Nederland was in 2012 het eerste land in Europa dat netneutralitiet in de wet vastlegde. De rest van Europa volgde. Toch lijkt het met netneutraliteit in Europa niet de goede kant op te gaan: steeds meer providers komen met initiatieven die jouw internetgedrag beïnvloeden. Zo ook T-Mobile. Daar gaan we iets aan doen.

Zero rating

Sinds de invoering van de Europese regels voor netneutraliteit, is er veel discussie over ‘zero rating’. Zero rating is de praktijk waarbij de aanbieder van internettoegang bepaald internetverkeer niet in rekening brengt. Er geldt dan een zogenaamd nultarief. Dit internetverkeer krijgt dus een voorkeursbehandelingEerder legden we al uit waarom zero rating slechts in zeer beperkte situaties een goed idee is. boven het andere verkeer dat wel ten koste gaat van je databundel.

Wij zijn overtuigdDe wildgroei aan zero rating initiatieven in Europa zet internet onder druk dat de Europese regels de meeste vormen van zero rating verbieden. Een belangrijk uitgangspunt van netneutraliteit is namelijk de gelijke en niet-discriminerende behandeling van internetverkeer door je provider, ongeacht de diensten of applicaties die je gebruikt of aanbiedt via internet.

Het vorige kabinet was het hiermee eens en stelde zich op het standpunt dat de Europese regels een algemeen verbod op prijsdiscriminatie, waar zero rating een variant van is, bevatten. Die positie werd niet alleen gedeeld door de vorige regeringspartijen (VVD en PvdA); vrijwel over de gehele linie (o.a. CDA, D66, GroenLinks, SP) werd het belang van dit verbod benadrukt. Dat was hartstikke positief en bevestigde weer de unieke leiderschapsrol van Nederland op het gebied van netneutraliteit in Europa.

Verbod op zero rating onder druk

Daar leek onlangs verandering in te komen. In een recent overlegBekijk het debat hier terug over de situatie rondom netneutraliteit in de VS, diende Kamerlid Alkaya (SP) een motieMotie Alkaya in met de oproep aan de regering om zich te blijven inspannen voor een verbod op zero rating. Staatssecretaris Keijzer (CDA) ontraaddeStenogram van het dertigledendebat, namens het kabinet, het steunen van deze motie. Gezien de eerdere positie van het vorige kabinet en alle betrokken partijen op dit onderwerp is deze draai opvallend.

Kamerlid Verhoeven (D66), die zich al lange tijd inzet voor netneutraliteit, wees er fijntjes op dat Nederland juist voet bij stuk moet houden en het signaal moet blijven afgeven dat men zero rating moet kunnen verbieden. Helaas was een deel van de regering (VVD, CDA) en de oppositie (PVV, SGP, 50 Plus) het hiermee niet eens en is de motie verworpenDe stemmingsuitslag.

Ook vanuit een andere hoek staat het verbod op zero rating in Nederland onder druk. In een zaak tussen de telecomwaakhond ACM en T-Mobile begin vorig jaar oordeeldeUitspraak rechtbank Rotterdam de Nederlandse rechter dat de Europese regels geen algemeen verbod op zero rating zou bevatten. Op deze uitleg van Europese regels valt veel af te dingen en het had voor de hand gelegen dit voor te leggen aan de hoogste Europese rechter in Luxemburg. De ACM ging echter niet in hoger beroep tegen deze uitspraak van de rechtbank.

Wij blijven ons verzetten

We geven echter niet zo makkelijk op en vroegenOns handhavingsverzoek met toelichting de ACM dan ook om alsnog handhavend op te treden tegen T-Mobile's dienst "Datavrije Muziek". Met deze dienst geeft T-Mobile bepaalde muziekstreamingdiensten een voorkeursbehandeling boven andere diensten. Daarmee staan alle muziekstreamingdiensten die niet op het lijstje van T-Mobile staan op achterstand. Het is een typisch voorbeeld van zero rating die op het eerste oog fijn lijkt voor de abonnees van T-Mobile maar bij nader inzien slecht is voor alle internetgebruikers.

De ACM weigerde handhavend op te treden en ook ons bezwaar weesMeer over de beslissingen van de ACM ze af. Nu gaan we in beroep. Dit betekent dat de rechter zich over ons handhavingsverzoek en de beslissing van ACM zal moeten buigen.

Ons beroep bestaat uit twee delen.

Het eerste deel gaat over de vraag of de Europese regels het toestaan dat T-Mobile zero rating toepast op bepaalde diensten die aan haar zelf bedachte regels voldoen. De ACM lijkt daar vanuit te gaan op basis van een interpretatie van de Europese regels waar we het niet mee eens zijn. Volgens ons is het door een provider voortrekken van een klein groepje van diensten door het internetverkeer hiervan niet in rekening te brengen wel degelijk in strijd met de Europese norm om internetverkeer gelijk te behandelen.

Het tweede deel gaat over de vraag of T-Mobile met "Datavrije muziek" de rechten van eindgebruikers beperkt en dus in strijd is met de Europese regels die netneutraliteit beschermen. Ook hier weer vindt ACM van niet en zijn wij het daar niet mee eens. Als providers bepaalde diensten voortrekken, beperken ze de vrijheid van alle internetgebruikers om ongemoeid diensten af te nemen of aan te bieden.

Bovendien ondermijnen dit soort initiatieven waarbij men moet voldoen aan allerlei technische en juridische voorwaarden het innovatieve karakter van internet. Het feit dat elke computer en elke dienst voor elke gebruiker in principe even makkelijk bereikbaar is zonder dat aan allerlei zelfbedachte regels van internetproviders moet worden voldaan, maakt het internet immers zo uniek en innovatief. We moeten voorkomen dat deze unieke eigenschap verloren gaat doordat providers als poortwachter zelf gaan bepalen wie wel of geen voorkeursbehandeling krijgt.

Blijf op de hoogte

Het is nu wachten op de zittingsdatum en de reactie van de ACM en T-Mobile. Schrijf je in op onze nieuwsbrief als je op de hoogte wilt worden gehouden!