Platforms houden veel te weinig rekening met de rechten van de uploader, als zij een klacht krijgen over die uploads. Dat moet anders en daarom stellen student-onderzoekers een “User Protection Duty” voor.

Onuitputtelijke bron van informatie

Eén van de dingen die het internet nou juist zo mooi maakt is dat iedereen heel gemakkelijk, en met een potentieel groot bereik, informatie kan delen. Het kost niet veel moeite om bij een provider een website online te zetten, en nog makkelijker wordt het op een van bestaande platforms zoals YouTube.

Skin in the game

Soms zet iemand iets online dat volgens iemand anders inbreuk maakt op haar of zijn rechten. Iemand heeft een filmpje online gezet waardoor iemand anders zich beledigd voelt bijvoorbeeld. Of iemand heeft meer dan alleen geciteerd uit een blockbuster. Zo iemand kan dan een verzoek bij het platform indienen om de gewraakte informatie van het internet te (laten) halen.

Het platform moet dan beslissen wat het met dat verzoek doet: honoreren of niet. Dat is knap lastig, want afhankelijk van de soort informatie geüpload gelden er verschillende wetten, en er zijn tenminste drie partijen met skin in the game. Uiteraard is er degene die het platform vraagt om een bepaalde upload te verwijderen. Dan is er het platform zelf die een beslissing moet nemen. Maar de partij die vaak vergeten wordt, is degene die de informatie geüpload heeft. En dat is gek, want als de verwijdering onterecht is, dan is dat een inbreuk op onder andere de vrijheid van meningsuiting van deze uploader.

Nieuwe zorgplicht voor platforms

En dat dat maar al te vaak gebeurt, is al lang bekend. Onder maatschappelijke druk en uit angst voor juridische consequenties verwijderen platforms regelmatig onterecht uploads, vaak wanneer deze controversieel zijn. Wat niet helpt: er bestaan geen regels die het belang van de uploader goed beschermen. Drie student-onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam deden daarom een voorstel om de Europese regels uit te breiden met een zogenaamde “User Protection Duty”.

Dat is een zorgplicht voor platforms en dwingt hen om bij het verwijderen van uploads expliciet rekening te houden met de rechten van de uploader. Zo’n platform moet dan bij het behandelen van het verzoek verschil maken tussen de verschillende soorten uploads (de huidige regeling is een one rule fits all, maar wraakporno moet anders behandeld worden dan bijvoorbeeld een schending van het auteursrecht), moet de uploader een stem geven en moet transparant zijn over de afhandeling van zulke verzoeken.

Superbelangrijk en hyperactueel

Zulke voorstellen zijn heel erg belangrijk: het gaat over jouw en mijn vrijheid. En het is ook nog eens superactueel. De Europese Commissie denkt namelijk op dit moment na over de regels voor platformen die gaan over de vraag wanneer zo’n platform verplicht kan worden om uploads te verwijderen. De bescherming van de uploader moet daarin een belangrijke plek krijgen.