De Verenigde Staten schrapten eerder deze maand de regels waarmee netneutraliteit werd beschermd. Slecht voor de Amerikaanse internetgebruiker en slecht voor innovatie. Maar in Europa hoeven we ons geen zorgen te maken. Toch?

De Europese Commissie liet al weten dat Europa wil vasthouden aan de bescherming van netneutraliteit. Dat is mooi, want die Europese regels zorgen ervoor dat jij zelf bepaalt wat je op internet doet, en verbieden jouw provider zijn positie als poortwachter te misbruiken. Tenminste, in theorie. Helaas laten de Europese regels wel wat speelruimte over.

Zero rating sporadisch een goed idee

Het meest in het oog springende van de Europese regels is dat zero rating niet geheel verboden is. Zero rating klinkt misschien als muziek in de oren. Onderweg naar Netflix kijken zonder dat dat ten koste van je bundel gaat. Maar als providers één dienst goedkoper aanbieden dan concurrerende alternatieven, leidt dat op de lange termijn tot minder aanbod. Die ene dienst zal snel groeien en concurrenten hebben geen kans. Jouw vrijheid wordt ingeperkt, want je wordt ontmoedigt op zoek te gaan naar verrassende nieuwkomers.

Precies daarom vond de Europese Commissie het belangrijk om er voor te zorgen dat als providers zero rating toestaan, dat niet ten koste gaat van de vrijheid van de eindgebruiker. Ongeacht of die eindgebruiker de aanbieder van een dienst is, of de afnemer ervan. En bij sommige vormen van zero rating is dat ook niet het geval. Bijvoorbeeld als een provider ervoor kiest om je je verkeer niet in rekening te brengen als je midden in de nacht, wanneer de meeste mensen slapen, data verbruikt.

Providers mobiel internet zoeken de grens op

Maar nu de regels anderhalf jaar van kracht zijn, is goed te zien hoe providers de grenzen opzoeken. In Nederland is dat gelukkig nog best beperkt. Op dit moment biedt alleen T-Mobile een abonnement aan waarbij bepaalde diensten worden voorgetrokken. Daarmee beperkt T-Mobile de vrijheid van de internetgebruiker en ondermijnt ze innovatie. Bits of Freedom heeft daarom de toezichthouder ACM gevraagd “handhavend op te treden”. Die procedure loopt nog.

Maar wie uitzoomt, ziet een enorme wildgroei aan abonnementen. Een eerste inventaris laat zien dat er in Europa nu al meer dan dertig verschillende zero rating-abonnementen op de markt zijn.

Een herdefinitie van begrip “internettoegang”

Dat maakt het voor de internetter wel heel onoverzichtelijk. Bij sommige abonnementen kun je chatten zonder dat dat ten koste gaat van je bundel, bij anderen koop je met een vast bedrag al je videoverkeer af. Andere aanbieders verkopen weer een “abonnement” op toegang tot WhatsApp and that’s it. Voor jou als gebruiker betekent dit dat je steeds beter moet gaan kijken wat je met je internetabonnement online kan doen en wat niet.

Kortom, Europese providers zijn hard bezig met een herdefinitie van het begrip “internet­toegang”. Bij veel providers betekent internettoegang gelukkig nog steeds toegang tot het hele internet, waarbij iedereen alles online even makkelijk kan bereiken. Maar bij andere providers is “toegang tot internet” niet meer dan een synoniem voor “toegang tot WhatsApp”. Zeg maar dag tegen het internet dat we nu kennen. Bizar toch?

Verscherping regels nodig?

Het is fantastisch dat de Europese Commissie zich niet van de wijs laat brengen door Amerika en de Europese regels intact laat. En ook de Europese toezichthouders lieten van zich horen: ze gaan onze regels strak handhaven. Maar zeggen ze erbij, het effect daarvan laat wel even op zich wachten – waarom dat precies is, is niet duidelijk. Maar als die toezichthouders tot de conclusie komen dat elk van de zero rating­-abonnementen wél toegestaan zijn, dan is ook in Europa een aanpassing van de regels nodig. Een verscherping, om precies te zijn.

Dit artikel verscheen eerder bij NumrushNumrush.nl is een nieuwssite rondom smart technology en innovatie..