Je wilt online alleen maar een kaartje kopen voor een concert of voorstelling, maar moet vervolgens je naam, e-mailadres, thuisadres, geboortedatum en bloedgroep opgeven. Dat gaan we dus niet meer doen. Hierbij een korte cursus “Kaartjes kopen voor guerrilla's.”

Steeds vaker kun je heel makkelijk via het internet een kaartje kopen. Je krijgt een PDF-je gemaild en laat bij de ingang de QR-code op je telefoon scannen. Snel en handig. Veel te vaak moet je bij die theaters en podia een account aanmaken en daarbij al je persoonlijke gegevens invullen. Geen schoolvoorbeeld van hoe het eigenlijk hoort. Gelukkig hoef je niet op de privacytoezichthouder te wachten om er wat aan te doen. Immers: als een organisatie om jouw gegevens vraagt, betekent dat natuurlijk niet dat je die ook per se moet geven.

Waarom zo braaf?

Je hele leven ben je getraind om heel braaf alle formulieren zo goed mogelijk in te vullen. Vaak is dat heel verstandig. Maar voor het kopen van een kaartje hoeft dat toch helemaal nietIn dit boek lees je meer over ‘obfuscation’ als een vorm van privacybescherming en protest? Sterker nog, voor onze morele gezondheid is het goed om zo af en toe een stomme regel te overtreden. In een interview in de Groene AmsterdammerHet volledige interview in de Groene legde James C. Scott jaren geleden uit waarom hij dat doet:

Het idee is dat iedereen op een zeker punt in zijn leven voor de keuze zal staan om een fundamentele maar moreel abjecte wet te breken. Alles zal afhangen van die ene, juiste keuze. Om klaar te zijn voor dat moment geloof ik dat je aan je vorm moet werken. Daarom probeer ik iedere twee of drie dagen minimaal een keertje door rood te rijden.

Scott noemt dit een vorm van anarchistische aerobics. Oké, na deze kleine warming-up nu snel aan de slag met wat ongehoorzaamheid.

Stap 1: Nadenken over wat er echt nodig is

Voordat je bij een online bestelling iets invult is het goed om eerst even goed na te denken over welke informatie er allemaal écht nodig is. Als je een fysiek product koopt dat opgestuurd moet worden, dan is het logisch dat de webwinkel een postadres nodig heeft. Maar voor het kopen van een kaartje is dat meestal niet het geval. Daar is een e-mailadres eigenlijk al genoeg. Dit geldt overigens alleen voor kaartjes die niet op naam staan (en die je dus ook aan iemand anders kunt geven).

De eerste stap is dus altijd dat je even goed nadenkt over wat er nou per se nodig is. Je vult daarna alleen bij de velden die essentieel zijn de juiste informatie in, bij de andere velden kun je jouw fantasie de vrije loop laten gaan.

Stap 2: Goochelen met je (tijdelijke) e-mailadres

Je ontkomt er meestal niet aan om een e-mailadres achter te laten. Als je slim bent dan zorg je ervoor dat elke organisatie waar je iets koopt een ander e-mailadres van je heeft. Op die manier kun je alle mail op dat adres heel makkelijk automatisch weggooien als je het niet meer wilt ontvangen en weet je ook meteen welke organisatie stiekem je mailadres heeft doorverkocht of gelekt als je opeens mail op dat unieke adres begint te ontvangen.

Wist je dat heel veel e-maildiensten dit je heel makkelijk maken? Sommige diensten verstrekken adressen die je tijdelijk kunt gebruiken. Het Nederlandse StartmailDe website van Startmail doet dit bijvoorbeeld. Andere diensten maken gebruik van de zogenaamde +-syntax. Je kunt dan achter het deel van je e-mailadres vóór het apenstaartje een ‘+’-teken zetten gevolgd door een willekeurige tekst:

waaromzitiknogbij@gmail.com is dus hetzelfde als waaromzitiknogbij+poppodium@gmail.com of als waaromzitiknogbij+theater@gmail.com.

Deze +-syntax werkt bij GmailUitleg over hoe je dit bij Gmail doet, maar ook bij de meekijkvrije @freedom.nl e-mailadressen die onze donateurs bij SoverinEn zo werkt het bij Soverin kunnen krijgen.

Als je mail op je eigen domeinnaam hebt, dan kun je vaak een catch-all adres instellen. Alle mail die naar hetmaaktnietuit@jouwdomeinnaam.nl wordt gestuurd komt dan bij je aan, maar je kan wel goed zien wie er slordig is geweest met je mailadres.

Tot slot heb je (vaak gratis) diensten zoals 10minutemail of MailinatorEen overzichtje van dit soort diensten die gemaakt zijn om eenmalig mailtjes op te ontvangen. Soms kunnen die handig zijn, maar voor het afleveren van toegangskaartjes kun je er beter voorzichtig mee zijn.

