Vlak voor kerst lanceerde de NPO een nieuwe versie van haar app ‘NPO Start’. Maar wat blijkt? De app dwingt je om gevolgd te worden door een lange lijst van bedrijven. Wil je dit niet? Dan krijg je geen toegang. Dat kan om meerdere redenen niet door de beugel.

De publieke omroep verleent een publieke dienst

De NPO verleent een publieke dienst die voor iedereen in Nederland beschikbaar moet zijn. Niet voor niets wordt het grotendeels gefinancierd vanuit de belastingen die we allemaal betalen. Maar steeds meer mensen kijken of luisteren naar de publieke omroep via hun smartphone of tablet. Hiervoor ben je afhankelijk van de NPO Start app. Er is immers geen goed alternatief voor deze app om via je telefoon of tablet deze programma’s te kijken.

Buitengesloten door een tracking wall

Als je de nieuwste versie (versie 5.01 van 22 december 2017) van deze app voor het eerst opent wordt je geconfronteerd met het volgende scherm:

Om überhaupt toegang te krijgen tot de app moet je toestaan dat een lange (en steeds wisselende) waslijst van commerciële partijen je kijkgedrag kunnen volgen en je kunnen profileren. Volgens de NPO is dit nodig om je ‘gepersonaliseerde’ Ster-advertenties te laten zien.

Een andere keus dan de app helemaal niet gebruiken, heb je niet. Je toestemming wordt dus afgedwongen. Op deze manier is je ‘toestemming’ natuurlijk een wassen neus. Want van in vrijheid gegeven toestemming, zoals vereist wordt door de wet, is hier geen sprake.

In 2013 werd de NPO al eens op de vingers getiktDe voorganger van de Autoriteit Persoonsgegevens keurde het toepassen van een cookiemuur door de NPO destijds af door de privacytoezichthouder voor het opwerpen van een tracking wall op haar website. Toch lijkt men daar niet van geleerd te hebben. Bovendien hebben we in Nederland in 2015 ervoor gekozen om tracking walls van publieke instellingen aan banden te leggen in de zogenaamde ‘cookiebepalingHet gaat om het vijfde lid van artikel 11.7a van de Telecommunicatiewet dat via een amendement werd ingevoerd.’ in de Telecommunicatiewet. Of de NPO en Ster onder dit expliciete verbod vallen is wellicht voer voor juridische haarkloverij, maar dat de NPO met haar nieuwe app sowieso de geest van dit verbod schendt is duidelijk. Gelukkig komen er Europese regels aan die hier juridisch helder over zijn: dit mag niet.

Waar geef je eigenlijk toestemming voor?

Los van het feit dat je toestemming wordt afgedwongen, is het ook nog eens onduidelijk waarvoor je nu precies toestemming geeft. Want wie de tijd en moeite neemt om de lap tekst na ‘meer informatie’ te lezen, zal waarschijnlijk met veel vragen blijven zitten.

De hele lange lijstHet trackingbeleid van de NPO kan je hier nalezen. van partijen die via de app jou (via cookies) mogen tracken zijn slechts een ‘momentopname’ die steeds kan veranderen en de NPO kan geen garanties geven over de volledigheid van deze lijst vanwege het ‘dynamische karakter van het internet’, aldus de NPO. En het is helemaal onbegonnen werk om als gebruiker een helder beeld te krijgen wat al die andere partijen die informatie over je verzamelen met jouw gegevens gaan doen.

Reclame-inkomsten gaan niet boven alles

Uiteraard is het waar dat de publieke omroep ook gefinancierd wordt uit inkomsten via Ster-reclames. Maar dat de NPO deels afhankelijk is van reclame-inkomsten, legitimeert nog niet dat gebruikers van een publieke dienst via hun app feitelijk gedwongen worden om met persoonsgegevens te betalen die ook nog eens in handen van derden komen. Toch is dit precies wat er gebeurt met de nieuwe app van de NPO.

Gelukkig kan het ook anders: De NPO moet de principiële keuzeTracking gaat over zoveel meer dan advertenties. Lees hier waarom er grenzen moeten worden gesteld aan tracking. maken om alleen reclame-inkomsten te genereren via contextafhankelijke advertenties waarmee mensen niet gevolgd worden. De NPO hoeft niet te zwichten voor het surveillance-model waarin kijkers systematisch worden gevolgd door allerlei partijen.