Vandaag kondigde het kabinet aan wat het met de uitslag van het referendum gaat doen en dat is helaas weinig. De voorgestelde ‘wijzigingen’ zijn vooral van cosmetische aard. Van een verbeterde wet is geen sprake en dat is toch waar de kiezer bij het referendum in meerderheid om heeft gevraagd.

Oude wijn in nieuwe zakken

Om positief te beginnen: het is goed dat het kabinet snel met een antwoord op de uitslag van het referendum is gekomen. Dat verliep in het verleden toch weleens anders. Maar als we vervolgens naar de inhoudKamerbrief met reactie kabinet kijken dan zijn we zacht gezegd een stuk minder positief en lijkt het snelle antwoord vooral een haastklus. De wet treedt gewoon op 1 mei in werking. Het voorstel waarmee het kabinet vandaag naar buiten kwam, zal hieraan inhoudelijk weinig gaan veranderen. Het is vooral oude wijn in nieuwe zakken. De vijf kritiekpunten die we de afgelopen periode uitgebreid naar voren hebben gebracht blijven nog steeds staan.

Sleepnet blijft overeind

Het blijft nog steeds mogelijk voor de diensten om op grote schaal en stelselmatig gegevens te onderscheppen van onschuldige burgers. De eis dat bevoegdheden zo gericht mogelijk moeten worden ingezet verandert hier niets aan. Bovendien was dit al een eis die vorig jaar via een motie'Motie Recourt' in de Tweede Kamer was aangenomen en waarvan de toezichthouder, de CTIVD, onlangs nog aangafDe 'Eindbalans Wiv 2017' van de CTIVD hierop te gaan toetsen. Kortom, niets nieuws dus.

Eigenlijk de enige echt concrete wijziging die het kabinet voorstelt met betrekking tot het sleepnet is dat de bewaartermijn van drie jaar wordt opgeknipt in losse jaren. Na elk jaar zal de minister toestemming moeten geven om de gegevens die met het sleepnet zijn verzameld langer te bewaren. Maar dit neemt de fundamentele bezwaren tegen het sleepnet niet weg.

Uitwisseling onbekeken gegevens blijft mogelijk

De uitwisseling van ongeëvalueerde gegevens met buitenlandse geheime diensten blijft ook gewoon mogelijk. De enige uitzondering die hierop nu wordt gemaakt is als er nog geen wegingsnotitie is opgesteld voor de buitenlandse geheime dienst waarmee er een samenwerkingsrelatie is. In dat geval mogen deze gegevens niet verstrekt worden als ze met het sleepnet zijn vergaard. Maar het opstellen van zo’n notitie waren de diensten al verplicht om te doen alleen werd dit voorlopig nog met twee jaar uitgesteld. Dat uitstel krijgen ze – terecht – niet meer. Is die notitie er wel? Dan kan de uitwisseling gewoon doorgaan.

En als er geen samenwerkingsrelatie met een geheime dienst is? Ook dan nog biedt de wet de ruimteZie artikel 64 van de nieuwe wet om deze gegevens onbekeken uit te wisselen. Daar verandert het kabinet naar het uit ziet nog steeds niets aan.

Wat vindt de Tweede Kamer?

Dit is echt onvoldoende om de breed gedeelde zorgen die er zijn weg te nemen. Aanstaande dinsdag zal het kabinet zijn plannen in de Tweede Kamer moeten verdedigen. Laat de Tweede Kamer het kabinet hiermee wegkomen of heeft het goed naar de zorgen van de tegenstemmers geluisterd? We gaan het dinsdag zien...