Stap 3: Je naam: eindelijk kun je zijn wie je wilt zijn

Hier heb je eindelijk de kans om jezelf de naam te geven die je altijd al had willen hebben. Zo ben ik zelf vaak Donald KarabotsosShut the fuck up Donny!. Als je een geslacht moet opgeven (vaak ook nog eens een binaire keuze), dan is dit het moment om met je gender te spelen als je daar zin in hebt. Bij restaurantreserveringen is het trouwens wel handig om te onthouden welke naam je hebt gebruikt. En bij Booking.com kan het nog wel eens een leuk effect hebben als je de naam van een beroemde TV-presentator gebruikt en in de comments: “Mrs. X is a famous TV presenter, one of the more private rooms would be much appreciated” zet (altijd in derde persoon enkelvoud, deze presentator boekt natuurlijk niet haar eigen hotels).

Stap 4: Je adres (nee, ik hoef geen catalogus thuisgestuurd)

Als je jouw echte adres invult, dan krijg je vaak tot in het einde der tijden minstens één keer per jaar een catalogus thuisgestuurd met alle voorstellingen van het seizoen. Deze wordt dan meestal ook nog eens omringd door allerlei bedelbrieven. De oplossing is simpel: gebruik een adres wat niet bestaat. Dit is mijn favoriet:

Dit is niet mijn adres 1
1010 AA Amsterdam

Mocht er dan ooit een mens de moeite nemen om te kijken naar de kwaliteit van het adressenbestand, dan weten ze in ieder geval dat ze dit adres weg kunnen gooien. Update: Een lezer van dit artikel suggereerde dat je ook het adres van de organisatie zelf kunt gebruiken.

Als je wel wil dat er iets met de post aan kan komen, dan kan het vaak handig zijn om je werkadres te gebruiken (dat is vaak ook nog eens beter voor het milieu). Helaas is dat niet altijd mogelijk. Niet iedereen heeft werk of heeft een flexibele werkgever.

Stap 5: Let op de valkuilen en dark patterns

Je bent nu bijna klaar met je bestelling, maar juist op het einde moet je goed op blijven letten. Hier is de mindset van een guerrilla het meest belangrijk: zie de plek waar je bestelt als de onderdrukker. Gelukkig gaan de theaters en podia niet zo ver als de meeste vliegmaatschappijen. Die zijn namelijk de meester van het zogenaamde dark patternHier vind je een overzicht van dark patterns (“Huh? Ik had toch juist géén reisverzekering gekozen?”). Bij het kopen van kaartjes moet je vooral oppassen dat je niet bij het akkoord gaan van de voorwaarden jezelf ook meteen inschrijft voor de nieuwsbrief.

Bekijk de video van The NerdwriterHier vind je het origineel op YouTube om je te immuniseren tegen dit soort manipulatie:

De betaalmethode is je achilleshiel

Tja, dit blijft een probleem: cash afrekenen gaat niet bij online ticketshops en anonieme cryptocurrencies worden nog maar zelden geaccepteerd. Als je via iDEAL betaalt dan krijgt de ontvangende partij toegang tot de IBAN waarmee je betaalt én de naam van de rekeninghouder. En ook bij een betaling met een credit card geef je vaak veel gegevens weg. Omdat betaalverkeer zo heftig gereguleerd wordt (en daar valt best wat voor te zeggen), gaat het maar langzaam met de alternatieven. Volgens Zeynep TufekciShouldn’t We All Have Seamless Micropayments By Now? is het feit dat we online nog steeds niet op een makkelijke en anonieme manier bescheiden bedragen kunnen afrekenen de oorzaak van veel van de problemen op het internet.

Gelukkig worden de betaalgegevens vaak nog niet gekoppeld aan de bestelgegevens. Dat zou ook niet zo betrouwbaar zijn: hoe weet de ticketshop dat je niet je moeder, broer of buurvrouw hebt gevraagd om even met iDEAL voor je te betalen?

Voor de mensen met (anonimi)tijd: de kassa is open

Met excuses voor de slechte woordgrap (ook met taal zijn de regels er om gebroken te worden…).

Het is duidelijk dat je zelfs als guerrilla bij het online kopen van kaartjes een digitaal spoor achterlaat. Als je dat echt vervelend vindt, dan kun je gelukkig bij de meeste podia gewoon met contant geld een kaartje aan de kassa kopen.

Nu zijn we natuurlijk heel benieuwd naar de trucs die jij gebruikt om wel het gemak maar niet de nadelen van online shoppen te ervaren. Zet je ze in de comments?