Elk jaar wordt de Big Brother Awards Publieksprijs uitgereikt aan de persoon of organisatie die de grofste inbreuk maakte op de privacy van Nederlanders. Het publiek kon van 5 november t/m 25 november 2018 kandidaten nomineren. De kandidaten die het meest zijn genomineerd vormen de top 3. De eerste nominatie die we graag aan je voorstellen is de Belastingdienst.

In het kort

Het is al vele jaren een heikel punt: de Belastingdienst die zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) dwingt om hun burgerservicenummer (BSN) te verspreiden door het op te nemen in het btw-identificatienummer. Deze zomer bevestigde de Autoriteit Persoonsgegevens dat deze praktijk in strijd is met de wetAutoriteitpersoonsgegevens.nl. Daarbovenop kondigde de Belastingdienst dit jaar ook nog eens aan dat zij het technisch onmogelijk acht om de persoonsgegevens die ze verzamelt goed te beveiligenTrouw.nl. Tot slot ergeren mensen zich aan de enorme datahongerNOS.nl van de Belastingdienst.

BSN op straat

Ondernemers in Nederland krijgen door de Belastingdienst een btw-nummer toegewezen zodra ze zich hebben ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Dit nummer wordt veel gebruikt in zakelijk verkeer. Men is daarom verplicht dit nummer te vermelden op facturen, offertes en ook op websites als ze hun diensten online aanbieden. Het probleem is alleen dat de Belastingdienst in het geval van zzp’ers het BSN gebruikt als btw-nummer. Hierdoor zijn zzp’ers gedwongen om hun BSN breed te verspreiden. Dit vergroot het risico op identiteitsfraude en andere privacyschendingen. De Autoriteit Persoonsgegevens concludeerde dit jaar dan ook dat deze praktijk in strijd is met de wet.

Uit de nominaties blijkt dat mensen het erg kwalijk vinden dat zzp’ers inmiddels al jaren gedwongen worden om hun BSN prijs te geven. Ook het feit dat de Belastingdienst dit zelf gecreëerde probleem nog steeds niet heeft opgelost is een doorn in het oog van veel indieners van de nominatie.

Beveiliging niet op orde

Maar ook op een ander vlak blijkt de Belastingdienst te opereren in strijd met de wet. De beveiliging van de persoonsgegevens die de Belastingdienst verzamelt is al geruime tijd niet op orde. Zo zou het onmogelijk zijn om bij te houden welke medewerkers toegang hebben tot welke gegevens. De Belastingdienst overtreedt hiermee de Algemene Verordening Gegevensbescherming die in mei 2018 van kracht werd. De Belastingdienst denkt pas in de loop van 2019 aan de wet te kunnen voldoen. Dat bij een grote overheidsinstantie als de Belastingdienst, die over zeer veel gevoelige gegevens beschikt, de beveiliging niet op orde is, vinden veel mensen die de Belastingdienst hebben genomineerd, niet kunnen.

Datahonger

Tot slot ergert men zich aan de enorme datahonger van de Belastingdienst, die recentelijk werd geïllustreerd met de eis om inzage te krijgen in het museumbezoek van gebruikers van de Museumkaart. Het feit dat de Belastingdienst nog niet voldoet aan de wettelijke privacyregels én maar niet ophoudt met het verzamelen van alsmaar meer gegevens, is voor veel mensen een reden om de Belastingdienst te nomineren voor de Big Brother Awards Publieksprijs.

De uitreiking van de Big Brother Awards is op 22 januari 2019. Tijdens deze avond reiken we drie prijzen uit en onderzoeken we de staat van privacy in Nederland. Met wetenschappers, activisten en ervaringsdeskundigen, onder leiding van Bits of Freedom. Ben jij erbij?