Seksueel misbruik van kinderen vraagt om meer dan “iets doen”
Seksueel misbruik van kinderen is schokkend. Zo schokkend dat we niet iets moeten doen puur omdat we dan “iets doen”. Het probleem is zo groot en urgent dat het om effectieve en duurzame maatregelen vraagt. Het uploadfilter, zoals de politie nu voor de derde keer voorstelt, is dat ook deze keer niet.
Politie wil jouw internetverbinding filteren
De politie kondigde vandaag in een interviewLees hier het interview met landelijk coördinator kinderporno Ben van Mierlo van de politie een nieuwe aanpak van seksueel misbruik van kinderen op het internet aan. Ze wil voorkomen dat dit soort afbeeldingen bij internetters terechtkomen door het internet te filteren. De verantwoordelijke politiebaas zegt dat “het […] erom [gaat] dat dit materiaal er door de grootste toegangsdiensten (als KNP [sic!] en Casema [sic!]) wordt uitgefilterd.” De politie heeft al minstens twee keer eerder met dit idee gespeeld en heeft vervolgens beide keren geconcludeerd dat het niet werkt. Niet zo gek, want er is heel veel mis met dit plan. Des te zorgwekkender dus dat de politie dit nu opnieuw voorstelt.
Effectieve en duurzame maatregelen nodig
Wat er echt nodig is zijn duurzame en effectieve maatregelen. Uit het interview met de politiebaas blijkt dat de politie veel meer zaken aangedragen krijgt dan het kan onderzoeken. Het is een politieke keuze om niet méér te investeren in maatregelen waarmee meer makers en verspreiders worden gestraft en slachtoffers worden geholpen. Dat vraagt namelijk om een uitbreiding van capaciteit bij de politie, betere opleiding van rechercheurs, sterkere coördinatie, stevigere internationale samenwerking en extra aandacht voor al die zaken die nu blijven liggen. En het vraagt om goede campagnesRecent startte een campagne, gericht op mannen die met allerei excuses toch naar kinderporno kijken zoals die waarin het kijken naar zulke afbeeldingen wordt ontmoedigd. Daarin investeren is met zekerheid effectiever en duurzamer dan inzetten op een filter dat niet werkt en op termijn weer ontmanteld moet worden.
De politie (én de politiek!) moet inzetten op maatregelen die effectief en duurzaam zijn. Een internetfilter is dat niet.
Effectiviteit filter is nihil
De politie heeft een paar jaar geleden al eens een experiment met een soortgelijk filter gedaan. Toen ging het om het filteren van uploads op websites waar gebruikers zelf afbeeldingen of filmpjes kunnen uploaden. Na afloop concludeerdeWe kregen de evaluatie van het experiment met een Wob-verzoek boven tafel de politie:
“De bijdrage van een dergelijk uploadfilter aan het tegenhouden van kinderporno als fenomeen is zodoende te verwaarlozen. Voor de opsporing is het systeem in het gunstigste geval van beperkte betekenis.”
De politie weet niet uit te leggen wat er in de afgelopen zes jaar is veranderd dat de uitkomst van zo’n experiment nu wezenlijk anders zou maken.
Providers moeten ál het verkeer monitoren
In de tweede plaats wil deze politiebaas dat de providers die toegang tot het internet geven, het online verkeer gaan filteren. Dat betekent dus dat de politie wil dat zulke providers ál het verkeer van álle gebruikers continu gaan doorzoeken. Deep packet inspection, om een technische term te gebruiken. Want alleen op die manier zou zo’n provider de download van een strafbaar plaatje kunnen onderscheppen. Maar providers hebben helemaal niets te maken met wat jij op internet doet.
De politie heeft al minstens twee keer eerder met dit idee gespeeld en heeft beide keren geconcludeerd dat het niet werkt.
En dat gaat helemaal niet werken
En daar kun je nog tal van andere op- en aanmerkingen aan toevoegen. Zo vraagt de politie de internettoegangsproviders om enorme investeringen te doen in technologie die niet gaat werken. Het verkeer van en naar veel websites is zodanig versleuteld dat de provider alleen kan zien dat de gebruiker een bepaalde website bezoekt, maar niet welke plaatjes op die website hij bekijkt. Bovendien kunnen kwaadwillenden het filter gemakkelijk omzeilen door gebruik te maken van een VPN-verbinding. En vergeet niet, dit keer gaat het om seksueel misbruik van kinderen, maar wie weet gaat het straks om illegale goksites of fake news.
Zo’n filter is niet duurzaam
Ook niet onbelangrijk: de politie zal het filter over een tijdje weer moeten slopenZo'n internetfilter staat op gespannen voet met EVRM. Het EVRM, een Europees mensenrechtenverdrag, bepaalt dat overheid alleen inbreuk mag maken op jouw vrijheid als dat bij wet is geregeld (en het “in een democratische samenleving noodzakelijk” is). Met het uploadfilter bepaalt de politie wat jij mag up- of downloaden, dus wat jij online mag zeggen of lezen. De nodige wettelijke basis ontbreekt dus. Of zoals het wetenschappelijkLees hier de samenvatting van het onderzoek (citaat op pagina 6) onderzoeks- en kenniscentrum van het Ministerie van Justitie en Veiligheid tien jaar geleden (!) al opmerkte:
“Deze convenanten zijn daarom in de Nederlandse rechtsleer niet rechtsgeldig. Vanuit het oogpunt van rechtstatelijkheid is het niet aanvaardbaar dat de overheid zich bedient van instrumenten zonder deugdelijke juridische grondslag ter bereiking van een overigens legitiem doel. Indien de wetgever voornemens is om het blokkeren van kinderporno als een politietaak aan te wijzen, dan dient te worden voorzien in specifieke wettelijke bevoegdheden.”
Nee, de politie (én de politiek!) moet inzetten op maatregelen die werken. Seksueel misbruik van kinderen is te schokkend om zomaar even "iets te doen".