Op 22 januari wordt de Big Brother Awards Expertprijs uitgereikt aan een van de grofste privacyschenders van Nederland. Een panel van deskundigen heeft zes kandidaten geselecteerd. Eén van de kanshebbers is staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat Stientje van Veldhoven. Met haar passiviteit levert ze de reiziger over aan de chaos, zo is het oordeel van het expertpanel, waardoor ook de privacy in het geding komt.

Laksheid op alle fronten

De bewindsvrouw neemt geen regie in de ontwikkeling om reizen voortaan van deur tot deur te organiseren: het project Mobility as a Service'Mobility as a Service' (MaaS). Ze laat na de NS en andere openbaar vervoerders te verplichten hun data open te stellen voor andere app-makers. Ze doet niets tegen het ontstaan van platform-monopolie als Google en Über. Ze zorgt niet dat vervoersmaatschappijen op één manier hun gegevens uitwisselen. Door haar laksheid op al deze fronten komt ook de privacy van de reiziger in het geding: het gebruik van verzamelde reisgegevens wordt onvoldoende beperkt.

Frustrerende onwil

Er zijn binnen het project veel partijen die apps willen aanbieden voor specifieke doelgroepen of regio’s om reizigers te helpen van deur tot deur hun reis te plannen, te boeken en te betalen. Vervoersbedrijven willen data echter niet delen, terwijl dit in specifieke gevallen in het belang van de reiziger zou kunnen zijn. Automobilisten moeten geholpen worden een veel groter deel van hun reis met openbaar vervoer en/of fiets te maken. Ook dit wordt door de onwil gefrustreerd.

En het belang van de reiziger?

Reizigers zijn het slachtoffer van het uitblijven van overheidssturing: aan de ene kant omdat er teveel ruimte wordt geboden voor aantasting van de privacy, terwijl er aan de andere kant te weinig wordt gedaan tegen datamonopolievorming. Als openbaar vervoersbedrijven zelf kunnen bepalen wat ze wel en niet met de data over ons gedrag kunnen doen, is de kans klein dat het belang van de reiziger voorop wordt gesteld.

Regie

De Rijksoverheid moet de regierol pakken en waar nodig wetten en regels maken. De prijs moet vooral een aanmoediging zijn voor de staatssecretaris van Infrastructuur om deze regie te nemen.

Andere genomineerden

Eerder werd Van Veldhovens collega Wopke Hoekstra (Financiën) genomineerd door het panel van expertsDeze experts kiezen de grootste privacyschender in hun domein omdat hij zijn Belastingdienst vertrouwelijke gegevens over het inkomen van burgers laat delen met verhuurders. Haar collega Hugo de Jonge (VWS) maakt kans op de onderscheiding omdat hij het medisch beroepsgeheim bedreigt. Kenter Jeugdhulp is voorgedragen omdat door ondermaatse beveiliging van hun website PratenOnline gegevens van kwetsbare jongeren in handen van kwaadwillende hackers kwam. De laatste nominatie wordt volgende week bekendgemaakt.

De uitreiking van de prijs vindt plaats op 22 januari in De Rode HoedHet programma van de Big Brother Awards in Amsterdam.