Wie politici (en sommige experts) kritiekloos gelooft zou bijna denken dat onze geheime diensten de kabels waarover internetverkeer loopt, niet mag aftappen. En dat dat met de nieuwe wet straks opeens wel mag. Maar, en dit zal je verbazen: de geheime diensten mogen die kabels al jarenlang aftappen.

Moderne wet met eigentijdse bevoegdheden

In een postLees Verhoeven's hele uitleg in zijn "longread" op zijn Facebook-account schrijft Tweede Kamerlid Verhoeven (D66Wat regeringsdeelname met het standpunt van Verhoeven over de sleepnetwet deed):

“[Tijdens het debat] benadruk ik het belang van een moderne wet voor de diensten met eigentijdse bevoegdheden, inclusief de mogelijkheid om de kabel af te tappen. […] Naast het afluisteren via de ether (dat al kon op basis van de oude wet) moet ook het aftappen van de kabel (waarover meer dan 90% van de communicatie verloopt) mogelijk zijn in de strijd tegen terrorisme.”

In een briefDe brief van de minister aan de Tweede Kamer waarin ze de plannen van de MIVD bespreekt aan de Tweede Kamer over de hoofdlijnen in het geheime jaarplan van de militaire geheime dienst, de MIVD, schrijft CDA-minister van Defensie Bijleveld-Schouten in de allerlaatste paragraaf:

“De wet is techniekonafhankelijk geschreven. Het wordt door deze wet mogelijk om data van de kabel te intercepteren. In 2018 en 2019 wordt een pilot voor deze kabelinterceptie ondernomen.“

Misleidend, want tappen mogen de diensten al

Beide politici suggereren hiermee dat in de huidige wet voor de geheime diensten de bevoegdheid ontbreekt om de internetkabels af te tappen. Dat is misleiding van de kiezer die op 21 maart een stem moet uitbrengen in het referendum over deze nieuwe wet.

De realiteit is namelijk dat de geheime diensten die bevoegdheidVoor de juridische details, zie artikel 25 Wiv 2012 al lang hebben. Beide geheime diensten mogen, als dat noodzakelijk is voor hun onderzoeken, bijvoorbeeld in de strijd tegen terrorisme, internet op de kabel aftappen. Heel concreet: als de AIVD reden heeft om aan te nemen dat Jan Klaasen een terroristische aanslag voorbereid, dan mag de AIVD nu al de internetverbindingen van hem en zijn omgeving aftappen. Ook als zijn internetverkeer via een kabel gaat.

Wat niet mag: op grote schaal en ongericht

Wat echter nog niet mag is het op grote schaal en ongericht aftappen van kabels waarover internetverkeer gaat. Als je dat doet, dan tap je het verkeer van hoofdzakelijk onschuldige burgers die ook helemaal niets kwaads in zin hebben. Die bevoegdheid om op grote schaal en ongericht het internet te mogen tappen is inderdaad wél nieuw en staat in die nieuwe wet.

Maar de bovengenoemde politici laten nuance gemakshalve achterwege en doen nu alsof de geheime diensten de kabel in het geheel niet mogen tappen. Het daadwerkelijke onderscheid is tussen gericht (zoals het vroeger was) en ongericht (zoals het onverhoopt wordt).

Voor de volledigheid: volgens de huidige wet mag communicatie via de lucht wel ongericht onderschept worden. Maar daar valt ook het nodige op af te dingen, is soms een technische noodzakelijkheid, richt zich primair op militaire communicatie in het buitenland én is op zichzelf geen legitimatie om internetverkeer via de kabel op grote schaal en ongericht te kunnen tappen.

Bits of Freedom wil een nieuwe wet, maar dan beter

In onze democratische rechtsstaat geldt het uitgangspunt dat je niet in beeld bent bij de overheid, tenzij hiervoor een concrete aanleidingEen "nee" bij het referendum is een stem voor een betere wet is. Deze bevoegdheid gooit dat uitgangspunt overboord. Wie het daarmee ook niet eens is stemt op 21 maart tegen de nieuwe wet. Want een “nee” tegen de sleepnetwet is een stem voor een bétere wet.