Nederlandse sportbonden beheren de persoonsgegevens van miljoenen leden. Ze moeten hier zorgvuldig mee omgaan en de privacy van hun achterban beschermen. Sommige bonden houden zich echter liever bezig met dubieuze handel in (kinder)data, wijst onderzoek van Nieuwsuur uit.

Innovatief op het verkeerde terrein

Voor de wet is het belangrijk welke (persoonlijke) data je als organisatie allemaal hebt. Als die data lekt, zijn je klanten namelijk kwetsbaar. Daar hoor je dus erg zorgvuldig mee te gaan. Zeker als ongeveer de helft van je achterban minderjarig is.

Die zorgvuldigheid is ook van belang als je data gebruikt om nieuwe, innovatieve diensten of producten te ontwikkelen. Van voetbalbond KNVB, met meer dan een miljoen leden, verwacht je dat ze data gebruiken om de sport voor iedereen beter te maken. Slim datagebruik om eerlijkere competities te maken, of om te kijken welke spelregel het beste aangepast kan worden. Hoe goed de KNVB hiermee bezig is, weten we niet. Wat we wel weten is dat de bond een innovatieprijs heeft gewonnen voor de manier waarop ze de data verkopen van hun leden, én hun vrijwilligers, én bezoekers van voetbal, én iedereen die iets in de KNVB shop heeft gekocht.

Schaamteloze handelaar in (kinder)data

Nieuwsuur laat in een onderzoek zien hoe ver de KNVB gaat in het verkopen van persoonlijke gegevens. De redactie kwam in bezit van de presentatieBekijk de volledige PDF van de presentatie die de KNVB gaf op de ‘datadag’ van de branchevereniging voor data driven marketing. In de vorm van een matige voetbalmetafoor word je meegenomen in de geschiedenis van hoe de KNVB bouwt aan individuele klantprofielen:

En hoe er een 360-graden-aanpak wordt ingezet om echt overal data uit te peuren – zelfs uit wedstrijdformulieren:

Doel blijkt om mensen een leven langBijvoorbeeld als je voor het eerst ongesteld wordt te blijven volgen.

Nieuwsuur vond ook marketingbureau’s die de data voor de KNVB vermarkten. Bij Mint Marketing kun je heel goed zien wat er te koop is:

De KNVB database beschikt over circa 1,1 miljoen adressen van spelers, voetbal- en Oranjefans. Deze consumentenadressen zijn inzetbaar voor verschillende kanalen zoals post, telefoon en email. De database bestaat voor 87% uit jongens/mannen en voor 13% uit meisjes/vrouwen. Naast geslacht en leeftijd zijn verdere selecties mogelijk naar soort (veld- en zaalvoetbal) en duur van het lidmaatschap, vereniging en activiteiten binnen de vereniging en regio.

Tot voor kort kon je bij Mint MarketingZo ziet de pagina bij Mint Marketing er nu uit ook een prijslijst vinden. Een huisadres van een voetballer kost ongeveer 15 cent, een telefoonnummer gaat vanaf 22,5 cent, en als je veel e-mailadressen tegelijkertijd koopt dan heb je die al voor 5 cent per stuk:

Het is verontrustend om te zien hoe schaamteloos de KNVB persoonsgegevens van kinderen verhandelt. Je koopt met duizenden tegelijkertijd de data van F-pupillen, mits je maar belooft om de kinderen met ‘t.a.v. de ouders, voogd of familie’ aan te schrijven:

(In de afgelopen paar dagen heeft Mint Marketing de site aangepast en de prijslijst verwijderd en zijn de voorwaarden voor het gebruik van de data opeens strenger geworden.)

Nu mee ophouden

De Autoriteit Persoonsgegevens onderzoekt momenteel of de sportbonden met deze praktijken de wet niet overtreden. Wat ons minstens zo belangrijk lijkt: hoe wil je als sportbond je leden behandelen? Vind je echt oké om gebruik te maken van de onwetendheid van je leden en hun persoonlijke gegevens achter hun rug om te verkopen? Terwijl gewoon netjes échte toestemming vragen helemaal niet zo moeilijk is?