We vieren dit jaar onze twintigste verjaardag, hoera! Dat doen we samen met jou, want jij geeft de digitale burgerrechten een stem. Speciaal voor deze gelegenheid intervieden we bijzondere mensen die stil staan bij de rijke historie van Bits of Freedom. Mensen die de organisatie kleur geven en een gezicht. Een daarvan is Daphne van der Kroft.

Twee periodesMeer achtergrond over Daphne heeft Daphne van der Kroft bij Bits of Freedom gewerkt. De eerste periode werd gekenmerkt door de doorstartNieuwsbrief over de doorstart van de organisatie in 2010. Twee jaar later keerde zij terug als communicatiestrateeg, een rol die ze tot en met 2017 heeft vervuld. Momenteel werkt Daphne bij De Correspondent.

Daphne studeerde rechten en net wanneer ze de stap wil zetten richting Bits of Freedom, kondigt de digitale burgerrechtenorganisatie aan de werkzaamhedenLees hier over de stop in 2006 te staken. "Ik weet nog dat ik verbaasd was. Hoe kon zo'n organisatie verdwijnen, terwijl er zo'n behoefte aan was? Ik ging uiteindelijk bij een campagnebureau aan de slag, waar een collega op een dag in gesprek geraakte met Joris van Hoboken over de doorstartPersbericht van de doorstart die Bits of Freedom zou maken. Ik was natuurlijk meteen enthousiast." En zo geschiedde: samen met Ot van Daalen en Axel Arnbak ging Daphne aan de slag op de Donker Curtiusstraat in Amsterdam.

Netneutraliteit

Tal van gesprekken met Nederlandse bloggers over tech-onderwerpen volgden. Het onderwerp netneutraliteit10 vragen en antwoorden over netneutraliteit is Daphne het meest bijgebleven uit die gesprekken. "Een zaak van de lange adem, maar wel een waar Bits of Freedom succes mee wist te boeken. In die periode groeit de organisatie van drie naar zes werknemers op kantoor."

Netneutraliteit werd destijds vooral door academici besproken. Kort samengevat: wanneer internetproviders informatie gaan filteren en als poortwachters gaan bepalen welke bits met voorrang bij de consument aangeleverd worden, dan gaat dat uiteindelijk ten koste van onze keuzevrijheid. Het principe waarbij alle bits gelijk behandeld worden en waarbij je zelf baas over die bits blijft, noemen we netneutraliteitBekijk het item over netneutraliteit bij NOSop3.

Doorbraak

Bits of Freedom heeft altijd gestreden voor een vrije toegang tot het internet. Filmpjes van Youtube moeten bijvoorbeeld net zo snel gestreamd worden als die van Vimeo of kleinere platformen. Internetverkeer van bepaalde diensten mag niet geblokkeerd of vertraagd worden, omdat het concurreert met een dienst van de internetaanbieder zelf.

Daphne vertelt: "Een hele tijd was het onduidelijk wat netneutraliteit in de praktijk betekende. De consument ondervond geen directe consequenties en maalde er niet echt om. Maar toen werd de Telecomwet aangepast en zag Bits of Freedom haar kans schoon om echt een punt te maken. Jarenlang hebben we onderzoek gevoerd, mensen en journalisten gesproken om een breder draagvlak voor het onderwerp te creëren."

KPN

De echte doorbraak kwam toevallig net op de dag dat het Bits of Freedom-kantoor verhuisde en de nieuwe locatie nog niet over internet beschikte. Tijdens een aandeelhoudersvergadering van KPN stelt een topman voor om inkomsten te genereren uit het belasten van specifieke diensten, de WhatsApp-tax genoemd. Vanuit hen bekeken begrijpelijk: KPN zag de sms-inkomsten teruglopen en dacht een nieuw verdienmodel gevonden te hebben. De enige manier om dat te doen, was door een nauwkeurige analyse te maken van ieders communicatie. Voor de burger een grote inbreuk. "Wij zaten die dag met dongels op Twitter om dat nieuws zo snel mogelijk te delen" herinnert Daphne zich.

Aanjagen

Zodoende werd netneutraliteit plots heel concreet. Toenmalig directeur Ot van Daalen verscheen op televisie bij RadarGa naar de website van Radar om tekst en uitleg te geven. Eindelijk begon het onderwerp echt te leven. Bits of Freedom was van begin tot eind aanjager van het hele proces: van juridisch nadenken over een wetLees de Position Paper over netneutraliteit in 2010, een politieke meerderheid behalen, de communicatie met journalisten om de zaak voor het voetlicht te brengen. En dat alles met een klein clubje werknemers, aangevuld met tal van toegewijde vrijwilligers.

"Daar en dan werd ik me bewust van de vele redenen waarom we in Nederland over een mooi politiek systeem beschikken: de hoge 'piefen' in Den Haag zijn benaderbaar en bereid te handelen. Wanneer een burger of organisatie een goed idee op tafel legt en van waardevolle informatieBrief over consultatie wetsvoorstel in 2010 voorziet, kan je echt wat bereiken. De partijen PvdA, D66 en Groen Links gingen overstag en vervolgens aan de slag met netneutraliteit."

Campagnes

"Met die campagneLees hier meer over de aanleiding van de campagne over netneutraliteit is Bits of Freedom er met gestrekt been ingegaan," vertelt Daphne. "De oproepOproep tot aangifte doen tegen KPN in 2011 om mensen zelf aangifte te laten doen, met duizenden brieven als resultaat, heeft impact gehad." Toen jurist Axel Arnbak tijdens een treinrit richting Den Haag twee tieners een gesprek over netneutraliteit hoorde voeren, was het zeker: het onderwerp had het grote publiek bereikt."

Wanneer Daphne in 2014 terugkeert bij Bits of Freedom, is de rol van de organisatie wel verschoven. "Voorheen bestond onze taak vooral uit agenderen, informeren en in de bres springen voor onderwerpen die we van groot publiek belang vonden. Maar na Snowden hoefde dat niet meer. Privacy-onderwerpen staan vandaag wekelijks in de krant. Het is voor de organisatie nu belangrijk andere aspecten te belichten. Bijvoordeeld door die onderwerpen van verdieping en aanvulling te voorzien, dan kan je gericht invloed uitoefenen."

Toekomst

Daphne is verheugd met het nieuws dat de opvolging van Hans de Zwart goed verzekerd is, met Evelyn Austin als gloednieuwe directeur. Ze is ook benieuwd welke richting Bits of Freedom vanaf hier zal inslaan. "Het mooie is dat de organisatie iedere keer weer andere kanten van haar gezicht heeft getoond. Zo werden we in het begin best gek aangekeken toen we plots bij de ministeries aan tafel schoven. Dat was niet gebruikelijk wanneer het over tech-onderwerpen ging." Daphne concludeert strijdvaardig en met gepaste trots: "Met een goed doordacht en overtuigend verhaal, kan je echt het verschil maken!"

• Nederland is het eerste land in Europa wat een wetNederland is netneutraal op 8 mei 2012 kreeg over netneutraliteit, andere landen volgden. Voor Bits of Freedom is het een doorlopende strijd om deze netneutraliteit te bewaken.
• Hou de actuele stand van zaken bij over netneutraliteit bij via het dossier.