T-Mobile mag van de rechter bepaalde muziekdiensten een voorkeursbehandeling blijven geven. Een teleurstellende uitspraak in de door ons aangespannen rechtszaak en een klap voor sterke bescherming van netneutraliteit.

All bits are equal

Wij vinden dat als je toegang tot het internet krijgt, je toegang tot het hele internet moet krijgen. Dit betekent dat providers dezelfde soorten verkeer op dezelfde manier moeten behandelen. Het mag niet bepaalde websites of apps bevoordelen, en daarmee concurrerende sites of apps benadelen. Dit principe heet netneutraliteit en is erg belangrijk, want hiermee houdt de internetgebruiker maximale keuzevrijheid en worden kleine of nieuwe makers niet weggedrukt.

Uitholling door zero-rating

Dit uitgangspunt wordt door T-Mobile met de dienst ‘Datavrije Muziek’ juist overboord gegooid. Deze dienst geeft bepaalde muziekstreamingdiensten een voorkeursbehandeling boven andere diensten, zolang ze aan de voorwaarden van T-Mobile voldoen. Staat de muziekstreamingdienst op het lijstje van T-Mobile? Dan wordt het dataverkeer van deze dienst niet bij de abonnee in rekening gebracht. Daarmee worden alle muziekstreamingdiensten die niet op het lijstje van T-Mobile staan benadeeld. Het verkeer wordt dus economisch anders behandeld en deze praktijk wordt ook wel ‘zero rating’ genoemd. We legdenHoe zero rating ons idee van internettoegang verandert eerder uit waarom zero rating zelden een goed idee is.

Rechtbank volgt ACM

Vorig jaar gingen we in beroepUitleg over onze stap naar de rechter tegen de beslissingOnze reactie op de beslissing van de ACM van de toezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) omdat ze niet wilden optreden tegen de dienst ‘Datavrije Muziek’ van T-Mobile. De rechter oordeeltUitspraak rechtbank Rotterdam nu helaas in het voordeel van T-Mobile: de ACM hoeft niet op te treden.

Vanwege procedurele redenen komt de rechtbank helaas niet tot een inhoudelijk oordeel over het eerste onderdeel van ons beroep. We betoogden dat de Europese regels het niet toestaan om internetverkeer van bepaalde diensten anders te behandelen door dit verkeer niet in rekening te brengen bij gebruikers. De rechtbank verwijst naar de eerdere uitspraakUitspraak uit 2017 in zaak tussen ACM en T-Mobile over deze dienst in een zaak tussen T-Mobile en de ACM. In die uitspraak oordeelde het dat het verbod op het ongelijk behandelen van verkeer zich beperkt tot de technische behandeling van verkeer. Het economisch anders behandelen van verkeer zou hier niet onder vallen, aldus de rechtbank.

Volgens ons is deze beperkte lezing van de Europese netneutraliteitsregels onjuist. Het daarin vervatte non-disciminatiebeginsel geldt voor de behandeling van verkeer, ongeacht of die behandeling eruit bestaat dat verkeer wordt vertraagd of hiervoor een ander tarief wordt toegepast. Bepaalde vormen van het technisch anders behandelen van verkeer (‘verkeersbeheersmaatregelen’) zijn weliswaar toegestaan, maar dat betekent nog niet dat de algemene norm om verkeer gelijk te behandelen zich niet zou uitstrekken tot het in rekening brengen van andere tarieven voor bepaald verkeer.

In het tweede onderdeel van ons beroep leggen we uit waarom Datavrije Muziek de rechten van eindgebruikers beperkt en hierdoor in strijd is met de Europese regels. Een essentieel onderdeel van netneutraliteit is namelijk dat je zelf bepaalt welke informatie, diensten of toepassingen je via internet gebruikt of aanbiedt, zonder dat je provider zich hierin gaat mengen en je keuzes gaat sturen en beperken. De dienst Datavrije Muziek stuurt en beperkt die keuzes juist wel. De ACM was het niet met ons eens en de rechtbank volgt ook op dit onderdeel helaas het oordeel van de ACM.

Hoe nu verder?

Deze uitspraak maakt één ding duidelijk. De huidige interpretatie van de Europese netneutraliteitsregels is een verslechtering ten opzichte van de regels die we in Nederland sinds 2012 hadden. Onder die regels was het glashelder dat providers diensten niet ongelijk mocht behandelen door bepaald dataverkeer wel of niet in rekening te brengen of anders te tariferen.. De Nederlandse internetter is daarmee minder goed beschermd tegen praktijken van internetproviders die het open en innovatieve karakter van internet ondergraven. We kunnen in hoger beroep gaan tegen deze uitspraak. Dat moet binnen zes weken. Of dat verstandig is, zoeken we nu uit.

Tijd voor aanscherping regels

Dit jaar evalueert de Europese Commissie de regels die gelden voor netneutraliteit. Ook evalueren de toezichthouders in Europa dit jaar hun richtlijnen hoe je de netneutraliteitsregels moet toepassen in de praktijk. Deze uitspraak laat zien dat het belangrijk is dat de toepassing van de regels en uiteindelijk de regels zelf over zero rating aangescherpt worden. We gaan daar samen met onze collega’s binnen EDRiDe website van European Digital Rights (EDRi) voor strijden: tegen zero rating en voor betere bescherming van het open en innovatieve karakter van internet, in het belang van de gebruiker en van kleine en nieuwe makers.