ik ging er elke dag voor zitten om het artikel te schrijven, maar kreeg niets uit mijn vingers. Het lukte me niet omdat ik het zelf niet geloofde. Ik schreef teksten over hoe gemakkelijk er informatie over ons kan worden ingewonnen, over hoe we in enorme databases worden opgeslagen, over hoe ons gedrag wordt voorspeld. En over mensen die misbruik maken van elkaars privacy, door 'wraakporno' te delen bijvoorbeeld, wat inhoudt dat mensen naaktfoto's van hun ex online zetten, en het feit dat de slachtoffers hier weinig tegen kunnen doen. En ik vond wat ik op papier zette steeds verontrustender.

Ik kwam erachter dat ik niet zozeer sceptisch was; ik was pragmatisch. Er zijn tegenwoordig zeker situaties denkbaar waarin je bereid bent wat privacy in te leveren als er mogelijkheden tegenover staan. Idealiter kunnen we geïnformeerde afwegingen en keuzes maken: een ja voor een smart-tv met spraakbesturing, maar een nee als deze ook alle programma's die ik kijk wil opslaan en de informatie aan derden doorverkoopt.

Na die verandering van inzicht bleek ik ineens te strijden tegen wat eerder ook mijn opvattingen waren geweest. Het soort mensen dus dat griezelige trackingsystemen prima vindt omdat ze zorgen dat "het internet gratis blijft". En die mensen zijn heel irritant! Sorry dat ik er ook zo een was.

Sinds die tijd heb ik geprobeerd de schadelijke gevolgen van de praktijken van techbedrijven te documenteren. Dit jaar heb ik me gestort op Facebooks "People You May Know"-functionaliteit, die de contacten van alle gebruikers analyseert en doorzoekt op verbanden. Het nadeel van deze invasieve vorm van datamining wordt duidelijk zodra er verbanden worden gelegd die verborgen moeten blijven, zoals wanneer sekswerkers op Facebook met naam en toenaam aan hun klanten wordt getoondHow Facebook Outs Sex Workers of patiënten van dezelfde psychiater aan elkaar worden getiptFacebook recommended that this psychiatrist's patients friend each other. (En beide situaties zijn echt zo gebeurd. Ik heb erover geschreven.)

Verleden jaar stuitte ik op een huishoudenHow an internet mapping glitch turned a random Kansas farm into a digital hell in de VS dat jarenlang was lastiggevallen door de politie, FBI, belastingdiensten en allerlei waakzame burgers online. De bewoners van dit huis zouden onder meer identiteitsfraude hebben gepleegd, spam verstuurd, kinderporno geproduceerd, bijna elke denkbare misdaad hebben begaan. En dat allemaal dankzij geotargeting voor advertenties en een ondersteunend bedrijf dat zijn databases niet goed op orde had.

Bits of Freedom heeft me gezegd dat ik vanavond ook wat goede berichten met jullie moet delen, en ik denk dat het goede nieuws is dat voor veel van die "o, het is maar voor advertenties"-mensen in de VS dit jaar het moment was om overstag te gaan – zoals ik al die jaren terug ook deed. "Het is maar voor advertenties" houdt als redenering geen stand, want advertenties zijn te vaak op misleidende en misdadige wijze ingezet. Geotargeting op abortusklinieken om gericht op vrouwen in te praten die het recht hebben op een vrije keuze; advertenties op Facebook, Twitter en YouTube die door buitenlandse mogendheden worden ingezet om verkiezingen te beïnvloeden. Zelfs de privacysceptici tonen zich ineens bezorgd over de tools en enorme hoeveelheden persoonlijke gegevens die techbedrijven kunnen inzetten, mogelijk met dystopische situaties tot gevolg.

Het goede nieuws is dus dat al het verontrustende nieuws van dit jaar ervoor heeft gezorgd dat meer Amerikanen dan ooit het belang inzien van privacy. En als ik van de gesprekken die ik had mag uitgaan, horen daar zelfs medewerkers van techbedrijven bij.

Ik begon met een grapje over hoe perfect het privacybeleid hier in Europa geregeld is, maar de situatie hier heeft voor ons wel degelijk een voorbeeldfunctie. Jarenlang hebben Amerikaanse consumenten kunnen profiteren van positieve effecten die dankzij de handhaving van privacywetgeving in Europa ook doorsijpelden naar ons. Daarom kunnen Amerikanen tegenwoordig Google vragen de links naar naaktfoto's die een ex online heeft gezet te verwijderen. In de Amerikaanse pogingen beter met de bedreiging van onze privacy om te gaan, zal het Europese model waarschijnlijk als voorbeeld dienen, met als doel ons recht op privacy stevig te verankeren en de informatie die over ons wordt opgeslagen in eigen hand te kunnen houden. Ten minste hoop ik oprecht dat we in dit soort gevallen toegang krijgen tot de rechter – en niet in het minst omdat informatie van techbedrijven kunnen opeisen mij in mijn journalistieke werk enorm vooruit zou helpen.

Heel erg bedankt.